Grootste kwesties van de mensenrechten

Er is in grote lijnen overeenstemming over wat de grootste mensenrechtenkwesties van de wereld zijn. Veel minder overeenstemming is er over welke kwesties prioriteit zouden moeten hebben als het gaat om investeringen en politieke aandacht.

In internationale mensenrechtenverdragen worden zo’n honderd onderwerpen genoemd. De twee grootste mensenrechtenorganisaties, Amnesty International en Human Rights Watch, hebben elk vijftien onderwerpen gekozen tot speerpunt van hun programma’s, die veel overlap kennen.

Amnesty en Human Rights Watch

Zo hebben beide organisaties programma’s voor vrijheid van meningsuiting, marteling, vluchtelingen en asielzoekers, internationale berechting, maatschappelijk verantwoord ondernemen, wapenbeheersing, de mensenrechten van vrouwen en seksuele minderheden (lhbti+’ers), milieu/klimaatverandering en de Verenigde Naties. Amnesty noemt speciaal ook nog: gevangenschap, doodstraf, verdwijningen en sociaaleconomische rechten. Human Rights Watch heeft programma’s voor kinderrechten, rechten van gehandicapten en terrorisme.

World Economic Forum

Het World Economic Forum, een organisatie van overheden die vooral dient voor overleg over economische problemen, publiceerde in 2016 een lijst van Most Pressing Points. Dat zijn (niet in volgorde van prioriteit):

• voedselveiligheid
• inclusieve groei
• toekomst van werk/werkloosheid
• klimaatverandering
• wereldwijde financiële crisis
• toekomst van het internet/vierde industriële revolutie
• gendergelijkheid
• wereldwijde handel
• investeringen en regelgevingskaders
• langetermijninvesteringen
• toekomst van de gezondheidszorg

Consensus van Kopenhagen

Economen en andere experts, onder wie enkele Nobelprijswinnaars, richtten in 2004 in Denemarken de denktank Consensus van Kopenhagen op. Doel was overeenstemming te bereiken over de aanpak van de grootste problemen in de wereld. De organisatie publiceerde in haar eerste rapport een lijst van goede en slechte investeringen. De panelleden werkten vanuit de vraag: als je 50 miljard dollar had (ongeveer het internationale jaarbudget van ontwikkelingshulp in de jaren negentig), waaraan zou je dan het meeste uitgeven? Zeer goede investeringen waren volgens het panel onder meer het voorkómen van hiv en aids, het verstrekken van voedingssupplementen en het opheffen van handelsbarrières.

In 2014 stelde de Consensus van Kopenhagen een lijst op van de tien meest dringende problemen (challenges) van de wereld. In volgorde van effectiviteit (grootste winst in mensenlevens in relatie tot de geïnvesteerde middelen) zijn dat volgens de organisatie:

• besmettelijke ziekten
• gewapende conflicten
• onderwijs
• financiële instabiliteit
• opwarming van de aarde/klimaatverandering
• overheid en corruptie
• ondervoeding en honger
• bevolking/migratie
• sanitair en water
• subsidies en handelsbelemmeringen.

UNHCR

De langste lijst van wereldproblemen van komt van de Hoge Commissaris Mensenrechten van de Verenigde Naties (UNHCHR). Die noemt zeventig onderwerpen. Voor elk daarvan heeft de organisatie een programma, soms omvangrijk en soms beperkt. Vluchtelingen en asielzoekers ontbreken in deze lijst; zij zijn het onderwerp van de VN-organisatie voor vluchtelingen (UNHCR).

1. Actieplannen voor mensenrechten
2. Adequate huisvesting
3. Albinisme
4. Armoede
5. Bedrijven en mensenrechten
6. Binnenlandse vluchtelingen (ontheemden)
7. Buitengerechtelijke, standrechtelijke en willekeurige executies
8. Burgerrechten en politieke rechten
9. Corruptie en mensenrechten
10. Culturele rechten
11. Democratie
12. Discriminatie
13. Doodstraf
14. Duurzame ontwikkelingsdoelen en mensenrechten
15. Dwangmaatregelen
16. Economische, sociale en culturele rechten
17. Gedwongen ontruimingen
18. Geestelijke gezondheid en mensenrechten
19. Gehandicapten
20. Gevangenschap
21. Gewelddadig extremisme
22. Gewetnsbezwaarden
23. Gezondheid
24. Handel en investeringen
25. Hiv/aids
26. Humanitaire actie (interventie)
27. Huurlingen
28. Inheemse volkeren
29. Internationale orde
30. Internationale solidariteit
31. Jongeren
32. Kinderen
33. Klimaatverandering
34. Land en mensenrechten
35. Lepra
36. Martelen
37. Mensenhandel
38. Mensenrechteneducatie en -opleiding
39. Mensenrechtenindicatoren
40. Mensenrechtenverdedigers
41. Migratie
42. Milieu
43. Minderheden
44. Nationaliteit
45. Noodsituaties
46. Onafhankelijkheid van de rechterlijke macht
47. Onderwijs
48. Ontwikkeling (goed bestuur en schulden)
49. Ouderen
50. Particuliere militaire en beveiligingsbedrijven
51. Privacy
52. Racisme
53. Rechtsgang (eerlijke rechtspraak)
54. Rechtsstaat (rule of law)
55. Represailles
56. Seksuele oriëntatie en genderidentiteit
57. Slavernij
58. Sociale zekerheid
59. Terrorisme (en de maatregelen daartegen)
60. Traditionele waarden
61. Transitional justice (overgangsjustitie)
62. Veiligheid van journalisten
63. Verdwijningen
64. Verstedelijking (urbanisering) en mensenrechten
65. Versterking van organen van internationale verdragen
66. Voedsel (voedselzekerheid en honger)
67. Vrijheid van geloof en godsdienst
68. Vrijheid van mening en expressie
69. Vrouwen
70. Water en sanitair

Zie ook de lijst van mensenrechten in deze encyclopedie.

Zie ook filosofie van de mensenrechten.