Mensensmokkel is het illegaal begeleiden of vervoeren van mensen naar een ander land. Mensenhandel is een bijzondere categorie van mensensmokkel gericht op uitbuiting, vooral in de seksindustrie.

Mensensmokkel is het illegaal begeleiden of vervoeren van mensen naar een ander land. Mensensmokkel geldt als een misdrijf met een internationaal karakter waarbij velen betrokken zijn, zoals voor het werven van ‘klanten’, begeleiding tijdens de reis, verlenen van vervoer en onderdak tijdens de reis, verzorging van valse documenten en opvang in het land van bestemming. Mensensmokkelaars die in Europa actief zijn, zijn vooral afkomstig uit China, Albanië en Nigeria. Mensensmokkelaars vragen voor vervoer naar Nederland van enige duizenden tot enige tienduizenden euro per reis per persoon.

Ongeveer 60 procent van de asielzoekers die zich in Nederland melden blijkt door iemand (een zogenaamde reisagent) tegen betaling geholpen te zijn bij de reis, voorzien van valse papieren, enzovoort. Mensensmokkel wordt door onder anderen het Nederlands ministerie van Justitie hard bestreden. Vluchtelingenorganisaties wijzen erop dat zonder reisagenten de meeste vluchtelingen, ook zij met gegronde vrees voor vervolging, Nederland niet zouden kunnen bereiken.

Mensenhandel

Mensenhandel is een bijzondere categorie van mensensmokkel gericht op uitbuiting, vooral in de seksindustrie. De slachtoffers in Nederland zijn vooral afkomstig uit Midden- en Oost-Europa en uit Afrika. Voor slachtoffers bestaat de ‘B9-regeling’, die recht geeft om voor de duur van onderzoek en vervolging legaal in Nederland te verblijven. Sinds 1999 deden honderden mensen, bijna allen vrouwen, een beroep op die regeling. Volgens cijfers uit 2003 van de Nederlandse ‘Nationaal rapporteur mensenhandel’ zijn de handelaren voor ongeveer driekwart man, de slachtoffers voor bijna 100 procent vrouw.

Op 1 februari 2008 werd het Verdrag tegen Mensenhandel van de Raad van Europa van kracht.

Mensensmokkel en mensenhandel: Amnesty’s visie

Amnesty is onvoorwaardelijk gekant tegen mensenhandel. Ook mensensmokkel is een misdrijf volgens Nederlands en internationaal recht. Amnesty meent echter dat het degenen die een gegronde vrees voor vervolging hebben niet kan worden kwalijk genomen als ze zich gedwongen zagen gebruik te maken van smokkelaars om aan het gevaar te ontkomen. Amnesty dringt er ook op aan dat gedurende de bedenktijd van drie maanden voor degenen die aangifte willen doen, veiligheid, opvang en medische hulp is gegarandeerd.

Zie ook de website van CoMensHa (voorheen Stichting tegen Vrouwenhandel).