Demonstratierecht in Nederland

Waarom voert Amnesty de campagne ‘Right to Protest’?

Demonstreren is een mensenrecht. Demonstraties zijn de zuurstof voor de democratie. Ze geven mensen de mogelijkheid op een vreedzame manier misstanden aan te kaarten.

Waar gaat het mis in Nederland?

De Nederlandse overheid waarborgt het demonstratierecht onvoldoende, ziet het vaak als een risico en legt soms onrechtmatige beperkingen op aan demonstranten.

Wat is (g)een demonstratie?

Demonstraties zijn er in alle soorten en maten. Zolang ze vreedzaam zijn, kunnen niet alleen protestmarsen, maar ook blokkades, sit-ins, bezettingen en flashmobs onder het demonstratierecht vallen.

Is demonstreren een mensenrecht?

In verdragen en wetten is vastgelegd dat iedereen het recht heeft om in het openbaar bij elkaar te komen, bijvoorbeeld voor een demonstratie.

Heb je voor het organiseren van een demonstratie toestemming nodig?

Demonstreren is een recht en geen gunst, hier heb je dus ook geen toestemming voor nodig, laat staan een vergunning.

Wat is burgerlijke ongehoorzaamheid?

Regelmatig bezetten actiegroepen doorgaande wegen, universiteiten, spoorlijnen, of zelfs vliegvelden. In veel gevallen zijn ook deze acties van burgerlijke ongehoorzaamheid beschermd door het demonstratierecht.

Wat is het verschil tussen een tegendemonstratie en vijandig publiek?

Een tegengeluid mag gehoord worden, ook wanneer het een tegengeluid is tegen een bestaande demonstratie. Dit protest valt net zo goed onder het demonstratierecht.

Wat is de rol van de politie?

Deze tekst bespreekt politieoptreden bij demonstraties, surveillance van demonstranten en Amnesty International's standpunten hierover.

Wat moeten de landelijke en lokale overheden doen?

Iedereen in Nederland moet gebruik kunnen maken van het recht om te demonstreren. Daarvoor is betere kennis over en begrip voor het demonstratierecht nodig. Bij de landelijke politiek, lokale ambtenaren én het bredere Nederlandse publiek.

Wat doen Amnesty-waarnemers bij demonstraties?

Om het demonstratierecht beter te waarborgen zijn onafhankelijke waarnemers van Amnesty met enige regelmaat aanwezig bij demonstraties. We observeren de demonstratie zonder er zelf actief aan deel te nemen.

Hoe kan ik zelf in actie komen voor de bescherming van het demonstratierecht?

Jij kunt je inzetten voor het demonstratierecht in Nederland door je aan te sluiten bij de campagne Right to Protest. In tien steden (en dat zullen er meer worden) zijn lokale campagneteams actief.

Belangrijke knelpunten

In de praktijk gaat het regelmatig mis met het demonstratierecht. Amnesty signaleert een aantal belangrijke knelpunten.