Demonstratierecht
‘Demonstreren is een recht, geen gunst.’
Demonstreren is een mensenrecht. Maar het demonstratierecht staat wereldwijd onder druk. Ook in Nederland. Demonstranten krijgen te vaak te maken met onnodig belemmerende regels, die bovendien in strijd zijn met de mensenrechten. Daarom voert Amnesty International de campagne Right to Protest. Zodat iedereen, zonder drempels, gebruik kan maken van dit grondrecht! Vind jij dat ook belangrijk? Lees dan verder en kijk wat jij kunt doen.
Mede mogelijk gemaakt door demonstranten
Vrouwen mogen stemmen. Een werkdag duurt 8 uur. Als man kun je trouwen met een man. Dat is allemaal volkomen normaal. Maar ooit was het dat niet. Daarom kwamen mensen op allerlei manieren in actie, bijvoorbeeld door de straat op te gaan om te demonstreren. En dat hielp. Het demonstratierecht is ontzettend belangrijk in een democratie. Dat vinden ook veel burgemeesters en politici. Toch staat het recht om te demonstreren wereldwijd onder druk. Ook in Nederland.
Demonstratierecht in Nederland onder druk
Demonstreren is een recht, geen gunst. Maar demonstraties worden primair gezien als een risico voor de openbare orde, niet als de uitoefening van een mensenrecht. Verreweg de meeste demonstraties verlopen echter zonder problemen, en dat moet ook het uitgangspunt zijn; de overheid moet demonstraties en demonstranten als vreedzaam beschouwen, zolang het tegendeel niet vaststaat.
Waar gaat het mis?
Uit ons onderzoek blijkt dat zowel de landelijke als de lokale overheden tekortschieten in het waarborgen van het demonstratierecht. Demonstranten krijgen te vaak te maken met onnodig belemmerende regels, vaak uit vrees voor overlast. Mensen die vreedzaam demonstreren en niks verkeerd doen, worden toch aangehouden door de politie. Of moeten zonder enige reden hun ID laten zien. Dat blijkt ook uit ons rapport ‘Ongecontroleerde macht‘. Allemaal zaken die het demonstreren onnodig moeilijk maken. En er misschien voor zorgen dat mensen er een volgende keer wel twee keer over nadenken voor ze weer meedoen aan een demonstratie.
Wat wil Amnesty?
Amnesty wil dat iedereen in Nederland ongehinderd kan demonstreren. Want demonstreren is een recht, geen gunst. Landelijke en lokale overheden moeten zich tot het uiterste inspannen om demonstraties te faciliteren en te beschermen. Op dat gebied valt er nog een hoop te winnen. In veel gemeenten is er onvoldoende kennis van het demonstratierecht. Uit recent onderzoek blijkt dat ook veel Nederlanders niet precies weten hoe het zit. Ze vinden al snel dat een ‘lastige’ demonstratie verboden mag worden. Dat is niet zo. Een vreedzame demonstratie mag vrijwel altijd. Met de campagne Right to Protest laat Amnesty zien hoe belangrijk het demonstratierecht is.
Wat doet Amnesty?
Amnesty doet onderzoek naar en voert lobby bij landelijke en lokale overheden voor het recht om te demonstreren. Om het demonstratierecht beter te waarborgen, zijn onafhankelijke waarnemers van Amnesty regelmatig aanwezig bij verschillende demonstraties. We observeren de demonstratie, zonder er zelf actief aan deel te nemen. Dat doen we al jaren bij allerlei soorten demonstraties, en dat blijven we doen. Het doel hiervan is om in kaart te brengen hoe de lokale overheid (burgemeester en politie) demonstraties mogelijk maken. Want daar gaat het regelmatig mis. Amnesty kan direct publiekelijk reageren of de opgedane informatie gebruiken om burgemeester, gemeente en politie er op te wijzen dat zaken beter geregeld moeten worden.
Internationale campagne
Wereldwijd staat het recht om te demonstreren onder druk. In plaats van dat ze de maatschappelijke onvrede oplossen, perken veel regimes de vrijheid van demonstreren in. Wereldwijd komt Amnesty daarom in actie.
Lokale demonstratierecht netwerken
In 9 steden verspreid door het land zijn er Right to Protest netwerken actief om ervoor te zorgen dat lokale autoriteiten het demonstratierecht beter waarborgen in de gemeente. Deze netwerken bestaan uit verscheidene sociale bewegingen, gemeenteraadsleden en journalisten. Ieder netwerk ziet er anders uit, maar o.a. aan de hand van het demonstratierecht manifest komen ze gezamenlijk in actie om ervoor te zorgen dat iedereen zonder barrières gebruik kunnen maken van hun demonstratierecht. Ook jij kunt in actie komen door je aan te sluiten bij een van de netwerken! Interesse? Mail naar demonstreren@amnesty.nl. De netwerken zijn in deze steden Den Bosch, Den Haag, Haarlem, Maastricht, Rotterdam, Tilburg, Utrecht, Wageningen en Zaanstad.
Right to Protest
