Curaçao mag mensen op de vlucht niet automatisch meer in detentie plaatsen
Het Gemeenschappelijke Hof van Justitie van Curaçao oordeelde op 30 juli dat het opsluiten van mensen slechts vanwege hun irreguliere binnenkomst op Curaçao onrechtmatig is. Daarmee bevestigde het Hof in grote lijnen de eerdere uitspraak van het Gerecht, waarin ook werd geoordeeld dat detentie in dergelijke gevallen niet rechtmatig is.
Dit is goed nieuws voor migranten die via de niet reguliere weg op Curaçao arriveren, bijvoorbeeld omdat ze uit eigen land zijn gevlucht. Jarenlang werden zij automatisch in vreemdelingendetentie geplaatst. Amnesty International publiceerde in 2018, 2021 en 2023 onderzoeken naar de situatie van gevluchte Venezolanen. Zij kregen onder andere te maken met mensenrechtenschendingen zoals standaard detentie bij irreguliere binnenkomst.
Positieve stap
Amnesty International beschouwt de uitspraak van het Hof als een positieve en hoopvolle stap richting betere naleving van internationale mensenrechten in het kader van mensen die internationale bescherming zoeken op Curaçao.
“Vrijheidsontneming mag alleen worden toegepast in uitzonderlijke situaties. Mensen die op de vlucht zijn en irregulier binnenkomen, mogen niet automatisch worden opgesloten. Deze uitspraak bevestigt dat en dwingt tot verandering van beleid en praktijk,” aldus Dagmar Oudshoorn, directeur van Amnesty International Nederland.
De uitspraak onderstreept het belang van het naleven van mensenrechtenverdragen waaraan ook Curaçao gebonden is, en stelt een duidelijke grens aan wat overheden wel en niet mogen doen bij migratiehandhaving. Curaçao mag nu dus mensen op de vlucht niet meer gevangenzetten slechts vanwege het feit dat ze irregulier het land zijn binnengekomen. Er is geen wettelijke basis op Curacao die het opsluiten vanwege irreguliere binnenkomst toelaat.
De uitspraak heeft grote betekenis voor de bescherming van het recht op vrijheid onder het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Het Hof maakt duidelijk dat vreemdelingendetentie geen standaardmaatregel mag zijn bij migratie – ook niet in gevallen van irreguliere binnenkomst. Detentie moet altijd een uiterste maatregel zijn en mag alleen worden toegepast wanneer minder ingrijpende alternatieven onvoldoende zijn.
Het Hof oordeelde dat er op Curaçao geen wettelijke grondslag is om mensen die ongedocumenteerd en via irreguliere routes het eiland binnenkomen, in bewaring te stellen. Toch is dit jarenlang de standaardpraktijk geweest.
Amnesty International oproep
Amnesty International roept de Curaçaose overheid al lang op om vreemdelingendetentie slechts bij uitzondering toe te passen, als uiterste middel en uitsluitend als dit proportioneel is en een legitiem doel dient.
Amnesty pleit er voor dat humane alternatieven voor detentie wettelijk worden verankerd. Daarnaast roept Amnesty de overheid van Curaçao op om deze recente uitspraak volledig na te leven, en toe te passen op alle mensen die asiel zoeken of irregulier het eiland binnenkomen – ongeacht hun nationaliteit.
Ook binnen het Koninkrijk der Nederlanden is deze uitspraak relevant. Mensenrechtenbescherming is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle landen binnen het Koninkrijk. Amnesty International hoopt hierover binnenkort met de Curaçaose autoriteiten in gesprek te gaan tijdens een volgend werkbezoek.
