Arnon Grunberg
© Jitske Schols

Wie niet bereid is voor zijn land te sterven, woont in een hotel

Verkiezingscampagnes draaien zelden om het buitenland, noch hier, noch in Amerika, noch elders. Er zijn zelfs diverse analisten die menen dat het uiteindelijk slechts draait om de portemonnee van de kiezer (it’s the economy, stupid).  

Eind van deze zomer deed redacteur Casper Thomas in De Groene Amsterdammer een oproep om de verkiezingen te laten draaien om drie buitenlandse thema’s: hoe redden we Oekraïne, hoe stoppen we Netanyahu, hoe worden we onafhankelijker van de Verenigde Staten? 

Om met dat laatste te beginnen, zeker sinds 1945 is West-Europa militair gezien afhankelijk van Amerika, ondanks Franse en Britse kernwapens. Geen enkele Europese militaire interventie van de afgelopen decennia zou mogelijk zijn geweest zonder Amerika, van de Balkan tot Afghanistan. Hoe wenselijk en succesvol die interventies waren – om het woord oorlog te vermijden – is een andere vraag.

De bereidheid om zelf bloed te vergieten, is in West-Europa gering

Of Nederland en andere Europese landen werkelijk zin hebben militair onafhankelijk te worden van Amerika, ondanks hun belofte (om Donald Trump te paaien) meer geld uit te geven aan defensie, is twijfelachtig. Vooralsnog is het niet mogelijk oorlogen te voeren zonder eigen bloed te vergieten, en die bereidheid is in West-Europa meen ik gering. Zoals ik al een keer heb geschreven: wie niet bereid is voor zijn land te sterven, woont in een hotel. Daar is niets mis mee, maar het kan nooit kwaad te weten wie je bent, een hotelmens. (Ik noem mij al decennia een hotelmens.) 

Gaza heeft Oekraïne overschaduwd, de tijd dat op sociale media luidkeels werd verkondigd dat ten oosten van Kyiv onze vrijheid werd beschermd is voorbij. Het lot van Oekraïne wordt grotendeels bepaald, en dat was al sinds de onafhankelijkheid van Oekraïne het geval, door Amerika. Europese leiders hebben weliswaar hun solidariteit betoond met Volodymyr Zelensky door in augustus samen met hem af te reizen naar Washington om te voorkomen dat hij weer vernederd zou worden door Trump. Die vernedering is voorkomen, maar of veel meer dan dat gelukt is? 

De vraag hoe Netanyahu gestopt kan worden is iets waarover een minister van Buitenlandse Zaken in Nederland is afgetreden, maar dat laat onverlet dat de sleutel tot het einde van Israëlische oorlogsmisdaden in Gaza, en ook op de Westelijke Jordaanoever, in Trumps handen ligt. 

Sancties hebben Vladimir Poetin niet kunnen stoppen, Slobodan Milošević niet, Saddam Hoessein niet, ook Benjamin Netanyahu zal door sancties niet gestopt worden. Messianisme stopt niet voor sancties. 

Feitelijk is de vraag die Casper Thomas stelde: hoe wordt Europa een wereldmacht? 

Een sterkere EU is een begin, de macht van Brussel zou vergroot moeten worden. Elk imperium heeft een ijzersterk centrum nodig om effectieve macht uit te kunnen oefenen. 

Tegen uitbreiding van de bevoegdheden van Brussel hebben kiezers, met name de populisten, zich nu juist succesvol verzet. 

Ik vrees dat de kiezer, misschien zelfs zonder zich ervan bewust te zijn, graag afhankelijk wil blijven van Amerika. 

Om vervolgens over die afhankelijkheid te klagen.

Lees ook