De Lasterwet en de Hoogverraadwet in Rusland

Lasterwet

Laster werd in 2012 weer een strafbaar feit. Bovendien is het begrip ‘laster’ uitgebreid met een speciale paragraaf voor het beledigen van rechters, officieren van justitie en (politie)agenten. De wet geeft instructies om uitingen in de media en op internet te controleren op informatie die niet waar is of die politieofficieren in een kwaad daglicht stelt.

Media die lasterlijke openbare uitlatingen doen, kunnen een boete krijgen tot 32.000 euro. Als een individu valselijk beschuldigd wordt van een zwaar misdrijf, dan riskeert de afzender een boete tot wel 80.000 euro.

Journalisten, activisten, bloggers en anderen voelen zich geremd in het uiten van hun mening uit angst wegens laster te worden aangeklaagd. De zelfcensuur is toegenomen.

Slachtoffers van schendingen die zijn begaan door wetshandhavers zien vaker af van aangifte uit angst van laster te worden beschuldigd als ze de rechtszaak verliezen.

Hoogverraadwet

De nieuwe Hoogverraadwet uit 2012 voorziet in een sterke uitbreiding van de definitie van hoogverraad en spionage. Het verstrekken van informatie aan internationale organisaties kan nu als hoogverraad worden beschouwd. Hetzelfde geldt voor werken voor buitenlandse geheime diensten en voor organisaties die ‘de veiligheid van Rusland bedreigen’. Wat hiermee precies is bedoeld, is niet duidelijk.

Wie zich schuldig maakt aan hoogverraad kan een gevangenisstraf krijgen van maximaal twintig jaar. Door de nieuwe wet kan je al vier jaar celstraf krijgen enkel voor het bezit van staatsgeheime informatie, dus zonder deze informatie te delen. Heb je de staatsgeheime informatie verkregen door middel van geavanceerde surveillanceapparatuur, dan kan je maximaal acht jaar celstraf krijgen.

De definitie van hoogverraad is nu zo breed en tegelijkertijd zo vaag dat deze wet op arbitraire wijze kan worden toegepast. Zo kunnen er bijvoorbeeld ook aan internationale organisaties en activisten restricties worden opgelegd. Zo maakt de wet overleg met buitenlandse organisaties die betrokken zijn bij ‘activiteiten gericht tegen de veiligheid van Rusland’ illegaal. Dit kan ertoe leiden dat Russen geen informatie meer kunnen delen met bijvoorbeeld Amnesty International of zelfs het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.