Culturele sector in Belarus in gevaar door arrestaties en marteling
De levendige culturele sector van Belarus dreigt te verstikken door het onderdrukken van mensen die een afwijkende mening hebben. De autoriteiten arresteren en martelen artiesten, muzikanten, schrijvers en acteurs of zorgen ervoor dat zij hun baan verliezen.
Een nieuwe Amnesty-briefing laat zien hoe regeringsmaatregelen, die volgden op de protesten tegen de betwiste herverkiezing van president Loekasjenko, de culturele sector van Belarus verstikken. Een groeiend aantal mensen uit de culturele scene wordt zonder gegronde reden strafrechtelijke vervolgd en sommigen kregen lange gevangenisstraffen opgelegd.
Culturele leven te gronde gericht
‘De omvang van de onderdrukking van de Belarussische culturele sector mag niet worden onderschat’, zegt Aisha Jung van Amnesty International. ‘De autoriteiten richten het levendige culturele leven te gronde in een poging om de vrije meningsuiting te onderdrukken. Degenen die met creatieve en artistieke middelen kritiek durven te uiten op de Belarussische autoriteiten, worden op een meedogenloze wijze vervolgd.’
Arrestaties en intimidaties
Vola Semchanka, een amateur-volkszangeres en danseres, werkte als communicatieadviseur voor het Mahilyou Staatstheater. Ze vertelde Amnesty hoe ze sinds oktober 2020 meerdere keren werd gearresteerd en boetes kreeg voor haar deelname aan ‘ongeoorloofde’ bijeenkomsten. Ook werd ze op haar werk werd geïntimideerd. De theaterregisseur weigerde destijds Semchanka en andere kritische artiesten te ontslaan. Hij werd toen zelf ontslagen. Veel van Semchanka’s verantwoordelijkheden werden haar vervolgens afgenomen. Afgelopen week, op donderdag 18 februari 2021, werd ze ontslagen, nadat de briefing met haar verhaal klaar was voor publicatie.
‘Na mijn eerste detentie was ik bang om naar huis te gaan. Ik sliep de meeste nachten bij vrienden. Nu ben ik eraan gewend te leven met de constante dreiging van gevaar. We zijn allemaal bereid om slachtoffer te worden van vervolging door de staat’, vertelde Semchanka..
Zowel individuen als instellingen doelwit
Niet alleen individuen, maar hele culturele instellingen worden het slachtoffer van represailles van de overheid, waaronder het toonaangevende Nationale Academische Theater Yanka Kupala. In augustus 2020 sprak de theaterdirecteur Pavel Latushka zijn steun uit voor de vreedzame demonstranten. Zijn contract werd onmiddellijk beëindigd en meer dan 60 theatermedewerkers, onder wie bijna alle acteurs, vertrokken hierop uit protest.
‘We zullen niet toekijken hoe de Belarussische autoriteiten de creatiefste individuen van het land de mond snoeren. Onze wereldwijde solidariteitscampagne ondersteunt alle vreedzame vormen van protest van het Belarussische volk tegen de cynische pogingen van de autoriteiten om hen hun mensenrechten te ontnemen,’ zegt Jung.
#StandWithBelarus
Amnesty’s wereldwijde solidariteitscampagne #StandWithBelarus werd gelanceerd op 27 januari 2021 met de publicatie van een rapport waarin werd onthuld hoe de Belarussische autoriteiten het rechtssysteem gebruiken om niet de daders van marteling te straffen, maar de slachtoffers. Het is een van de manieren waarop de autoriteiten mensen met een afwijkende mening onderdrukken na de protesten die uitbraken na de verkiezingen in augustus 2020. De campagne loopt tot half mei 2021.
Belarus beleeft momenteel de zwaarste onderdrukking van de mensenrechten in zijn geschiedenis sinds de onafhankelijkheid in 1991.
