Arnon Grunberg
© Jitske Schols

De staat is een noodzakelijk monster

De harde kern van een rechtsstaat is dat de burger niet weerloos is overgeleverd aan dat wat ik het monster van de staat blijf noemen. Zolang de paradijselijke toestand nog niet is aangebroken waarin de redelijkheid van mensen zegeviert en het erbarmen de boventoon voert, hebben mensen iets nodig dat ervoor zorgt dat het recht van de sterksten niet voortdurend zegeviert. Dat ‘iets’ noemen we de staat. En die staat is een noodzakelijk monster, in het leven geroepen om het monsterlijke in de mens te reguleren. Uit deze formulering blijkt al waarom de staat per definitie een monster is. Hij heeft enorme macht, anders zou hij de burger of onderdaan, in andere tijden, er niet onder kunnen houden. Tegelijkertijd is hij een menselijke uitvinding, bemand door mensen en alleen al om die reden potentieel monsterlijk. 

Of de staat moet bestaan uit een min of meer homogeen volk, daarover is discussie mogelijk. Sterker nog, daarover is de afgelopen decennia in Europa voortdurend politieke strijd gevoerd. Natuurlijk wordt het migratiedebat gevoed door xenofobie, door een behoefte aan makkelijke zondebokken, asielzoekers, migranten, maar daarachter gaan vragen schuil die reëler zijn. Waarover hebben we het als we het over het Nederlandse, Duitse, Franse volk hebben? In België heet de vraag: waarover hebben we het als we het over het Vlaamse volk hebben, omdat voor veel Belgen het Belgische volk non-existent is en de Belgische staat feitelijk een staat zonder volk of met twee volken die van elkaar gescheiden zouden moeten worden. Enfin, we laten België en migranten even rusten en we richten ons weer op de rechtsstaat. 

Het is duidelijk de bedoeling het Amerikaanse volk zelf te onderwerpen 

De staat, het moet nog een keer worden gezegd, dreigt burgers te vermorzelen. In een ideale rechtsstaat gebeurt dat niet of dan alleen als de burger het er zelf naar heeft gemaakt. Een gevangenisstraf is een poging tot vermorzeling, maar daarna komt de reclasseringsambtenaar die de ex-gedetineerde helpt terug te keren naar de maatschappij. Michel Foucault noemde gevangenissen opleidingsinstituten voor criminelen, oftewel: de praktijk is weerbarstig. 

De zogenoemde toeslagenaffaire heeft duidelijk gemaakt dat ook in een rechtsstaat het vermorzelen niet geheel mag worden uitgesloten, al zou het te ver voeren te beweren dat de toenmalige Nederlandse regering probeerde de rechtsstaat te ontmantelen. 

Anders is het met de huidige Amerikaanse president, die in vrij korte tijd pogingen heeft gedaan de scheiding der machten te negeren. 

Steun onze onafhankelijke journalistiek

Onze onafhankelijke journalistiek wordt gefinancierd door mensen zoals u. Wilt u ons helpen onze verhalen over mensenrechten toegankelijk te houden voor iedereen? Steun ons dan nu met een eenmalige donatie.

Ja ik steun

In eerste instantie zijn daar ongedocumenteerde vreemdelingen en sommige studenten met studentenvisa’s of permanente verblijfsvergunningen (zogenoemde green card holders) de dupe van geworden. Wat de studenten betreft, betrof het een poging tot intimidatie, zogenaamd in de strijd tegen antisemitisme, maar het mag duidelijk zijn dat het uiteindelijk de bedoeling is het Amerikaanse volk zelf tot onderwerping te dwingen. 

Wie een volk wenst te onderwerpen onderwerpt eerst de studenten en het onderwijs. 

Lees ook