Turkije: geen gerechtigheid voor 130 duizend ontslagen ambtenaren

Meer dan twee jaar nadat ze zonder legitieme reden werden ontslagen, wachten 130 duizend ambtenaren in Turkije nog steeds op gerechtigheid. Hun toekomst is daardoor onzeker.

Dit blijkt uit het rapport  Bekijk ook: Purged beyond return? No remedy for Turkey’s dismissed public sector workers , dat Amnesty vandaag presenteert. Doktoren, politieagenten, leraren, universiteitsmedewerkers en tienduizenden andere ambtenaren werden na de mislukte coup in juli 2016 ontslagen vanwege “banden met terroristische groeperingen”. Ze moeten nog steeds hun baan terugkrijgen of gecompenseerd worden. De speciale commissie die in het leven is geroepen om de ontslagzaken te beoordelen is ten ene male ongeschikt voor haar werk.

Geen redenen

Neem de zaak van Deniz en zijn vrouw Elif, beiden leraren. Op een ochtend in september werden ze ontslagen, zonder dat daar een waarschuwing aan vooraf ging, en zonder opgaaf van redenen. Het werd hun ook verboden om elders in het land hun beroep uit te oefenen. Aanvankelijk dacht het echtpaar dat er een onderzoek zou komen, dat er dan ontdekt zou worden dat er een vergissing was gemaakt en dat ze daarna weer aan het werk zouden kunnen. Nu, twee jaar later, zijn de aanklachten tegen hen weliswaar vervallen, maar mogen ze nog steeds geen les geven.

“Banden met terreurgroepen”

De commissie heeft volstrekt onbeduidende activiteiten aangegrepen om met terugwerkende kracht de ontslagen en beroepsverboden te rechtvaardigen. Activiteiten als het storten van geld op een bepaalde bank, het lidmaatschap van bepaalde vakbonden of het downloaden van bepaalde app werden bestempeld als het bewijs voor “banden” met verboden “terroristische” groeperingen, zonder dat die banden of strafbaar gedrag verder werden aangetoond.

‘Ondanks het duidelijk willekeurige karakter van deze ontslagen, heeft lapt de commissie die de ontslagen moest beoordelen internationale afspraken over arbeidsrecht en mensenrechten aan haar laars, en keurt feitelijk pro forma de eerder genomen verkeerde beslissingen goed,’ zegt Andrew Gardner, manager strategie en onderzoek Turkije bij Amnesty International. ‘Het hele proces is een beschamende belediging van het begrip “rechtvaardigheid”.’

Kafkaësk

Van de 125 duizend zaken die ontslagen ambtenaren bij de commissie aanhangig hebben gemaakt, zijn er tot 5 oktober slechts 36 duizend afgehandeld. In slechts 2300 gevallen van de 130 duizend ontslagen is de oorspronkelijke beslissing teruggedraaid.

Amnesty lichtte de procedures en 109 besluiten van de commissie door en interviewde 21 ontslagen ambtenaren en hun gezinnen. Het rapport toont aan dat de commissie voltrekt ondeugdelijk is, onder meer als gevolg van het feit dat ze niet onafhankelijk is, de procedures lang duren, en het gebrek aan mogelijkheden voor ontslagen ambtenaren om tegen hen geuite beschuldigingen te weerleggen.

Mensen die in beroep gaan bij de commissie komen in een kafkaëske wereld terecht. De vrouw van een ontslagen ambtenaar vertelde aan Amnesty: ‘De redenen voor het ontslag werden niet gegeven en we kregen niet eens de kleinste kans op een effectief beroep. We tekenden beroep aan zonder precies te weten waartegen we beroep aantekenden.’

Oproep Amnesty

De overheid moet alle ambtenaren die op staande voet zijn ontslagen weer in dienst nemen en hen compenseren voor de tijd dat ze zonder werk hebben gezeten, zowel voor de financiële als geestelijke schade.