Zware represailles tegen 20.000 Russische activisten in voortdurende harde aanpak anti-oorlogsbeweging

De Russische autoriteiten gebruiken steeds wredere tactieken om activisten die tegen de oorlog met Oekraïne zijn hard aan te pakken. Een nieuwe publicatie van Amnesty International toont de verschillende onderdrukkende wetten en praktijken die de Russische autoriteiten gebruiken om de anti-oorlogsbeweging in het land te onderdrukken. Al meer dan 20.000 mensen zijn het slachtoffer van zware wraakacties.

‘De onderdrukking in Rusland is zeer ingrijpend; een complex en uitgebreid scala aan tactieken wordt steeds vaker ingezet om mensen die zich tegen de oorlog met Oekraïne keren het zwijgen op te leggen’, zegt Oleg Kozlovsky van Amnesty International. ‘Vreedzame demonstranten tegen de oorlog en mensen die kritische informatie over de Russische strijdkrachten delen, worden geconfronteerd met zware strafrechtelijke, administratieve en andere sancties. Er zijn nieuwe, absurde wetten aangenomen en onmiddellijk in werking getreden die het vrijelijk uiten van een kritische mening strafbaar stellen. Het gebrekkige strafrechtsysteem met zeer oneerlijke processen is ingezet om gevangenisstraffen en hoge boetes uit te delen.’

Critici vogelvrij door gebrekkig rechtssysteem

Administratieve procedures worden vaak gebruikt om mensen aan te pakken die tegen de oorlog demonstreren. De demonstranten hebben niets om op terug te vallen, aangezien ze geen garanties hebben voor een eerlijk proces. Rechters verwerpen vaak overtuigend bewijs dat ter verdediging wordt aangevoerd. Ze vertrouwen uitsluitend op politierapporten, die soms duidelijk valse informatie bevatten. Op basis daarvan krijgen demonstranten zware boetes of straffen opgelegd omdat ze de regels voor openbare bijeenkomsten overtreden of vanwege absurde nieuw geïntroduceerde misdrijven met betrekking tot het ‘in diskrediet brengen’ van bijvoorbeeld de Russische troepen. In 2022 werden meer dan 21.000 mensen in Rusland bestraft voor dergelijke ‘overtredingen’, van wie er 2.307 administratieve detentie kregen opgelegd. De anderen kregen hoge boetes, voornamelijk vanwege de deelname aan vreedzame protesten tegen de oorlog of vanwege kritiek op de oorlog via internet.

Nieuwe ‘misdrijven’

Kort na de grootschalige invasie van Oekraïne werden nieuwe misdrijven geïntroduceerd, zoals ‘het opzettelijk verspreiden van onjuiste informatie over het gebruik van de strijdkrachten’ en ‘het herhaaldelijk in diskrediet brengen van de strijdkrachten of staatsorganen’. Meer dan 150 mensen zijn op grond van deze aanklachten strafrechtelijk vervolgd. Velen zijn al schuldig bevonden en veroordeeld tot lange gevangenisstraffen waarop respectievelijk maximaal 15 jaar en 7 jaar gevangenisstraf staat.

Onder de veroordeelden is de amateurradio-omroeper Vladimir Rumyantsev uit Vologda die tot 3 jaar gevangenisstraf kreeg omdat hij vanuit zijn appartement reportages over de oorlog uitzond van onafhankelijke media en bloggers die door de autoriteiten zijn verboden. Amnesty International beschouwt Vladimir Rumyantsev als een gewetensgevangene, aangezien hij uitsluitend is veroordeeld voor het uitoefenen van zijn recht op vrijheid van meningsuiting. Hij moet onmiddellijk en onvoorwaardelijk worden vrijgelaten.

Vergaande intimidatie

Bovendien gebruiken de Russische autoriteiten een lange lijst van wrede middelen om critici lastig te vallen, onder druk te zetten en te intimideren, zoals willekeurig ontslag, annulering van concerten en andere openbare evenementen waar tegen de oorlog wordt geprotesteerd, en het aanbieden van gedwongen ‘excuses’ op video. Amnesty documenteerde ook een toenemende trend om bekende mensen als ‘buitenlandse agent’ te bestempelen vanwege hun openlijke kritiek op de oorlog. Dit betekent vaak een ernstige beperking van hun persoonlijke en professionele activiteiten, verlies van werk en het stigma om als spion of verrader te worden bestempeld.

Amnesty’s oproep

Amnesty International dringt er bij de Russische autoriteiten op aan om deze onderdrukkende wetten in te trekken, om onmiddellijk en onvoorwaardelijk iedereen vrij te laten die slechts wordt vastgehouden voor het vreedzaam uiten van hun mening, en om de bescherming van het recht op vrijheid van meningsuiting te waarborgen.

‘We roepen de internationale gemeenschap op om deze zaken aan de orde te stellen bij de Russische autoriteiten. Ook vragen we om vervolgde activisten in Rusland en daarbuiten te steunen, onder meer door rechtszaken bij te wonen, te zorgen voor eerlijke en effectieve asielprocedures en om internationale procedures te versterken om mensenrechtenschendingen in Rusland aan te pakken’, zegt Oleg Kozlovsky.