Op Vrouwendag 2018 demonstreerde Amnesty bij de ambassade van Iran in Den Haag tegen de hoofddoekplicht. Vrouwen in Iran die hiertegen protesteerden, zijn gevangengezet.
© Amnesty International (Marieke Wijntjes)

Wat is er aan de hand in Iran?

De laatste tijd komen er steeds meer berichten uit Iran over arrestaties van activisten, en onderdrukking van allerlei vrijheden.

Het afgelopen jaar zijn de vrijheid van meningsuiting, demonstratie, en religie verder ingeperkt en zijn veel mensen die voor deze rechten opkomen gearresteerd. Rechtszaken verlopen oneerlijk en marteling komt veel voor. Er worden lijfstraffen zoals zweepslagen en amputaties uitgevoerd. En honderden mensen werden het afgelopen jaar geëxecuteerd, sommigen in het openbaar. Onder hen waren mensen die ten tijde van hun misdrijf minderjarig waren. Genoeg reden tot zorgen dus! Hieronder vind je de antwoorden op je brandende vragen over Iran.

Hoe zit dat precies met de verplichte hoofddoek voor vrouwen?

In Iran bestaat voor vrouwen een hijab-verplichting: ze moeten in het openbaar een hoofddoek dragen en hun armen en benen met wijde kleding bedekken. Deze verplichte kledingvoorschriften maken inbreuk op het recht op vrijheid van uiting en religie en privacy. De laatste tijd komen veel vrouwen in opstand tegen deze kledingvoorschriften.

Waarom demonstreren vrouwen hiertegen?

Ze willen zelf bepalen wat ze buiten de deur aantrekken en of ze hun haar bedekken of niet. Op social media laten vrouwen zien hoe ze hiertegen protesteren, vaak in het openbaar. Zo worden vrouwen opgeroepen zonder hoofddoek de straat op te gaan, of uit protest op woensdagen een witte hoofddoek te dragen.

Een vrouw protesteert in Iran tegen de verplichte hoofddoek
© © White Wednesdays Campaign
Een vrouw protesteert in Iran tegen de verplichte hoofddoek

Wat zijn de risico’s van deze protesten?

In de Iraanse wet staat dat vrouwen en meisjes boven de negen jaar buitenshuis een hoofddoek moeten dragen. Als ze dit niet doen, kunnen ze een gevangenisstraf van twee maanden of een boete krijgen. De vrouwen die tegen deze kledingvoorschriften demonstreren, doen dit dus niet zonder risico.

Wat gebeurt er met vrouwen die protesteren tegen de verplichte hoofddoek?

Sinds de protesten van Iraanse vrouwen tegen de verplichte hijab op social media en in het openbaar zijn toegenomen, treden de autoriteiten van Iran harder op. Vrouwen worden op straat aangesproken, geïntimideerd en soms zelfs aangevallen. Door de zedenpolitie maar ook door burgers. De zedenpolitie houdt vrouwen routinematig aan op straat, beledigt hen en dwingt hen hun haar met de hoofddoek te bedekken of geeft hun tissues om hun make-up af te vegen. Vrouwen worden hierbij vaak lichamelijk aangevallen, in het gezicht geslagen, met stokken geslagen, of geboeid door de politie meegenomen. Dit is zorgwekkend. In video’s op social media zijn daarvan voorbeelden te zien.

Zweepslagen voor protest

De prominente Iraanse mensenrechtenactivist Nasrin Sotoudeh
© Abedin Taherkenareh / Epa
De prominente Iraanse mensenrechtenactivist Nasrin Sotoudeh

De Iraanse advocaat en moeder van twee kinderen Nasrin Sotoudeh strijdt tegen de doodstraf in haar land en staat vrouwen bij die demonstreren tegen de hijab-verplichting. Dat is haar duur komen te staan: ze zat eerder al een paar jaar in de gevangenis en werd afgelopen jaar weer gearresteerd. Onlangs is ze veroordeeld tot 38 jaar gevangenisstraf en 148 zweepslagen. Wij voeren al jaren actie voor Sotoudeh en zijn geschokt door dit nieuws. We blijven actievoeren voor haar en haar medeactivisten.

Doodstraf

Openbare executie in Iran
© © National Police of Iran
Openbare executie in Iran

In Iran zitten duizenden mensen in de dodencel en worden jaarlijks honderden mensen geëxecuteerd, vaak door ophanging. Soms gebeurt dit in het openbaar. De Iraanse autoriteiten denken dat dit een afschrikwekkende werking heeft. Onderzoek heeft echter aangetoond dat de doodstraf geen effect heeft op misdaadcijfers: in landen met de doodstraf worden niet minder misdaden gepleegd dan in landen die de doodstraf niet kennen. Rechtszaken verlopen vaak oneerlijk in Iran, en verdachten worden regelmatig gemarteld. Ook worden mensen geëxecuteerd die ten tijde van het begaan van hun misdrijf minderjarig waren. Dit druist in tegen internationale wetgeving.

Wat kan ik hiertegen doen?

Meer over dit onderwerp