EU wil asielprocedureregeling nog verder uithollen

De Europese Commissie stelt voor om het concept ‘veilig derde land’ aan te passen. Als dit voorstel wordt goedgekeurd kunnen EU-lidstaten mensen die asiel aanvragen, uitzetten naar landen waar ze geen enkele band mee hebben, zonder dat mensen zelf in beroep kunnen gaan. De EU wil hiermee de verantwoordelijkheid voor de bescherming van vluchtelingen en migratiecontrole ver buiten Europa leggen.

Landen kunnen het asielverzoek van mensen afwijzen als de persoon bescherming had kunnen vragen in een derde land, dat is het zogenaamde ‘veilig derde land’ – concept. Dit is een uitzondering op het algemene internationale vluchtelingenrecht, waarbij het land waar een persoon internationale bescherming aanvraagt, in eerste instantie verantwoordelijk is voor de beoordeling van zijn aanvraag.

De EU stelt nu voor om de voorwaarden om iemand naar zo’n veilig derde land terug te sturen, op te rekken: een persoon hoeft in het nieuwe voorstel geen betekenisvolle band meer te hebben met dat derde land. In plaats daarvan is het genoeg dat iemand er doorheen is gereisd of als er een deal is tussen de EU en dat derde land. En ook al gaan mensen hiertegen in beroep, dan mag er gewoon worden doorgegaan met hun uitzetting. Dit betekent dat mensen gedwongen naar dat land kunnen worden overgebracht vóórdat hun beroep is behandeld.

“In plaats van eindeloos tijd en middelen te besteden aan het afschuiven van haar verantwoordelijkheden naar andere landen, moet de EU investeren in haar eigen asielstelsels en mensen die asiel aanvragen, de kans geven hun leven weer op te bouwen”, reageert Olivia Sundberg Diez van Amnesty International.
“De EU probeert hiermee weer op cynische wijze om haar verantwoordelijkheden op het gebied van vluchtelingenbescherming te ontlopen. Hiermee schuift zij haar verantwoordelijkheid af op landen met minder middelen en minder capaciteit om duurzame bescherming te bieden”.

Toegang tot asiel nog verder afgezwakt

Amnesty International benadrukt dat het chaotisch en willekeurig is om mensen naar landen te sturen waar ze geen band mee hebben, waar ze misschien maar kort zijn geweest, geen steun krijgen en geen toekomstperspectief hebben. Bovendien heeft deze aanpak een enorme impact op de levens van mensen.

“Laten we duidelijk zijn: deze herziening zou de toegang tot asiel in Europa alleen maar verder verzwakken, de rechten van mensen aantasten en het risico op refoulement en willekeurige detentie in derde landen vergroten. De EU laat steeds duidelijker haar onvermogen zien om mensenrechten in haar partnerlanden te respecteren, te controleren en te handhaven,” stelt Sundberg-Diez.

Achtergrond

Amnesty International bekritiseert het ‘veilige derde land-concept” al langer, omdat Europese landen het vaak gebruiken om zich aan hun verplichtingen te onttrekken, terwijl uit gegevens van de UNHCR blijkt dat 71 % van de vluchtelingen wereldwijd wordt opgevangen in lage- en middeninkomenslanden.

EU-landen blijven verplicht om individueel te beoordelen of het derde land veilig is voor die persoon en om ervoor te zorgen dat iedereen toegang heeft tot een eerlijke asielprocedure, zijn zaak kan laten behandelen en het bewijs van het land van terugkeer kan weerleggen.

Het voorstel tot wijziging van de asielprocedureregeling zal nu worden besproken en moet worden goedgekeurd door de Europese Raad en het Europees Parlement.