Egypte: speciale aanklager voor antiterrorisme vervolgt vreedzame critici
Egypte’s Supreme State Security Prosecution (SSSP), een speciaal onderdeel van het Openbaar ministerie, misbruikt antiterrorismewetgeving om duizenden vreedzame critici te vervolgen en hen een eerlijk proces te onthouden, zegt Amnesty International in het vandaag verschenen rapport Permanent State of Exception.
‘In Egypte heeft de SSSP de definitie van “terrorisme” zo ver opgerekt dat vreedzaam protest, sociale mediaposts en legitieme politieke activiteiten er onder vallen, met als gevolg dat vreedzame critici van de overheid behandeld worden als vijanden van de staat. De SSSP is het belangrijkste instrument geworden voor het willekeurig vastzetten en intimideren van critici,’ zegt Amnesty.
Zyad Al-Elaimy, een mensenrechtenadvocaat en lid van de Sociaal Democratische Partij, werd gearresteerd vanwege het vormen van een parlementaire coalitie die wil deelnemen aan de verkiezingen in 2020. Journalist Abeer El-Safty zit gevangen vanwege haar weigering te stemmen tijdens een referendum in 2019.
Opkomst van de SSSP
Sinds president Abdel Fattah Al-Sisi aan de macht kwam in 2013, is het aantal vervolgingen door het SSSP verdrievoudigd, van ongeveer 529 in 2013 tot 1.739 in 2019.
Amnesty’s rapport documenteert de zaken van 138 mensen die door de SSSP tussen 2013 en 2019 gevangengezet zijn. Het is gebaseerd op 100 interviews, het bekijken van officiële rechtbank- en politiedocumenten, medische verslagen, video’s en rapporten van ngo’s en VN-documenten.
De meeste gedetineerden worden beschuldigd van lidmaatschap of het helpen van een terroristische organisatie, of een andere illegale groep met het doel de publieke orde of veiligheid te schaden. Ze werden opgepakt op basis van informatie van de geheime politie.
Voortdurende willekeurige detentie
De SSSP misbruikt haar speciale bevoegdheden om verdachten tot 150 dagen in voorlopige hechtenis te houden. Verlenging met 45 dagen is mogelijk. Als een rechter vrijlating beveelt, volgen vaak nieuwe aanklachten. Duizenden verdachten zitten zo maanden en soms nog langer vast op grond van vage aan “terrorisme” gerelateerde aanklachten voor ze vrijgelaten of berecht worden. Het gemiddelde is 345 dagen en in een geval was er sprake van 1.263 dagen voorlopige hechtenis. De gedetineerden worden zelden vaker dan een keer ondervraagd.
Al Jazeera-journalist Mahmoud Hussein zit al gevangen sinds 23 december 2016 op beschuldiging van het uitzenden van nepnieuws. In mei 2019 beval een rechter zijn vrijlating, maar hij zit nog steeds vast na nieuwe beschuldigingen door de SSSP.
Betrokkenheid bij marteling en gedwongen verdwijningen
Amnesty’s rapport toont ook aan hoe de SSSP betrokken is bij gedwongen verdwijningen en marteling. Er is sprake van 112 verdwijningen. De langste periode waarop iemands verblijfplaats onbekend was, was 183 dagen.
Mensenrechtenadvocaat Hoda Abdelmoniem verdween voor drie maanden. Ze had geen contact met familie of haar advocaat. Toen zij voor de SSSP verscheen, veranderde er niets aan haar situatie. Pas na drie maanden kwam zij in een gewone gevangenis terecht.
Het rapport beschrijft 46 gevallen van marteling en andere vormen van mishandeling zonder dat de SSSP ingreep. Mensenrechtenactivist Esraa Abdelfattah vertelde de SSSP dat de veiligheidsdienst NSA haar ontvoerd had, dat ze werd geslagen en dat geprobeerd was haar te wurgen.
Amnesty’s oproep
‘Het is schandelijk dat de SSSP, een instituut dat is opgericht om gerechtigheid te brengen, het recht op een eerlijk proces met voeten treedt en betrokken is bij marteling en gedwongen verdwijningen,’ zegt Amnesty International.
‘De Egyptische autoriteiten moeten een openbare onderzoekscommissie instellen om de rol van de SSSP te onderzoeken bij willekeurige detentie, marteling en gedwongen verdwijningen,’ aldus Amnesty International. ‘Egyptes bondgenoten moeten er bij Egyptische autoriteiten op aan dringen dat de SSSP wordt hervormd en dat iedereen die gevangenzit voor het op vreedzame wijze uiten van zijn mening onmiddellijk wordt vrijgelaten.’
