Oorlog in Oekraïne

2023

• Russische aanval op haven Odesa (21/07)
• Zware represailles Russische activisten anti-oorlogsbeweging (20/07)
• ‘Callous disregard for human life’ of Russian forces’ response to Kakhovka dam destruction (15/06)
• US transfer of cluster munitions to Ukraine (07/07)
• Russia: Renowned human rights defender Oleg Orlov on trial for “discrediting” Russian Army (08/06)
• Onderzoek nodig na vernietiging Kakhovka-dam Oekraïne (07/06)
• Russian attack kills a child on International Childrens Day (01/06)
• Verklaring Amnesty Nederland onderzoek Oekraïne persbericht (17/05)
• Truth, justice and reparations for victims of Russian aggression (28/04)
• Amnesty’s Jaarboek 2022-2023 (28/03)
• Heksenjacht op leden Memorial (21/03)
• Russia: ICC’s arrest warrant against Putin (17/03)
• Prisoners of war sentenced in Russian occupied territories  (10/03)
• Women Ukraine face grave risks(08/03)
• Russia sentenced student blogger in repression of anti-war dissent (07/03)
• Een jaar oorlog: slachtoffers verdienen gerechtigheid (22/02)
• Rusland veroordeeld journalist na bericht over bombardement Oekraïne (16/02)

2022

• Rapport over kwetsbare ouderen in Oekraïne (06/12)
• Rapport over gedwongen overbrengen van burgers uit Oekraïense bezette gebieden door Rusland (10/11)
• Russische aanvallen op essentiële energievoorzieningen Oekraïne (21/10)
• Russische aanvallen op Kiev en andere steden mogelijk schendingen van oorlogsrecht (11/10)
• Russian attack on humanitarian convoy (30/09)
• Schijnreferenda in door Rusland bezette Oekraïense gebieden (29/09)
• Mogelijk verkrachting Russische dichter na gedicht tegen oorlog (29/09)
• Russische demonstranten opgepakt na oproep mobilisatie (23/09)
• Mass graves in Izium (16/09)
• Evidence of alleged war crimes Russia (12/09)
• Filtration Ukrainian civilians by Russia (08/09)
• Autoriteiten Rusland leggen critici zwijgen op met nieuwe wetten (02/09)
• Sham trials of prisoners of war (26/08)
• Verklaring Amnesty Nederland over persbericht Oekraïne (06/08)
• Oekraïense gevechtstactieken brengen burgers in gevaar (04/08)
• Russia charges 92 members Ukraine’s military with ‘crimes against humanity’ (25/07)
• Rusland: zaak gestart tegen Ilya Yashin na kritiek op oorlog (14/07)
• Rusland: 7 jaar cel voor raadslid na kritiek op oorlog in Oekraïne (11/07)
• Burgerdoden door roekeloze Russische aanvallen in Serhiivka (07/07)
• ‘Russische aanval op theater Marioepol duidelijke oorlogsmisdaad’ (30/6)
• Honderden burgerdoden bij Russische beschietingen in Charkov (13/06)
• ‘Doodvonnissen’ krijgsgevangenen schending internationaal recht (10/06)
• Rusland vervolgt raadslid na kritiek op Russische inval Oekraïne (03/06)
• Rusland moet rechten Oekraïense krijgsgevangenen respecteren (18/05)
• Mogelijk 10 jaar cel Russische activist voor delen informatie oorlog (12/05)
• Russische troepen moeten terechtstaan voor oorlogsmisdrijven (06/05)
• Mogelijk 15 jaar cel voor activist Rusland na delen informatie oorlog (22/04)
• Kunstenaar opgesloten in klopjacht op anti-oorlogsfeministen (14/04)
• Bewijzen voor vermoedelijke oorlogsmisdrijven door Russische troepen (07/04)
• Onderzoek nodig naar mogelijke oorlogsmisdrijven Russische troepen (05/04)
• Nieuw bewijs van het onwettig doden van burgers (01/04)
• Russische heksenjacht op critici van de oorlog (30/03)
• Poolse autoriteiten moeten Oekraïense vluchtelingen beschermen (22/03)
• Hoe Amnesty militaire aanvallen in Oekraïne verifieert (21/03)
• Humanitaire ramp dreigt voor belegerde stad Izium (17/03)
• Rusland trekt zich terug uit de Raad van Europa (16/03)
• Arrestatie na protest op Russische tv (15/03)
• Russischtalige website Amnesty geblokkeerd (14/03)
• Evacuatieroutes voor vluchtende burgers moeten veilig zijn (11/03)
• Kremlin verstikt journalistiek en maakt demonstreren onmogelijk (10/03)
• Russische luchtaanval doodt burgers in Tsjernihiv (09/03)
• Rusland en Oekraïne, bescherm de rechten van krijgsgevangenen (07/03)
• Amnesty’s inzet tijdens de oorlog in Oekraïne (07/03)
• EU: speciale verblijfsstatus voor mensen die Oekraïne ontvluchten (04/03)
• Amnesty noemt Ruslands invasie een oorlogsmisdrijf (02/03)
• Rusland voert interne repressie op (28/02)
• Verboden clustermunitie doodt mensen op kinderopvang (28/02)
• Russisch leger gebruikt verboden wapens (25/02)
• Toenemende zorgen over mensenrechten en mensenlevens na inval Rusland in Oekraïne (24/02)

Amnesty’s Crisis Response Team

Amnesty’s Crisis Response Team rapporteert in een vroege fase van een conflict over (oorlogs)misdrijven en zorgt ervoor dat actie wordt ondernomen om burgers te beschermen. Daarmee probeert Amnesty te voorkomen dat schendingen zich herhalen en het conflict zich uitbreidt. Ook kan het bewijsmateriaal dat het team verzamelt gebruikt worden voor de berechting van daders.

Het Crisis Evidence Lab van Amnesty International is een multidisciplinair team dat geavanceerde digitale onderzoeksinstrumenten gebruikt om mensenrechtenschendingen op afstand vast te leggen. Het zorgt ervoor dat informatie  uit conflictgebieden snel en nauwkeurig is en geschikt is om mensenrechtenschendingen in crisissituaties te kunnen onderzoeken.

Dit is vooral belangrijk in situaties waarin het voor onderzoekers gevaarlijk is om ter plekke onderzoek te doen, en in een tijdperk waarin desinformatie (onware of onnauwkeurige informatie die expres wordt gemaakt) en verkeerde informatie zich snel kunnen verspreiden.

Wat is het Crisis Evidence Lab?

Het Crisis Evidence Lab is onderdeel van Amnesty’s Crisis Response Programme en voert met behulp van open bronnen en onderzoekers digitaal onderzoek uit om de verhalen te vertellen van mensen die het meest getroffen zijn door conflicten. Het gaat om onderzoekers van beeldmateriaal, experts in teledetectie (een manier om informatie te verkrijgen via gegevensverzameling en -analyse op afstand), wapenanalisten, datawetenschappers, en andere experts.

De website van het Evidence Lab biedt een online ruimte waar de beste werkwijzen, nieuwe technieken, bronnen en handleidingen worden gedeeld. Onderzoekers kunnen zo profiteren van de enorme hoeveelheid informatie die elke dag online wordt gedeeld.

Het Crisis Evidence Lab stuurt ook het Citizen Evidence Lab aan. Dit is een online ruimte waar onderzoekers, studenten, journalisten en anderen geavanceerde onderzoekstechnieken op het gebied van mensenrechten kunnen verkennen en delen. Er zijn handleidingen te vinden over instrumenten en technieken om informatie uit open bronnen te verifiëren en bewijzen van mensenrechtenschendingen te vinden. Ook staan er casestudies van Amnesty die laten zien hoe methodologieën zoals video- en fotoverificatie, teledetectie-analyse en wapenanalyse ander bewijs van mensenrechtenschendingen aan het licht kunnen brengen en bevestigen.

Amnesty gaf ook haar Digital Verification Corps (DVC) de opdracht om gegevens van sociale-mediaplatforms te verifiëren. DVC is een netwerk van getrainde vrijwilligers van zes topuniversiteiten over de hele wereld. Er is nu een Russisch sprekend team dat gegevens verifieert over zowel het conflict in Oekraïne als de protesten in Rusland. Daarmee vergroot het team de capaciteit van de Amnesty-onderzoekers en kunnen grote hoeveelheden informatie efficiënt worden verwerkt.

Hoe werkt het Evidence Lab voor Oekraïne?

Het Evidence Lab werkt hard om aanvallen die mogelijk internationale rechtsregels overtreden, te identificeren en te verifiëren. Het gaat daarbij om aanvallen waarbij burgers zijn gedood of verwond, of waarbij de civiele infrastructuur in Oekraïne is vernietigd of beschadigd. Dit onderzoek levert essentieel bewijs dat later kan worden gebruikt om daders van mensenrechtenschendingen ter verantwoording te roepen.

Het Evidence Lab verzamelt audiovisueel materiaal en analyseert dit om bewijzen te vinden van schendingen van het internationaal recht. Het gaat onder meer om satelliet- en videobeelden, foto’s van luchtaanvallen en andere aanvallen, en beelden van wapenresten. Waar mogelijk bekrachtigt Amnesty dat bewijs door getuigen te interviewen.

Hoe identificeert het Evidence Lab aanvallen in Oekraïne?

Het Evidence Lab ontvangt informatie uit verschillende bronnen, waaronder informatie die bekend staat als ‘burgerbewijs’: materiaal dat is verzameld door mensen die geen professionele onderzoekers van mensenrechtenschendingen zijn. Dit soort documentatie wordt vaak openbaar gedeeld via sociale-medianetwerken zoals Twitter, Facebook en YouTube, en legt meestal in detail vast wat anders onopgemerkt zou zijn gebleven. Het Lab ontvangt ook rechtstreeks bewijs van getuigen ter plekke.

Afhankelijk van waar ze naar op zoek zijn, gebruiken de onderzoekers van het Evidence Lab verschillende verificatiemethoden.

Hoe verifieert het Evidence Lab aanvallen?

Chrono-locatie

Met chrono-locatie kan bewezen worden waar en wanneer een video of foto is gemaakt. Dit kan worden gedaan door het materiaal te vergelijken met satellietbeelden, foto’s die ter plekke zijn gemaakt en andere openbaar beschikbare informatie. Een onderzoeker kan kijken naar het landschap, bomen, gebouwen en straten in de afbeeldingen en controleren of deze overeenkomen met straatbeelden of andere foto’s van een bekende locatie. De onderzoekers kunnen ook weerpatronen en schaduwen analyseren om te zien of ze overeenkomen met de omstandigheden die er waren toen de foto of video zou zijn gemaakt.

Teledetectie

De onderzoekers gebruiken satellietbeelden en andere sensoren zoals radar en LiDAR – een technologie die met laserpulsen de afstand tot een object of oppervlak bepaalt – om te zoeken naar bewijzen van aanvallen zoals verwoeste gebouwen, kraters, puin en troepen- of wapenbewegingen.

Identificeren van wapens

De wapenexperts van Amnesty International analyseren foto’s, video’s en andere gegevens om te verifiëren welke wapens worden gebruikt en of deze leiden tot mensenrechtenschendingen. Ze bestuderen bijvoorbeeld de vorm van een krater die door een ingeslagen raket is achtergelaten, bekijken beelden van luchtaanvallen of onderzoeken foto’s van wapenresten. De onderzoekers analyseren ook gegevens over wapenhandel om te achterhalen wie deze wapens in bezit had.

Ooggetuigen

Het is belangrijk dat het Evidence Lab samenwerkt met onderzoekers die ooggetuigen van aanslagen interviewen en getuigenissen verzamelen die het digitale bewijs kunnen bevestigen.

Bewaren van bewijzen

Het Evidence Lab catalogiseert en bewaart al het originele bewijs, samen met alle verificaties en analyses. We willen relevante juridische organen ondersteunen en ons bewijsmateriaal beschikbaar stellen om ervoor te zorgen dat daders ter verantwoording kunnen worden geroepen.

Waarom is het belangrijk om aanvallen te verifiëren?

Het Evidence Lab werkt op microniveau, waarbij afzonderlijke aanvallen tot in detail worden gedocumenteerd. En het werkt op macroniveau, waarbij gezocht wordt naar grove patronen van schendingen en een gedetailleerde tijdlijn van gebeurtenissen wordt opgesteld. Een belangrijk doel is om een nauwkeurig verslag van de gebeurtenissen te geven en daarmee desinformatie en verkeerde informatie (vaak wijdverbreid tijdens conflicten en crisissituaties) te bestrijden.

Deze documentatie is ook nuttig bij het samenstellen van een logboek met betrouwbaar bewijsmateriaal dat later kan worden gebruikt om daders van mensenrechtenschendingen ter verantwoording te roepen.

Meer in het algemeen helpen we de verhalen te vertellen van mensen die direct door deze crises worden getroffen. Zo geven we hun een stem.