Wet tegen ‘homopropaganda’

De wet tegen ‘homopropaganda’ verbiedt het ‘promoten’ onder minderjarigen van niet-traditionele relaties. Ondanks de toevoeging ‘onder minderjarigen’ wordt deze wet beschouwd als gericht tegen ‘homopropaganda’ in het algemeen. Op overtreding door individuele burgers staat een boete of een gevangenisstraf van maximaal 2 weken. Organisaties riskeren een boete en tijdelijke sluiting. Buitenlanders riskeren een boete, opsluiting en deportatie uit Rusland.

Sinds:

2013 

Tot welke problemen leidt de wetgeving?

• Homo’s en lesbiennes kunnen niet meer hand in hand over straat. De wet tegen de ‘homopropaganda’ wordt vaak als aanmoediging gezien om homo’s en lesbiennes aan te vallen. Onder veel conservatieve Russen leeft het idee dat homo’s ook pedofielen zijn. Er zijn knokploegen die homo’s aanvallen. In de mainstream massamedia worden homoseksuele mannen ook als pedofielen neergezet.
• Legaal protesteren voor gelijke rechten voor de lhbti-gemeenschap is niet mogelijk. Dat wordt als homopropaganda gezien, wat verboden is. Daarmee is het ook een overtreding volgens de demonstratiewet.
• Autoriteiten sluiten kritische blogs en websites omdat ze niet-traditionele relaties zouden promoten. In de meeste gevallen gaat het om onschuldige tekeningen of foto’s. Er zijn ook gevallen bekend waarin autoriteiten een kritische website hacken er een verdachte post plaatsen, om vervolgens die website te kunnen sluiten vanwege die post.
• In de Russische deelrepubliek Tsjetsjenië is de situatie voor lhbti-mannen en -vrouwen nog ernstiger dan in de rest van Rusland. Ramzan Kadyrov regeert het islamitische Tsjetsjenië met harde hand en propageert strenge familiewaarden. De autoriteiten faciliteren groepen die homoseksuele mannen opsporen, oppakken en ontvoeren. Vervolgens worden ze gemarteld en in sommige gevallen zelfs vermoord. Er zijn ook gevallen bekend van gevluchte lesbische vrouwen die door familieleden met geweld uit het buitenland zijn teruggehaald.
• Met een nieuwe homofobe wet die december 2022 in Rusland unaniem werd aangenomen, is het verspreiden van informatie over ‘niet-traditionele seksuele relaties’ verboden. Dat gold sinds 2013 al voor propaganda onder minderjarigen, nu is dat uitgebreid tot volwassenen. Het gaat om uitingen van allerlei aard: boeken, advertenties, televisieprogramma’s en inhoud op social media. Iemand die de nieuwe ‘propagandawet’ overtreedt, kan een boete krijgen van meer dan 6.000 euro. Organisaties worden beboet met bijna 75.000 euro. Buitenlanders kunnen tot 15 dagen lang worden vastgehouden en het land worden uitgezet. De nieuwe wet zal waarschijnlijk worden gebruikt om maatschappelijke organisaties te sluiten, websites met een lhbti-thema te blokkeren, pagina’s op sociale media te blokkeren en activisten te intimideren met buitensporige boetes. Het zal homofobie en discriminatie van lhbti’ers verder in de hand werken.

Yulia Tsvetkova

Yulia Tsvetkova is een theaterdirecteur en lhbti-activiste uit Komsomolsk aan de Amoer (in Siberië). Ze had een tekening online geplaatst van een stel vrouwen en een stel mannen met kinderen, met de titel ‘Het gezin is waar liefde is. Steun lhbti-gezinnen!’. Hiermee overtrad ze volgens de rechter de wet tegen ‘homopropaganda’. Ze kreeg een boete opgelegd van zo’n 700 euro.

Bodypositivity is ‘pornografie’

Yulia was al langer doelwit van de autoriteiten. Ze moest haar baan bij het theatergezelschap opgeven. Daarnaast hangt haar een celstraf van 6 jaar boven het hoofd, omdat de publicatie op sociale media van haar bodypositivistische tekeningen van het vrouwelijk lichaam ‘het verspreiden van pornografisch materiaal’ wordt genoemd. Deze zaak loopt nog. In april 2021 begon de rechtszaak tegen haar over deze tekeningen (die overigens in 2020 werden aangekocht door het Stedelijk Museum in Amsterdam). Aanvankelijk had ze huisarrest. Onder internationale druk is dit omgezet in een reisbeperking. Yulia Tsvetkova werd in juli 2022 vrijgesproken van het ‘verspreiden van pornografisch materiaal’. In november 2022 bekrachtigde een rechtbank haar vrijspraak.

Lees hier meer over de zaak.