TripAdvisor heeft lak aan mensenrechten in de Bezette Palestijnse Gebieden

Voor veel mensen overal ter wereld staat de zomervakantie weer voor de deur. Zonder daar verder over na te denken gaan ze op zoek naar geschikte accommodatie op websites als Airbnb, Booking.com, Expedia of TripAdvisor.

Maar weinig mensen zullen zich realiseren dat deze bedrijven het toerisme bevorderen in Israëlische nederzettingen – nederzettingen die internationale wetten overtreden en onderdeel uitmaken van een systeem van geïnstitutionaliseerde discriminatie en massale schendingen van de mensenrechten van honderdduizenden Palestijnen.

Khirbet Susiya

Als campagnemedewerker business en mensenrechten bij Amnesty International heb ik de gevolgen van deze praktijken met eigen ogen gezien, toen ik een jaar geleden het dorp Khirbet Susiya in de Palestijnse Bezette Gebieden bezocht.

De vrouwen van de familie Nawaja verwelkomden me bij hen thuis – een grote tent zoals we die kennen van bedoeïenen – en tussen kopjes zoete thee en het vrolijke gekwetter van de kinderen door vertelden ze mij hun verhaal. Ze legden uit hoe een complete Palestijnse gemeenschap verwoest is door een Israëlische nederzetting, een toeristische trekpleister (een archeologische vindplaats) en de bedrijven die daarop af zijn gekomen.

Khirbet Susiya is een klein dorp met 300 inwoners. Het ligt in de heuvels ten zuiden van Hebron, in het zuiden van de Westelijke Jordaanoever. Toen ik rondliep door het dorp, werd ik getroffen door de armoede van de bewoners. De meesten van hen leven in schamele houten hutten en stoffige tenten. Een kilometer verderop in het dorre landschap ligt de Israëlische nederzetting Susya. Dit rustige, goed onderhouden dorp van 1000 mensen lijkt op de rijke buitenwijken in het Westen, die zo vaak symbool staan voor ongelijkheid.

Palestijnen verjaagd

Susya werd in 1983 gesticht op land dat toebehoorde aan de Palestijnse inwoners van Susiya en verdreef daarmee een gemeenschap die al sinds decennia rond de oude ruïnes van Susya en het omringende boerenland leefde. In 1986 verklaarden de Israëlische autoriteiten dat de ruïnes en het dorp een archeologische vindplaats zijn en verjoegen de Palestijnse bewoners. De onteigening van de Palestijnse gemeenschap en het stichten van de nederzetting zijn oorlogsmisdrijven; de nederzetting zelf is een schending van internationaal recht.

De archeologische vindplaats staan, samen met een wijnboerderij en een wijngaard in de nederzetting, bij TripAdvisor te boek als toeristische attracties. Het bezoekerscentrum van de archeologische vindplaats verkoopt producten die de kolonisten in de nederzetting en omgeving hebben verbouwd of gemaakt, zoals wijn, kruiden, honing, chocolade en crèmes.

Door reclame te maken voor deze plekken en daarmee toeristen uit de hele wereld aan te trekken, profiteert TripAdvisor van het aanjagen van de economie van een nederzetting die op gestolen land staat en zich schuldig maakt aan mensenrechtenschendingen tegen Palestijnen.

Leven in angst

De verdreven families van Khirbet Susiya kregen geen alternatieve woonruimte of compensatie aangeboden. De meeste mensen verhuisden naar dorpen in de omgeving, maar de familie Nawaja besloot om zich te vestigen in het gebied tussen de Israëlische nederzetting en de archeologische vindplaats.

De gemeenschap verloor grote stukken land en moest haar kuddes, die een belangrijke bron van inkomsten zijn, kleiner maken. De Israëlische autoriteiten weigeren om het dorp aan te sluiten op de waterleiding, het elektriciteitsnet en het riool, waardoor mensen gedwongen zijn om water te kopen dat door vrachtwagens wordt aangevoerd. In schril contrast daarmee hebben de bewoners van de nabijgelegen nederzetting water in overvloed en zelfs een gemeentelijk zwembad.

De Palestijnen van Khirbet Susiya leven continu in angst. Hun huizen of andere gebouwen kunnen elke moment gesloopt worden, omdat de bewoners zich gedwongen voelen ze te bouwen zonder de nodige vergunningen – vergunningen die hun stelselmatig geweigerd worden door de Israëlische autoriteiten. Voor de mensen die in huizen wonen die op de nominatie staan om gesloopt te worden, is de situatie helemaal afschuwelijk. Velen ondervinden er psychische problemen van. Er kan zomaar een bulldozer komen die alles verwoest.

De Palestijnse dorpsbewoners worden ook de hele tijd lastiggevallen door de Israëlische kolonisten, die regelmatig hun olijfbomen, jonge aanplant en andere bezittingen beschadigen, met drones over hun tenten vliegen om hen te intimideren, en hen fysiek en verbaal aanvallen.

Ola, een moeder van vier, beschreef hoe haar drie dochters van 7, 2 en 13 jaar oud werden aangevallen door twee kolonisten, die stenen naar hen gooiden toen ze uit school naar huis kwamen. Haar oudste dochter zei: ‘Ik vind het niet leuk om naar school te gaan, vanwege de kolonisten. Ze hebben wapens. Ze zijn gevaarlijker dan het leger.’

Verantwoordelijkheid van bedrijven

Een jaar na mijn bezoek aan Khirbet Susiya, prijst TripAdvisor nog steeds de twee toeristische attracties bij Susya aan. Het bedrijf zou beter moeten weten, want de voortdurende mensenrechtenschendingen die plaatsvinden dankzij de aanwezigheid van de Israëlische nederzetting en de kolonisten, zijn inmiddels goed gedocumenteerd. Door reclame te maken voor de toeristische attracties, kiest TripAdvisor ervoor om te blijven bijdragen aan deze schendingen, en ervan te profiteren.

Bedrijven hebben de verantwoordelijkheid om de mensenrechten te respecteren en zich te houden aan internationale wetgeving, waar ter wereld ze ook activiteiten ontwikkelen. Dat houdt ook in dat ze verantwoordelijkheid hebben om vermijden dat er schendingen plaatsvinden of daaraan bij te dragen, en dat ze verplicht zijn om het aan te kaarten als zulke schendingen zich voordoen.

Toch negeert TripAdvisor Amnesty’s oproepen om de toeristische attracties in illegale nederzettingen aan te prijzen.

Het is heel moeilijk om machtige bedrijven ter verantwoording te roepen en ik betwijfel dat dit blog TripAdvisor en soortgelijke bedrijven ervan zal overtuigen om hun gedrag te veranderen. Maar ik hoop dat het tenminste zal bijdragen aan de besluitvorming van de lezer over zijn vakantie en dat we door collectief activisme Israël kunnen doen ophouden met het schenden van de mensenrechten van de Palestijnen in de Bezette Gebieden.

De bewoners van Khirbet Susiya gaan intussen door met hun gevecht om te overleven.

Zoals Ola zei: ‘Dit is ons land en we gaan niet weg. Zij zullen vernietigen, wij zullen bouwen: we blijven.’

Door Sabrina Tucci, campagnemedewerker business en mensenrechten, Amnesty International

Kom in actie en teken onze petitie.

Lees Amnesty’s open brief aan de medewerkers van Tripadvisor.