Sudan: Verenigde Arabische Emiraten leveren Chinese wapens ondanks wapenembargo

Geavanceerde Chinese wapens zijn opnieuw geëxporteerd door de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), in beslag genomen in Khartoem en gebruikt in Darfur in een grove schending van het VN-wapenembargo. Dat concludeert Amnesty International in een nieuw onderzoek.  

Door het analyseren van foto’s en video’s die de nasleep laten zien van aanvallen door de Rapid Support Forces (RSF), identificeerde Amnesty International Chinese GB50A-geleide bommen en 155mm AH-4-houwitsers (soort worpgeschit). Dit is de eerste keer dat het gebruik van GB50A-bommen is gedocumenteerd die actief worden gebruikt in een conflict wereldwijd. De wapens zijn gemaakt door de Norinco Group, ook bekend als China North Industries Group Corporation Limited, een Chinees staatsbedrijf op het gebied van defensie. De wapens zijn vrijwel zeker door de VAE doorgevoerd naar Sudan.  

“De aanwezigheid van recent gefabriceerde Chinese bommen in Noord-Darfur is een duidelijke schending van het wapenembargo door de VAE. Onze documentatie van AH-4-houwitsers in Khartoum versterkt het toenemende bewijs dat de VAE op grote schaal steun verlenen aan de oorlog in Darfur,” zegt Brian Castner van Amnesty International. “Het is beschamend dat de VN-Veiligheidsraad het bestaande wapenembargo tegen Darfur niet toepast en geen gehoor geeft aan oproepen om het uit te breiden naar heel Sudan. Burgers worden gedood en raken gewond door de wereldwijde passiviteit, terwijl de VAE het embargo blijven negeren.”   

China moet als partij bij het Wapenhandelsverdrag (ATT, Arms Trade Treaty) dringend maatregelen nemen om te voorkomen dat wapens worden doorgesluisd naar Sudan. Door dergelijke wapens te blijven leveren aan de VAE – een land dat een lange staat van dienst heeft in het leveren van wapens aan conflicten waar regelmatig oorlogsmisdrijven en schendingen van het internationaal humanitair recht plaatsvinden – riskeert China indirect wapens te leveren aan het conflict. 

De VAE ondermijnen al lang het ATT, terwijl ze het verdrag wel ondertekend hebben. Alle staten zouden moeten stoppen met het overdragen van wapens aan de VAE totdat de VAE kunnen garanderen dat er geen wapens worden doorgevoerd naar Sudan of naar andere bestemmingen waarop een embargo rust.

Vorig jaar documenteerde Amnesty International hoe recentelijk geproduceerde wapens uit landen als China, Rusland, Turkije en de VAE naar en rond Sudan waren overgebracht, vaak in strijd met het wapenembargo voor Darfur. Amnesty International onthulde ook hoe in Frankrijk geproduceerde wapensystemen werden gebruikt op het slagveld in Sudan.  

Wapens in Darfur en Khartoum

In de nacht van 9 maart 2025 voerde de RSF een droneaanval uit in de buurt van de stad al-Malha in Noord-Darfur, mogelijk gericht tegen de Sudanese strijdkrachten (SAF, Sudanese Armed Forces). Lokale media en een Sudanese mensenrechtenorganisatie meldden dat dertien mensen werden gedood en nog meer mensen gewond raakten. Amnesty International sprak vier familieleden van getuigen van de aanval.

Door digitaal bewijs van de resten van de bom die bij de aanval werd gebruikt te analyseren, stelde Amnesty International vast dat de fragmenten behoren tot een Norinco GB50A-geleide vliegtuigbom. Markeringen op de fragmenten geven aan dat de bom in 2024 is gemaakt. Deze bommen kunnen worden afgeworpen vanuit verschillende Chinese drones, waaronder Wing Loong II en FeiHong-95, die beide alleen worden gebruikt door de RSF in Sudan en zijn geleverd door de VAE.

In een ander geval is op video’s op sociale media te zien hoe de SAF wapens in beslag neemt die door de RSF zijn achtergelaten nadat zij zich op 27 en 28 maart 2025 gedwongen moesten terugtrekken uit Khartoum. Amnesty International identificeerde een van de wapens in de video als een Norinco 155mm AH-4-houwitser. Het enige land ter wereld dat AH-4-houwitsers heeft geïmporteerd uit China is de VAE. De overdracht vond plaats in 2019, volgens het Stockholm International Peace Research Institute. Dit wijst erop dat de VAE steun blijven verlenen aan de RSF.

De Norinco Group heeft de verantwoordelijkheid om mensenrechten te respecteren in al haar wereldwijde activiteiten en moet dus dringend de wapenexport naar de VAE stopzetten als het land niet stopt met het doorvoeren van wapens naar Sudan. 

Achtergrond

Het conflict tussen de SAF en de RSF, dat vanaf april 2023 is geëscaleerd, heeft een verwoestend effect op Sudan. Tienduizenden mensen zijn gedood en nog veel meer mensen raakten gewond. Uit recent onderzoek van Amnesty International bleek dat de RSF op grote schaal seksueel geweld inzet tegen vrouwen.

Amnesty International is een wereldwijde petitie gestart om er bij de VN-Veiligheidsraad op aan te dringen het bestaande wapenembargo uit te breiden naar de rest van Sudan.