Rwandese autoriteiten moeten Victoire Ingabire onmiddellijk vrijlaten

De autoriteiten van Rwanda moeten Victoire Ingabire, oppositiepolitica en voorzitter van de politieke partij Development and Liberty for ALL (DALFA-Umurunzi) onmiddellijk vrijlaten. Zij werd in juni in Rwanda gearresteerd en had jaren in Nederland in ballingschap doorgebracht.  

Victoire Ingabire werd op 19 juni gearresteerd in haar huis in Kigali, de hoofdstad van Rwanda, door de RIB (Rwanda Investigations Bureau). Haar arrestatie werd gelinkt aan ondermijning vanwege het communiceren met negen andere mensen die waren gearresteerd in oktober en december 2021 en werden aangeklaagd voor pogingen de regering omver te werpen. Onder deze negen mensen zijn acht leden van DALFA en journalist Théoneste Nsengimana. Zij worden al drie jaar in voorarrest vastgehouden en wachten nu op het einde van hun proces, dat in november 2024 begon. 

De dag na de arrestatie van Ingabire, tweette de RIB dat het op verzoek van de openbare aanklager een onderzoek naar haar was gestart, in verband met de zaak van de DALFA-leden.   

Victoire Ingabire wordt aangeklaagd voor onder meer “het oprichten of het toetreden tot een criminele organisatie, het samenzweren om misdrijven te begaan tegen de regering, en het stoken van onrust of wanorde onder de bevolking.” Ze heeft de aanklachten ontkend. Als Ingabire wordt veroordeeld, kan ze een levenslange gevangenisstraf krijgen. De aanklager beroept zich op een getuigenis van een voormalige hulp en op audio-opnames waarin Ingabire ideeën zou hebben gedeeld met de groep over niet-gewelddadige acties tegen de overheid.  

In ballingschap in Nederland 

Victoire Ingabire woonde 16 jaar in Nederland in ballingschap. In januari 2010 keerde ze terug naar Rwanda om deel te nemen aan de presidentiële verkiezingen. Ze mocht niet deelnemen en werd gearresteerd op aanklachten als “het aanhangen van genocide-ideologie” en “het zaaien van verdeeldheid”. 

Op 10 september 2025 bracht het Europese Parlement een resolutie uit die verklaarde dat haar arrestatie onderdeel was van een grotere aanpak van de politieke oppositie, journalisten en ngo’s in het land. Sinds 2017 zijn ten minste vijf leden van de voormalige partij van Ingabire, de FDU-Inkingi, overleden of ‘verdwenen’. In Rwanda opereren de oppositie, ngo’s en media onder zware beperkingen op het gebied van vrijheid van meningsuiting en vereniging. Daarnaast krijgen ze te maken met bedreigingen, willekeurige detentie, vervolging op basis van valse aanklachten, dodelijke aanvallen en gedwongen verdwijningen. 

Al drie jaar vast 

“Het is drie jaar geleden dat Victoire Ingabire werd gearresteerd, en bijna vier jaar sinds de andere negen mensen werden opgepakt”, zegt Tigere Chagutah van Amnesty International. “De Rwandese autoriteiten hebben nog steeds een duidelijke boodschap: politieke oppositie in het land wordt niet getolereerd.” 

In juli bepaalde een rechtbank dat Ingabire niet op borgtocht vrij kon komen vanwege haar risico om te vluchten, dus ze blijft vastzitten. Ze werd eerder gevangengezet in 2010 en tot 15 jaar celstraf veroordeeld voor “het zaaien van verdeeldheid”, maar kwam in 2018 vrij onder een presidentieel pardon. 

Oproep Amnesty International 

“De voortdurende politieke vervolging door Rwanda van mensen met andere meningen duurt al veel te lang. Het vreedzaam uiten van je mening en het recht om samen te komen mogen niet worden gecriminaliseerd”, zegt Tigere Chagutah. 

De autoriteiten van Rwanda moeten een einde maken aan deze autoritaire praktijken, persvrijheid waarborgen, en de rechten op vrijheid van meningsuiting en vereniging voor iedereen in het land waarborgen, zonder enige wraakacties of risico’s om gearresteerd of lastiggevallen te worden.