Oproep 13 organisaties tot onmiddellijk staakt-het-vuren in Gaza

Het oorlogsgeweld in Rafah moet onmiddellijk stoppen. Wereldwijd moeten staten er nu alles aan doen om ervoor te zorgen dat de resolutie van de VN-Veiligheidsraad, die oproept tot een onmiddellijk staakt-het-vuren, wordt uitgevoerd. Dat zeggen 13 mensenrechtenorganisaties in een gezamenlijke verklaring.

Vorige week maakte de Israëlische regering haar voornemen bekend om de militaire operaties in Rafah uit te breiden, ondanks de bindende resolutie van de VN-Veiligheidsraad waarin een onmiddellijk staakt-het-vuren wordt geëist. Alleen al op 26 en 27 maart kwamen bij Israëlische bombardementen op Rafah minstens 31 mensen om, onder wie 14 kinderen. Humanitaire- en mensenrechtenorganisaties hebben herhaaldelijk gewaarschuwd dat de geplande Israëlische grondoperatie in Rafah de levens van meer dan 1,3 miljoen burgers, onder wie ten minste 610.000 kinderen, ernstig in gevaar zal brengen.

Infrastructuur verwoest

Er zijn geen uitvoerbaar evacuatieplan of omstandigheden die burgers zouden beschermen tegen een grondoperatie. Volgens het absolute verbod op gedwongen verplaatsing en deportatie van burgers op grond van het internationaal humanitair recht, is Israël verplicht om ‘alle mogelijke maatregelen’ te nemen om geëvacueerde burgers te voorzien van essentiële levensbehoeften en garanties voor een veilige terugkeer na beëindiging van de vijandelijkheden. Dergelijke maatregelen omvatten het garanderen van veiligheid en bescherming, onderdak, water, sanitaire voorzieningen, gezondheidszorg en voeding. Zo’n locatie is er niet. Israëls bombardementen op de Gazastrook hebben meer dan 60 procent van de woningen beschadigd of vernietigd en het grootste deel van de infrastructuur in het noorden en midden van Gaza verwoest.

Nergens veilig

Het is nergens veilig in Gaza. Israëlische strijdkrachten hebben herhaaldelijk gebieden aangevallen die ze eerder als ‘veilig’ bestempelden. Israëlische luchtaanvallen in en rond de zogenaamd veilige zone van Al-Mawasi hebben ten minste 28 mensen gedood, terwijl Israëlische grondtroepen het noordelijk deel van de zone hebben bezet. In heel Gaza worden deze gebieden nog steeds aangevallen, zelfs wanneer humanitaire organisaties locaties van hulpoperaties en medewerkers aan de Israëlische strijdkrachten doorgeven. Hulpverleners zijn gedood, hulpkonvooien zijn onder Israëlisch vuur komen te liggen en schuilplaatsen en ziekenhuizen worden door Israëlische bombardementen beschadigd of vernietigd. Nieuwe voorstellen van de Israëlische regering om burgers te dwingen zich naar zogenaamde ‘humanitaire eilanden’ te begeven, geven waarschijnlijk alleen maar een valse schijn van veiligheid. Burgers zouden dan vastzitten in kleine, geïsoleerde gebieden, waar het aan alles ontbreekt en ze nog steeds het risico lopen om te worden aangevallen.

Nergens in Gaza heeft de bevolking toegang tot voldoende hulp en diensten. In Rafah zelf functioneren essentiële diensten en infrastructuur slechts gedeeltelijk, waaronder ziekenhuizen, bakkerijen en water- en sanitaire voorzieningen. Het centrum en noorden van Gaza zijn vrijwel compleet verwoest – hele wijken zijn van de kaart geveegd en humanitaire organisaties kunnen heel moeilijk hun werk doen. Een verdere escalatie van de Israëlische militaire operaties in Rafah zou catastrofale gevolgen hebben voor de humanitaire hulpverlening in Gaza.

Statelijke verplichtingen

Alle staten hebben de plicht om mensen te beschermen tegen gewelddadigheden. Kinderen en gezinnen in Rafah leven in een constante staat van angst. De regering van Israël heeft aangekondigd de militaire operaties daar te willen uitbreiden. Dit risico is sinds 31 maart nog groter geworden. Toen keurde het Israëlische oorlogskabinet plannen goed voor grondoperaties. Sommige landen hebben publiekelijk hun afkeuring uitgesproken, maar internationale diplomatieke druk en verklaringen hebben tot nu toe onvoldoende resultaat opgeleverd om de geplande invasie af te wenden. Toch is er een reeks beschermende maatregelen die staten kunnen nemen; ze zijn verplicht om de internationale humanitaire- en mensenrechtenwetgeving te respecteren, zoals eerder in andere crises.

Burgers beschermen

Staten moeten nu dringend in actie komen om te zorgen voor een onmiddellijk, permanent staakt-het-vuren. Ze moeten alle beschikbare opties onderzoeken om burgers te beschermen, in lijn met hun verplichtingen onder internationaal humanitair recht en mensenrechtenwetgeving. Dit houdt ook in dat de overdracht van wapens, onderdelen en munitie onmiddellijk moet worden stopgezet, als het risico bestaat dat ze worden gebruikt om ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht of de mensenrechten te plegen of te vergemakkelijken. Alles minder dan dat is niet alleen maar een mislukking, maar betekent ook dat er niet wordt voldaan aan de geldende morele, humanitaire en wettelijke criteria.

Ondertekenaars van deze verklaring:

1. Save the Children

2. International Federation for Human Rights

3. Amnesty International

4. Dokters van de Wereld/Médecins du Monde Frankrijk, Spanje en Switzerland

5. ActionAid International

6. Oxfam International

7. Norwegian Refugee Council

8. Plan International

9. Handicap International – Humanity & Inclusion

10. Medical Aid for Palestinians (MAP)

11. International Rescue Committee (IRC)

12. Danish Refugee Council

13. DanChurch Aid