Demonstratie van asieladvocaten in Sydney in November 2017. Ze eisen de onmiddellijke evacuatie van asielzoekers van het eiland Manus in Papoea-Nieuw-Guinea naar Australië.
© Saeed Khan/AFP/Getty Images

Australië: schrap wetsvoorstellen die goede doelen verstikken

De Australische regering heeft twee nieuwe wetsvoorstellen die een ernstige bedreiging voor de mensenrechten betekenen. Eenmaal aangenomen verstikken de wetten het maatschappelijk middenveld, worden klokkenluiders geïntimideerd en wordt het moeilijker om de regering te controleren.

Wat een strafbaar feit is, is in de wetten vaag omschreven. Buitensporig hoog zijn de straffen voor het openbaar maken van informatie die geen bedreiging vormt voor de nationale veiligheid én die in het publieke belang is, zijn buitensporig hoog en zijn in strijd met het recht op vrije meningsuiting.

Met de voorstellen voor de Electoral Funding and Disclosure Reform Bill en de National Security Legislation Amendment Bill slaat de Australische regering te ver door in de naam van nationale veiligheid. Het heeft er alle schijn van dat de autoriteiten proberen organisaties ervan te weerhouden om zich bezig te houden met zaken die zij als ‘gevoelig’ bestempelen. Een van de ‘gevoelige’ onderwerpen is het sluiten van de zogeheten offshore refugee processing centra, waarbij vluchtelingen naar kampen op eilandjes ver uit de kust gedeporteerd worden.

Gedwongen registratie goede doelen

De Electoral Funding and Disclosure Reform Bill dwingt maatschappelijke organisaties zich minder of helemaal niet meer bezig te houden met belangrijke onderwerpen van het openbaar beleid, zoals de rechten van de inheemse bewoners, kinderrechten en het milieu. Non-gouvernementele organisaties moeten zich registreren als ‘politieke campagnevoerder’ als ze zich bezighouden met kwesties die tijdens verkiezingscampagnes onderwerp van gesprek kunnen zijn. De wet is uiterst vaag over wat daar precies onder verstaan moet worden. Hierdoor is het voor ngo’s onduidelijk over welke onderwerpen ze het openbare debat kunnen aangaan. Ook wordt het krijgen van buitenlandse financiële steun moeilijker gemaakt.

Geen bescherming mensenrechtenverdedigers

De National Security Legislation Amendment Bill, beter bekend als de Wet op Spionage en Buitenlandse inmenging, stelt het strafbaar om ‘gevoelige’ informatie te ontvangen. Hoewel in de wet enkele voorzieningen zijn opgenomen om journalisten te beschermen, is er geen enkele bepaling die klokkenluiders beschermt die mensenrechtenschendingen onthullen, of andere informatie die in het openbaar belang is. Ook mensenrechtenverdedigers die mensenrechtenkwesties met vertegenwoordigers van buitenlandse regeringen bespreken, zijn niet beschermd.

Zelfs het delen van informatie die al openbaar is, kan strafbaar worden gesteld. Bijvoorbeeld het retweeten van gelekte informatie, zelfs als mensen zich er niet van bewust zijn informatie geheim is.

De Speciale VN-Rapporteur voor het recht op privacy uitte zijn zorgen over de wet vanwege het ‘verlammende effect’ op de mensenrechten.

Aantasting recht op vrije meningsuiting

James Gomez, Amnesty’s directeur voor Zuidoost-Azië en de Pacific laat weten: ‘Als de wetten worden aangenomen, worden het recht op de vrije meningsuiting en op vereniging aangetast. Dit is in strijd met verplichtingen van Australië wat betreft internationale mensenrechtenverdragen. Het Australische parlement moet zijn pogingen staken om het maatschappelijk middenveld het zwijgen op te leggen.  Alle pogingen om deze wetten aangenomen te krijgen, moeten onmiddellijk stoppen.’