5 tips voor onze nieuwe minister van Buitenlandse Zaken

Geachte minister Zijlstra,

Gefeliciteerd met uw nieuwe baan! U hebt natuurlijk al veel ervaring in de politiek, maar deze baan is toch echt wat anders. We willen graag ons steentje bijdragen aan uw inwerkprogramma. Daarom hebben we vijf tips voor u, als nieuwe minister van Buitenlandse Zaken (BuZa). Doe er uw voordeel mee en veel succes.

5 tips voor een beginnende minister van BuZa

1. Verdiep u in de resultaten van uw voorganger

De aanhouder wint…

Veel lof hebben we voor Bert Koenders’ inzet voor een VN-resolutie die oproept tot een internationaal onderzoek naar oorlogsmisdaden in Jemen. Het Nederlandse team diplomaten bezweek niet onder de druk van verschillende landen, waaronder Saudi-Arabië, om de resolutie af te zwakken of in te trekken. En met succes. Maar u hoeft zich nergens druk om te maken. Volgens uw voorganger  heeft deze actie ‘geen verdere gevolgen voor de bestaande betrekkingen met Saudi-Arabië’.

Deal or no deal…

Niet elke deal is een goede deal. Uw voorganger Bert Koenders zette vorig jaar namens Nederland een handtekening onder de EU-Turkijedeal. Hij noemde het destijds ‘een grote doorbraak’. Wij zijn het daar niet mee eens:  Duizenden vluchtelingen en migranten leven onder uiterst slechte omstandigheden op de Griekse eilanden. Het is goed dat er in het regeerakkoord staat dat migratiedeals in lijn moeten zijn met internationaal recht. Een soortgelijke deal met een land als Libië is daarmee uitgesloten.

Speaking of which…  Vorig jaar werd ook de  EU-Afghanistandeal gesloten om vanuit de EU zoveel mogelijk Afghaanse asielzoekers terug te kunnen sturen naar hun land. Dit gebeurde ook: in 2016 werden 9.460 Afghanen uitgezet, drie keer zoveel als het jaar ervoor. Laat nu het aantal burgerdoden en -gewonden in Afghanistan een recordaantal te hebben bereikt in 2016, namelijk 11.418. En dat voor een ‘veilig land’. Laten we er geen doekjes om winden: Afghanistan is bij lange na geen veilig land om vrouwen, kinderen, of wie dan ook naar uit te zetten.

2. Lees u in

We mogen er trots op zijn dat we in Nederland  mensenrechten doorgaans respecteren. Laten we andere regeringsleiders hiertoe ook aansporen. Mensenrechten zijn de beste weg naar vrede, stabiliteit en welvaart . Mocht u zich vervelen tijdens de vele lange vluchten, dan hebben we nog wel wat interessante verdragen voor u om te lezen. Weinig tijd? Dan raden we u de Mensenrechten voor Dummies aan.

3. Weet met wie u zaken kunt doen

Houd uw vrienden dichtbij en uw vijanden nog dichterbij. Met sommige regeringsleiders kunt u uitermate goed afspraken maken om mensenrechtenschendingen te stoppen. Zoals met Canada waarmee ons land de resolutie over Jemen indiende. Maar met sommige leiders is dat lastiger. Bijvoorbeeld omdat ze elke vorm van kritiek smoren of groot voorstander van de  doodstraf zijn. Staar u niet blind op goede handelsrelaties of het stoppen van de vluchtelingenstroom. Praat met iedereen én spreek vrijelijk over  mensenrechten.

4. Stel uw prioriteiten scherp

Mensenrechten zijn niet vaag, maar gaan over mensen van vlees en bloed. Ze gaan over mensen die schendingen begaan of ondergaan, of over mensen die er juist voor opkomen. Het wordt alleen steeds moeilijker voor mensen die die mensenrechten verdedigen om hun werk te doen. Omdat overheden hen intimideren, gevangenzetten, martelen en doden. Als minister van BuZa is het de grote uitdaging om verder te kijken dan beleid, om te kijken naar degenen die het raakt of verder helpt.  We hebben nog wel een paar mensen die uw hulp kunnen gebruiken.

Taner Kiliç: Taner Kılıç, de voorzitter van Amnesty Turkije, wordt vals beschuldigd van lidmaatschap van ‘een terroristische organisatie’ (lees: de Gülen-beweging). Een belachelijke, ongegronde beschuldiging. Hij kan vijftien jaar gevangenisstraf krijgen.

Ali Feruz: Deze kritische Oezbeekse journalist, die openlijk homo is, zit vast in Russische vreemdelingendetentie. Als hij wordt uitgezet naar Oezbekistan loopt hij groot gevaar om gevangen, gemarteld of zelfs gedood te worden.

Liu Xia: De Chinese dichteres en kunstenares Liu Xia staat sinds 8 oktober 2010 onder huisarrest. Liu Xia’s enige ‘misdrijf’ is dat ze getrouwd was met de activist Liu Xiaobo. Ook nu haar man is overleden, blijft ze onder illegaal huisarrest staan omdat ze zich inzette voor de vrijlating van Liu Xiaobo.

Mohammad al-Qahtani: Hij is medeoprichter van de inmiddels opgeheven mensenrechtenorganisatie ACPRA, een van de laatste mensenrechtenorganisaties in Saudi-Arabië. In maart 2013 werd hij veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf voor ‘het zonder toestemming oprichten van een organisatie’ en het ‘aanzetten tot oproer via demonstraties’. Daarna mag hij tien jaar lang het land niet uitreizen.

5. Laat u niet te veel afleiden door bijzaken

Amnesty Nederland

P.S. U mag ons natuurlijk altijd bellen!