Onderzoek naar mensenrechten van vluchtelingen

De vluchtelingencrisis is chaotisch. Het debat erover wordt gevoerd met veel emoties en een wirwar van versnipperde informatie, cijfers en meningen. Juist nu is betrouwbare, objectieve informatie belangrijk.

Amnesty maakt zich sterk voor de bescherming van de rechten van vluchtelingen. Amnesty-onderzoekers leggen de omvang van het vluchtelingenprobleem vast. We rapporteren over schendingen van mensenrechten in landen waar vluchtelingen vandaan vertrekken, zoals Libië, Eritrea en Syrië. We monitoren de reddings- en opsporingsoperaties, zodat we kunnen beoordelen hoe effectief die zijn. We onderzoeken of de mensenrechten van de vluchtelingen die Europa bereiken worden nageleefd. We spreken regeringen aan op hun verantwoordelijkheid om vluchtelingen te beschermen. En daarbij geldt steeds dat alleen de feiten tellen.

Het is cruciaal dat de politiek beslissingen neemt op basis van feiten in plaats van emoties. Alleen dan kan aan een duurzame oplossing voor het vluchtelingenprobleem en de problemen van vluchtelingen gewerkt worden.

Onderzoek in de landen waar vluchtelingen vandaan komen

Amnesty rapporteert al jaren over schendingen van mensenrechten in Syrië, Eritrea en andere landen waarvandaan vluchtelingen vertrekken. Amnesty riep de internationale gemeenschap keer op keer op in te grijpen. Door problemen in de landen van herkomst in een vroeg stadium aan te pakken en ervoor te zorgen dat de mensenrechten overal worden nageleefd, voorkom je dat grote groepen mensen moeten vluchten. Daarom blijft Amnesty onderzoek doen naar beginnende conflicten en verzamelen we bewijzen voor mensenrechtenschendingen in oorlogsgebieden, zodat de daders uiteindelijk kunnen worden vervolgd.

In december 2015 publiceerde Amnesty een rapport over de dienstplicht in Eritrea, die jarenlang blijkt te duren en neerkomt op dwangarbeid onder erbarmelijke omstandigheden. Wie eraan wil ontsnappen, wordt keihard gestraft. Deze dienstplicht is een van de voornaamste redenen dat veel mensen Eritrea ontvluchten.

Onderzoek naar opvang in de regio

95 Procent van de Syrische vluchtelingen wordt opgevangen in vijf landen in de regio. Amnesty doet daar onderzoek naar de omstandigheden waarin zij leven. Die landen kunnen het niet aan: er is een groot tekort aan werk, onderwijs, voedsel. Vluchtelingen krijgen daardoor vaak niet de hulp die ze nodig hebben. Dat komt ook door geldgebrek bij de VN-hulpprogramma’s, omdat de internationale gemeenschap er te weinig geld naar overmaakt.

Verschillende Amnesty-onderzoeksmissies naar Turkije in 2015 en 2016 toonden aan dat vluchtelingen daar niet veilig zijn. Zo bleek dat Turkije vluchtelingen opsluit, mishandelt en terugstuurt naar Syrië.

Onderzoeksmissies aan de randen van Europa

Amnesty-onderzoekers bezoeken de landen waar veel vluchtelingen zijn. In Griekenland doen zij bijvoorbeeld onderzoek naar de opvang van vluchtelingen en naar de asielprocedures. Ze concludeerden dat vluchtelingen op Lesbos en Chios praktisch geen toegang hebben tot rechtshulp, weinig en kwalitatief slecht eten krijgen, dat er te weinig dekens zijn en dat de toegang tot medische hulp onvoldoende is. Ook ontdekten de onderzoekers dat de asielprocedure er niet goed werkt. Op het vasteland van Griekenland ontdekten ze dat mensen onder erbarmelijke omstandigheden leven en geen kant op kunnen omdat de grenzen met Macedonië zijn afgesloten.

Bekijk dit filmpje over crisisonderzoek aan de grens tussen Hongarije en Servië:

Onderzoek naar vreemdelingendetentie in Nederland

Nederland sluit ieder jaar duizenden onschuldige vreemdelingen op in een gevangenis. Niet omdat ze een strafbaar feit hebben gepleegd, maar omdat ze wachten op behandeling van hun asielverzoek of op uitzetting. Amnesty heeft de afgelopen jaren verschillende onderzoeken gepubliceerd naar deze vreemdelingendetentie en drong bij de autoriteiten aan op beperking van het aantal opsluitingen en verbetering van de omstandigheden in de detentiecentra.