Lhbti

Op wie je verliefd wordt, is iets dat alleen jou aangaat. Bovendien kun je er niks aan doen. Het overkomt je. Mannen kunnen van mannen houden, en vrouwen van vrouwen. En hoe jij je genderidentiteit wilt uitdragen, is aan jou. Als mensen daarom worden gediscrimineerd, maakt dat ze enorm machteloos. Zeker als de overheid er niet tegen optreedt of die achterstelling juist bevordert.

Wat is het probleem?

Er zijn 193 landen in de wereld lid van de Verenigde Naties.

• In 70 landen is homoseksualiteit strafbaar
• In 46 landen geldt dat ook voor vrouwen
• In 27 landen kunnen lhbti’ers 10 jaar tot levenlange gevangenisstraf krijgen
• In 30 landen staat om homoseksualiteit tot 8 jaar cel
• In ten minste 11 landen kun je zelfs ter dood veroordeeld worden
• In slechts 11 landen zijn lhbti-rechten opgenomen in de grondwet
• In 29 landen is het huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht erkend
• In 57 landen is er brede bescherming voor lhbti’ers

Cijfers uit december 2020. De 193 landen zijn lidstaten van de Verenigde Naties. Dat zijn nagenoeg alle landen ter wereld. Bron: International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association ILGA

Daarom komen we in actie voor de rechten van lesbiennes, homo’s, biseksuelen, transpersonen en intersekse personen (lhbti).

Ontwikkelingen

In 70 landen is het een misdrijf als je een relatie hebt met iemand van hetzelfde geslacht. In 45 landen zijn de afgelopen drie jaar mensen opgepakt vanwege hun seksuele oriëntatie. Dat is onacceptabel. Daarom zet Amnesty zich in tegen discriminatie van lhbti’ers. Want als we ophouden elkaar te zien als mensen met dezelfde rechten, zal onderdrukking alleen maar toenemen.

Overal ter wereld zijn lhbti’ers het slachtoffer van mensenrechtenschendingen.

• Lhbti’ers kunnen door de staat ter dood gebracht worden
• Ze krijgen geregeld moeilijk toegang tot de arbeidsmarkt, een woning of zorg
• Ze kunnen de voogdij over hun kinderen kwijtraken
• Soms wordt lhbti’ers asiel geweigerd
• In gevangenschap zijn ze vaak het slachtoffer van verkrachting en andere vormen van marteling
• In tal van landen worden lhbti’ers bedreigd omdat ze actievoeren voor hun rechten.

Geweld tegen lhbti’ers leeft op

Wereldwijd worden er kleine stapjes gezet die discriminatie van seksuele minderheden tegengaat. In 11 landen is de bescherming van lhbti’ers in de grondwet vastgelegd, in 57 landen krijgen zij brede bescherming en in 81 landen nemen de autoriteiten maatregelen om hen te beschermen op de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld door discriminatie bij het zoeken van een baan tegen te gaan.

Maar tegelijkertijd zien we het laatste jaar dat zij steeds vijandiger behandeld worden. Ook zien we geweld tegen lhbti’ers weer opleven. Drie voorbeelden.

1. Tsjetsjenië: geen plaats voor homo’s

In april 2017 bracht de onafhankelijke en gerenommeerde Russische krant Novaya Gazeta schokkend nieuws, dat vervolgens door andere betrouwbare bronnen werd bevestigd. De krant berichtte dat de autoriteiten in de Russische republiek Tsjetsjenië een heksenjacht hadden ontketend tegen (vermeend) homoseksuele mannen. Meer dan honderd mannen zouden in geheime gevangenissen zijn opgesloten, gemarteld en gedwongen te zeggen welke andere lhbti’ers zij kenden. Minstens drie mannen zouden zijn vermoord.

In het religieus-cultureel conservatieve Tsjetsjenië is homoseksualiteit een groot taboe. Wie ervan ‘verdacht’ wordt, loopt grote risico’s, variërend van afpersing door de politie tot (soms dodelijk) geweld van de kant van autoriteiten of de eigen familie, die door de autoriteiten wordt aangezet tot ‘eerherstel’. De leider van Tsjetsjenië, Ramzan Kadyrov, ontkent de aantijgingen en zelfs het bestaan van homoseksualiteit in zijn republiek.

Sinds de heksenjacht zijn veel slachtoffers en potentiële slachtoffers van homofoob geweld uit Tsjetsjeniê gevlucht of proberen dat te doen. Westerse landen zijn maar mondjesmaat bereid hen asiel te geven.

In Tsjetsjenië lijdt de bevolking al decennia onder de terreur van president Ramzan Kadyrov. Er heerst een cultuur van angst. Marteling en ‘verdwijningen’ zijn er aan de orde van de dag. Voor lhbti’ers is de situatie extra schrijnend omdat zij zelfs bij hun eigen familie vaak geen veiligheid kunnen vinden. De vervolging van lhbti’ers zal doorgaan, tenzij de federale Russische autoriteiten hier een einde aan willen maken en Kadyrov onder druk zetten.

In elkaar geslagen en afgeperst

De Britse krant The Guardian sprak eind april 2017 met enkele vervolgde Tsjetsjeense homo’s. Ismail (niet zijn echte naam) werd door mannen in militair uniform opgepakt, nadat hij via sociale media met een andere man had afgesproken om elkaar te ontmoeten. Ze reden hem naar een bos, kleedden hem uit en sloegen hem in elkaar, waarbij ze zijn kaak braken. Ook filmden ze het gruwelijke incident. Daarna dreigden ze de video online te zetten en Ismails familie te vertellen dat hij homo is, tenzij hij hun een groot geldbedrag zou geven.

Dat deed hij. Maar toen de geruchten over homovervolging in Tsjetsjenië toenamen, ontvluchtte Ismail het de Russische republiek. De politie ging naar hem op zoek en vertelde zijn moeder dat hij homo is, wat voor zijn familie een grote schande is. Ismail is nu bang dat zijn eigen familie hem wil vermoorden.

Wat doet Amnesty?

Amnesty kwam in actie en organiseerde een petitie. Daarin roepen we de Russische autoriteiten op onderzoek te doen naar de verontrustende berichten over het ontvoeren, martelen en vermoorden van homoseksuele mannen in de Russische deelrepubliek Tsjetsjenië. Ook vragen we stappen te ondernemen om homoseksuele mannen in Tsjetsjenië te beschermen.

2. Indonesië: 85 stokslagen voor homopaar

In Indonesië worden seksuele minderheden steeds vijandiger behandeld. In de provincie Atjeh werd op 17 mei 2017 een homopaar veroordeeld tot 85 stokslagen, notabene op de Internationale Dag tegen Homofobie. En dat alleen maar omdat ze elkaar liefhebben.

De twee mannen waren overvallen door hun buren. Die waren hun huis binnengedrongen, hadden het paar gefilmd en vervolgens overgedragen aan de sharia-politie. Het is de eerste veroordeling voor homoseksualiteit door een sharia-rechtbank sinds oktober 2015, toen sharia-strafwetgeving in Atjeh van kracht werd.

Een wrede en vernederende straf

Alleen Atjeh kent sharia-rechtspraak, de rest van Indonesië niet. Strafbaar zijn onder meer intimiteit of seks als je niet getrouwd bent, buitenechtelijke seks, de consumptie en verkoop van alcohol, en gokken. Stokslagen bij wijze van straf worden vaak in de openbare ruimte toegediend. Daar komen grote menigtes op af, die er foto’s en video’s van maken. Dat draagt bij aan de vernedering en het lijden van degenen die deze toch al wrede, pijnlijke en onmenselijke straf moeten ondergaan. Alle lijfstraffen zijn verboden volgens internationaal mensenrecht.

3. Bangladesh: mannen ‘verdacht’ van homo zijn

Op 19 mei 2017 arresteerde een antiterrorisme-eenheid van de politie in Bangladesh 28 mannen op verdenking van homoseksualiteit op basis van hun kleding en gedrag. Dat is strafbaar in het land, waar de overgrote meerderheid van de bevolking moslim is. De mannen, meest studenten van tussen de 20 en 30 jaar oud, waren uit het hele land naar de hoofdstad Dhaka gereisd.

Iedere twee maanden kwamen ze daar samen om te feesten. De politiecommandant zei dat ze aangeklaagd zullen worden voor drugsbezit – waar levenslang of zelfs de doodstraf voor kan worden opgelegd – en niet voor homoseksualiteit, aangezien de arrestaties plaatsvonden voordat er seksuele activiteiten hadden plaatsgevonden. De politie zou illegale drugs en condooms bij de verdachten hebben aangetroffen.

Op 21 juli 2017 kwamen de laatste van deze mannen op borgtocht vrij.

Lhbti-activist en zijn vriend vermoord

In april 2016 werd de 35-jarige Xulhaz Mannan samen met zijn vriend vermoord in zijn woning in Dhaka. Mannan was een lhbti-activist en oprichter van ‘Roopbaan’, het enige lhbti-magazine in Bangladesh. Sinds zijn gruwelijke dood hebben veel homo’s en lesbiennes het land verlaten nadat ze doodsbedreigingen hadden ontvangen. Vele anderen leiden dubbellevens om problemen te voorkomen.

Lhbti-rechten zijn mensenrechten

Iedereen, waar ook ter wereld, heeft altijd exact dezelfde mensenrechten. Of je nu wit, zwart, kort, lang, man, vrouw, homo, hetero, transgender of een intersekse persoon bent: discriminatie is nooit toegestaan. Dit is vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM). Nagenoeg alle landen ter wereld hebben beloofd de mensenrechten te respecteren. Wij blijven ze daaraan herinneren. Keer op keer.

In de UVRM staan de rechten van lhbti’ers niet specifiek omschreven. Maar het document laat aan duidelijkheid niets te wensen over. ‘Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren’. Dat zegt artikel 1. En artikel 2 specificeert dat er tussen mensen geen enkel onderscheid gemaakt mag worden, ‘zonder enig onderscheid van welke aard ook, zoals ras, kleur, geslacht, taal, godsdienst, politieke of andere overtuiging, nationale of maatschappelijke afkomst, eigendom, geboorte of andere status.’

Daarnaast worden de mensenrechten van lhbti’ers geschonden zoals die onder meer zijn vastgelegd in artikel 5 van de UVRM (verbod op marteling en onmenselijke behandeling), artikel 9 (vrijwaring van willekeurige arrestatie en detentie) en artikel 20 (vrijheid van vereniging en vergadering).

Amnesty strijdt voor LHBTI-rechten

Steun ons werk. Word lid.