Rusland: Uitgevers gearresteerd in anti-lhbtqia+-campagne
Russische veiligheidstroepen hebben ten minste tien uitgevers van boeken vastgezet. Ze worden beschuldigd van ‘extremisme’ omdat ze via boeken die zijn uitgegeven door aan hen gelinkte drukkerijen ‘lhbti-propoganda’ zouden hebben verspreid. Amnesty International roept op de uitgevers vrij te laten.
Op 14 mei zetten de Russische veiligheidstroepen ten minste tien mensen in Moskou gevangen. Dit gebeurde in het kader van een strafrechtelijk onderzoek naar mogelijke ‘betrokkenheid bij de activiteiten van een extremistische organisatie’, ‘deelname aan de activiteiten van zo’n organisatie’, en ‘het organiseren van haar werk door de inzet van een officiële functie” (Artikel 282.2(1.1), (2), (3) van het Wetboek van Strafrecht) voor het uitgeven van boeken met een lhbti-thema.
Onder de mensen die zijn opgepakt bevonden zich Anatoly Norovyatkin, directeur bij EKSMO, en ook de medeoprichter van Popcorn Books, Dmitry Protopopov en directeur verkoop, Pavel Ivanov. Op 15 mei werden drie mensen formeel aangeklaagd, hun namen zijn nog niet bekend gemaakt. Als ze onder deze aanklachten worden veroordeeld, kunnen ze tot 12 jaar gevangenisstraf krijgen.
Angstaanjagende ontwikkeling
“In hun genadeloze campagne tegen lhbtqia+’ers, gaan de Russische autoriteiten nu achter uitgevers van boeken aan”, zegt Natalia Zviagina van Amnesty International. “Ze beschuldigen hen van ‘extremisme’ simpelweg omdat ze hun werk doen: boeken naar lezers brengen. Dit schaamteloze zware gebruik van het staatsapparaat tegen literatuur is even absurd als angstaanjagend.”
“Een ding is duidelijk: geen enkel verbod, geen enkele arrestatie of vervolging kan het bestaan van lhbtqia+’ers in Rusland of waar dan ook uitwissen. De geschiedenis heeft laten zien dat pogingen om identiteit te onderdrukken en kennis te censureren uiteindelijk nutteloos zijn. Liefde en kennis zullen altijd van haat en onderdrukking winnen.”
Laat de uitgevers onmiddellijk vrij
Amnesty International roept op de gevangen uitgevers onmiddellijk vrij te laten, en de strafrechtelijke aanklachten tegen hen in te trekken. Ook moet de voortdurende vervolgding van lhbtqia+’ers, organisaties en initiatieven in Rusland stoppen.
Achtergrond
Volgens de advocaat is de zaak gebaseerd op de veronderstelde distributie van meer dan 900 kopieën van tien titels met een lhbti-thema. Geen van deze titels is officieel verboden of als extremistisch’ aangemerkt. Onder de genoemde boeken is ‘The Summer in a Pioneer Tie’, een bestseller van Elena Malisova en Katerina Silvanova, waarin een romance wordt beschreven tussen twee Sovjet-tieners van hetzelfde geslacht. De auteurs werden in februari 2024 willekeurig aangemerkt als ‘buitenlandse agenten’ door het ministerie van Justitie. Andere titels zijn ‘Heartstopper’ van Alice Oseman, ‘Aristotle and Dante Discover the Secrets of the Universe’ van Benjamin Alire Sáenz, en ‘Leah on the Offbeat’ en ‘Love, Creekwood’ beide van Becky Albertalli. Alle boeken werden tussen 2019 en 2022 gepubliceerd door Popcorn Books.
In november 2023 verbood het Russische Hooggerechtshof de zogenaamde ‘Internationale lhbti-beweging’ door de beweging als ‘extremistisch’ te labelen. Hierdoor kan iedereen die banden heeft met delhbtqia+-gemeenschap of deze steunt op grond van anti-extremismewetgeving worden vervolgd. De arrestaties van de uitgevers maken deel uit van een steeds verder toenemende onderdrukking van lhbti-rechten.
Sinds het verbod van kracht werd in januari 2024 zijn de Russische autoriteiten ten minste twaalf strafzaken gestart, hebben ze invallen gedaan bij lhbti-locaties, administratieve boetes en korte detenties opgelegd voor het tonen van regenboog-symbolen en lhbti-groepen opgeheven.
