© Amnesty International

Het Amnesty-jaar in vogelvlucht

Januari

Chelsea Manning na haar vrijlating.
© Private

Goed nieuws – Klokkenluider Chelsea Manning werd eind 2013 tot 35 jaar gevangenisstraf veroordeeld voor het lekken van geheime informatie. Op 18 januari verleent president Obama haar gratie. Ze zal op 17 mei 2017 vrijkomen. Het pardon voor Manning is prachtig, maar komt te laat. Ze zat jaren gevangen, terwijl degenen die schuldig zijn aan de schendingen die zij openbaarde nog steeds vrij rondlopen. Tijdens Amnesty’s Schrijfmarathon 2014 werd massaal voor haar vrijheid geschreven.

© Private

Goed nieuws – De Cubaanse graffiti-artiest Danilo Maldonado Machado (‘El Sexto’) komt op 21 januari op vrije voeten. Op 26 november 2016 werd hij gearresteerd, enkele uren nadat het overlijden van de Cubaanse oud-leider Fidel Castro bekendgemaakt was. Maldonado Machado zou ‘Se fue’ (‘Hij is weg’) op een muur hebben geschreven. Amnesty voerde een spoedactie voor hem.

© AFP/Getty Images

Politiemoorden – Op 31 januari publiceert Amnesty een rapport over de Filipijnse politie. Die maakt zich schuldig aan het doden en tegen betaling laten vermoorden van duizenden mogelijke drugsmisdadigers. De opdrachten voor deze moorden komen uit de top van de regering.

Februari

© Amnesty International

Nationale Postcode Loterij – Op 6 februari wordt tijdens het Goed Geld Gala bekendgemaakt dat de Nationale Postcode Loterij dit jaar weer 3,6 miljoen euro aan Amnesty International schenkt. Dankzij een eerdere extra bijdrage kan Amnesty ook aandacht besteden aan de bescherming van burgers in crisisgebieden.

Sleepwet

Sleepwet – Op 15 februari stemt een meerderheid in de Tweede Kamer voor het wetsvoorstel op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (de ‘Sleepnetwet’). De afgelopen jaren heeft Amnesty samen met andere organisaties geprobeerd om de wet aangepast te krijgen. Dat is onvoldoende gelukt. Deze Sleepnetwet geeft Nederlandse geheime diensten uiterst vergaande bevoegdheden om de privégegevens van alle Nederlandse burgers te verzamelen en te bekijken. De overheid kan je gegevens inzien én deze delen met andere landen.

© Private

Goed nieuws – De executie van de jonge Iraniër Hamid Ahmadi gaat niet door. Dat wordt bekend op 14 februari. De autoriteiten voelden de druk van de grote (internationale) aandacht en acties van onder meer Amnesty voor deze zaak. Ahmadi werd in 2008 op zeventienjarige leeftijd opgepakt omdat hij tijdens een groepsgevecht een jongen zou hebben neergestoken.

© Aleksandr Baroshin

Goed nieuws – Op 22 februari wordt bekend dat het hooggerechtshof in Rusland het vonnis van de activist Ildar Dadin heeft vernietigd. Amnesty voerde intensief actie voor hem. Dadin protesteerde tegen de annexatie door Rusland van de Krim, en voor de rechten van homo’s en lesbiennes, die in Rusland niet openlijk voor hun seksuele voorkeur kunnen uitkomen.

Jaarboek – Amnesty International waarschuwt in haar op 22 februari gepubliceerde Jaarboek 2016-2017 voor de toenemende ‘wij tegen zij’-retoriek. In The State of the World’s Human Rights signaleert Amnesty een trend waarbij politici bewust een verdeelde samenleving creëren. Een dergelijke samenleving vormt een voedingsbodem waarin woorden tot daden kunnen leiden en waarin mensenrechtenschendingen acceptabel worden.

Goed nieuws – Op 22 februari wordt de Oezbeekse journalist Muhammad Bekzhanov vrijgelaten. Hij zat zeventien jaar in de gevangenis, waar hij gemarteld werd. Bekzhanov was in 1999 op basis van een gedwongen ‘bekentenis’ veroordeeld voor ‘staatsondermijnende activiteiten’. Hij was een van de langst vastzittende journalisten ter wereld. Amnesty voerde intensief actie voor Bekzhanov, onder andere tijdens de Schrijfmarathon 2015.

Maart

Olympische Spelen – Het Internationaal Olympisch Comité verplicht kandidaat-steden voor de Olympische Spelen van 2024 om mensenrechten te beschermen en te respecteren. Dat staat in het herziene gaststadcontract. De herziening is mede tot stand gekomen dankzij aanbevelingen van de Sport and Rights Alliance (SRA), waar Amnesty International deel van uitmaakt.

Goed nieuws – De Syrische vluchtelingen Alan, Gyan en hun familie worden herenigd met hun dierbaren in Duitsland. Ze hebben daar een jaar op moeten wachten. Alan en Gyan lijden aan een ernstige spierziekte en zijn hun land in rolstoelen ontvlucht. Ze zaten meer dan zes maanden onder vreselijke omstandigheden vast in een kamp bij de Griekse hoofdstad Athene. Amnesty voerde actie voor hen.

YEMEN #FORGOTTENWAR – Op 23 maart organiseren Amnesty International, Oxfam Novib, CARE Nederland en Save the Children een solidariteitsactie met de Jemenitische bevolking, die al jaren lijdt onder een vergeten oorlog. Op het Museumplein in Amsterdam worden meer dan 2.500 kaarsen aangestoken die samen de tekst ‘YEMEN #FORGOTTENWAR’ vormen. Hiermee werd de oproep aan de Nederlandse regering kracht bij gezet om humanitaire hulp naar Jemen te sturen en om bondgenoten op te roepen geen wapens te leveren aan de strijdende partijen.

Goed nieuws – De Argentijnse autoriteiten trekken op 31 maart de aanklacht tegen de 27-jarige Belén (een pseudoniem) in. In augustus 2016 kwam zij al voorwaardelijk vrij na tweeënhalf jaar in de gevangenis te hebben gezeten. De Argentijnse autoriteiten beschuldigden haar van het zelf plegen van abortus. In feite ging het om een miskraam. Abortus is strafbaar in Argentinië. Amnesty voerde actie voor haar.

April

Doodstraf – Op 10 april publiceert Amnesty haar jaarlijkse wereldwijde overzicht over de doodstraf. Hoewel China geen cijfers openbaar maakt, blijft het de absolute koploper op het gebied van executies. Het land brengt meer mensen ter dood dan alle andere landen samen. Amnesty schat dat China ieder jaar duizenden doodvonnissen uitspreekt.

Goed nieuws – Het Mexicaanse parlement keurt op 19 april 2017 de nieuwe martelwet wet tegen marteling goed. In deze laatste versie van de wet zijn alle vier de punten waar Amnesty International eerder kritiek op had, aangepast. De wet heeft nog wel wat tekortkomingen, maar is voor een groot deel in lijn met de internationale mensenrechtenstandaard en daarmee een belangrijke stap in de goede richting.

Goed nieuws – De Iraniër Salar Shadizadi wordt op 25 april na tien jaar vrijgelaten uit de dodencel. Hij werd in 2007 op vijftienjarige leeftijd ter dood veroordeeld omdat hij iemand had neergestoken. Door intensieve lobby en acties heeft Amnesty telkens zijn executies kunnen uitstellen, vaak pas op het laatste moment. In februari had de familie van het slachtoffer Shadizadi gratie verleend in ruil voor bloedgeld.

Executies – Op 28 april voltrekt de Amerikaanse staat Arkansas het vierde doodvonnis in tien dagen tijd. De autoriteiten maakten opeens haast met de executies, omdat een van de middelen die terdoodveroordeelden krijgen ingespoten bijna de uiterste houdbaarheidsdatum had bereikt. Amnesty voerde een protestactie om de executies te voorkomen.

Mei

Journalism is not a crime – Aan de vooravond van de Internationale Dag van de Persvrijheid projecteert Amnesty op 2 mei de tekst ‘Journalism is not a crime’ op de gevel van de Turkse ambassade in Den Haag, om aandacht te vragen voor gevangen journalisten in Turkije. De projectie verandert de ambassade tijdelijk in een gevangenis en toont de namen van journalisten die momenteel vastzitten.

Japan – LHBT’s worden in Japan op grote schaal gediscrimineerd, terwijl op het eerste gezicht de situatie naar behoren lijkt. Dat blijkt uit het rapport Human Rights law and Discrimination against LGBT People in Japan, dat Amnesty op 2 mei publiceert. De culturele en maatschappelijke opvatting over LHBT’s is vaak niet erg tolerant en velen van hen voelen zich dan ook gedwongen om hun seksuele identiteit te verbergen.

Goed nieuws – Met een uitspraak van het hooggerechtshof van Peru is een einde gekomen aan de rechtszaak tegen mensenrechtenverdediger Máxima Acuña. Ze was aangeklaagd omdat ze weigerde haar grond af te staan aan een mijnbouwbedrijf. Amnesty voerde tijdens de Schrijfmarathon 2016 wereldwijd actie voor Acuña: ‘Ik bedank jullie met heel mijn hart voor alle brieven die jullie me gestuurd hebben. Jullie geven me de moed om door te vechten.’

Goed nieuws – Vrouwenrechtenactivist Stella Nyanzi uit Oeganda wordt op 10 mei op borgtocht vrijgelaten. Nyanzi bekritiseerde de vrouw van de president. Die weigerde haar belofte na te komen om meisjes op school gratis maandverband te geven. Meisjes missen onderwijs, omdat er te weinig geld is om maandverband te kopen. Stella Nyanzi werd gearresteerd. Na de spoedactie van Amnesty kwam ze vrij. ‘Toen ik in de gevangenis het bericht kreeg dat er een spoedactie voor mij was uitgegaan, gaf me dat enorm veel kracht.’

Homohuwelijk – Een historische uitspraak van het Taiwanese hoogste gerechtshof betekent dat het land het eerste in Azië kan worden waar mensen van hetzelfde geslacht kunnen trouwen. De rechters hebben de wetgever twee jaar de tijd gegeven om de wet aan te passen. In april van dit jaar voerden Amnesty-activisten uit meer dan veertig landen actie voor het homohuwelijk in Taiwan.

China – Terwijl de reuzenpanda’s Wu Wen en Xing Ya op 30 mei in Ouwehands Dierenpark voor het eerst naar buiten mogen, voert Amnesty actie met een vliegtuig voor de mensenrechtenverdediger en Nobelprijswinnaar Liu Xiaobo en zijn vrouw Liu Xia. Amnesty roept de Chinese autoriteiten op hen vrij te laten, evenals de vele andere mensenrechtenactivisten die in hun vrijheid worden beperkt.

Frankrijk – Bevoegdheden die bedoeld zijn om terrorisme tegen te gaan, zijn in Frankrijk herhaaldelijk misbruikt om vreedzame protesten te onderdrukken. Dit concludeert Amnesty in het rapport A right not a threat: Disproportionate restrictions on demonstrations under the State of Emergency in France, dat op 31 mei verschijnt.

Juni

Tsjetsjenië – Amnesty International en COC Nederland bezorgen op donderdag 1 juni bijna 45 duizend handtekeningen bij de Russische ambassade in Den Haag. De ondertekenaars eisen dat Rusland actie onderneemt tegen de vervolging van homomannen in Tsjetsjenië.

Turkije – Taner Kılıç, voorzitter van Amnesty Turkije, wordt op 6 juni opgepakt, samen met 22 andere advocaten. Ze worden verdacht van betrokkenheid bij de Gülen-beweging. Kılıç, die zich al jarenlang inzet voor de mensenrechten in zijn land, wordt aangeklaagd voor lidmaatschap van een terroristische organisatie.

Goed nieuws – Op 7 juni wordt de Saudische vrouwenrechtenactiviste Loujain al-Hathloul vrijgelaten. Eerder deze week was ze opgepakt vanwege haar strijd voor vrouwenrechten. Dit was niet de eerste keer: al eerder zat zij tien weken vast omdat ze het verbod op autorijden voor vrouwen in Saudi-Arabië negeerde. Al jarenlang steunt Amnesty vrouwenactivisten als Loujain al-Hathoul in hun strijd voor gelijke rechten. Eind 2017 is er een succes te melden. Vanaf juni 2018 mogen vrouwen hun rijbewijs halen en legaal de weg op. Het is een hoopvol besluit, maar er moet nog veel gebeuren om de positie van vrouwen en andere critici echt te verbeteren.

Albinisme – Op Internationale Albinisme Dag (13 juni) vraagt Amnesty opnieuw aandacht voor mensen met albinisme. In een land als Malawi is het aantal moorden van en aanvallen op mensen met albinisme het afgelopen half jaar weer enorm toegenomen. In het in zuidelijk Afrika gelegen land geloven veel mensen dat de botten en lichaamsdelen van mensen met albinisme toverkracht bezitten.

Shell – Esther Kiobel daagt op 29 juni Shell voor de Nederlandse rechter. De aanklacht: medeplichtigheid aan de executies van haar echtgenoot Barinem Kiobel en de andere Ogoni Nine. De mannen werden in 1995 opgehangen omdat ze kritiek hadden op Shell en het Nigeriaanse militaire regime. Amnesty steunt Esther Kiobel door haar juridische team te helpen bij het aanspannen van de zaak in Nederland.

Juli

Amnesty Turkije – Op 5 juli worden tijdens een workshop in Istanbul tien mensenrechtenverdedigers opgepakt. De directeur van Amnesty Turkije, İdil Eser, is een van hen. Alle tien worden beschuldigd van het ‘plegen van een misdrijf uit naam van een terroristische organisatie’.

Libië – Er is een duidelijk verband tussen het Europese beleid en het aantal vluchtelingen dat sterft op de Middellandse Zee. Dat laat het op 6 juli gepubliceerde Amnesty-rapport A perfect storm: The failure of European policies in the Central Mediterranean zien. Ook leiden Europese deals met Libië ertoe dat duizenden vluchtelingen en migranten het risico lopen om slachtoffer te worden van marteling en verkrachting in Libische gevangenissen.

Liu Xiaobo – De Chinese mensenrechtenverdediger Liu Xiaobo overlijdt op 13 juli. De winnaar van de Nobelprijs voor de vrede zat gevangen vanwege zijn kritiek op de Chinese staat. Decennialang vocht hij onvermoeibaar voor mensenrechten en fundamentele vrijheden in China, ondanks de vaak meedogenloze tegenstand van de Chinese regering.

Bangladesh – Op 21 juli komen vijf mannen die waren aangeklaagd voor een drugsmisdrijf op borgtocht vrij. Waarschijnlijk was de echte reden voor hun arrestatie dat zij verdacht werden van homoseksualiteit. Alle 28 mannen die twee maanden geleden werden gearresteerd tijdens een feest nabij Dhaka zijn nu weer op vrije voeten. Amnesty voerde een wereldwijde spoedactie voor de mannen.

Goed nieuws – De Egyptische mensenrechtenverdediger Tarek Hussein wordt op 27 juli vrijgelaten. De politie had hem veertig dagen lang zonder aanklacht gevangengehouden. Tarek Hussein: ‘Mensenrechten verdedigen is geen misdrijf, ons vreedzaam uiten is geen misdrijf. Dit zijn onze rechten. Ook als de regering het opkomen voor de mensenrechten als een misdrijf beschouwt, blijven we ermee doorgaan.’ Amnesty voerde actie voor zijn vrijlating. Eerder gebeurde dat ook voor zijn broer Mahmoud, die twee jaar vastzat omdat hij een T-shirt droeg met de tekst ‘Land zonder marteling’.

Augustus

Goed nieuws – Begin augustus wordt de aanklacht tegen de Russische mensenrechtenverdediger Valentina Cherevatenko ingetrokken. Zij was de eerste activist die op grond van de Buitenlandse Agentenwet werd aangeklaagd. Cherevatenko kon tot twee jaar celstraf worden veroordeeld. Amnesty-supporters uit Rusland en Zweden die brieven schreven naar de officier van Justitie, kregen bericht dat de zaak tegen Cherevatenko was gesloten. Maar Cherevatenko en haar advocaat wisten van niets. Na lang aandringen en zes weken later kreeg de advocaat eindelijk bevestigd dat de zaak tegen zijn cliënt was gesloten ‘wegens gebrek aan bewijs’.

Marokko – Minstens 66 demonstranten uit de Rif-regio vertelden Amnesty International dat ze zijn gemarteld of een andere slechte behandeling hebben gekregen tijdens hun gevangenschap. Amnesty roept de Marokkaanse autoriteiten op een onafhankelijk onderzoek in te stellen

Cambodja – Het Hof van Beroep in de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh bevestigt op 8 augustus de veroordeling tot 2,5 jaar celstraf van mensenrechtenverdediger Tep Vanny. Tep is een dappere activist die gevangen is gezet, enkel omdat ze opkomt voor de rechten van haar gemeenschap. Amnesty voerde al verschillende keren actie voor haar vrijlating. Tijdens de Schrijfmarathon was Tep Vanny een van de mensenrechtenverdedigers voor wie werd geschreven.

Noord-Korea – De 62-jarige pastoor Lim Hyeon-soo uit Canada wordt op 9 augustus na ruim tweeënhalf jaar om gezondheidsredenen vrijgelaten uit een werkkamp in Noord-Korea. In 2015 werd hij veroordeeld tot levenslange gevangenschap met zware arbeid omdat hij de regering omver zou willen werpen. Amnesty voerde een wereldwijde spoedactie voor de pastoor.

Goed nieuws – De Oezbeek Erkin Musaev wordt op 10 augustus na elf jaar gevangenschap vrijgelaten. Musaev werd beschuldigd van spionage. Hij ‘bekende’ uiteindelijk, volgens zijn familie na langdurige marteling. Zo’n bekentenis is niet rechtsgeldig, maar werd door de rechtbanken toch als bewijs geaccepteerd. Na drie oneerlijke processen kreeg hij twintig jaar strafkamp opgelegd. Amnesty voerde tijdens de Schrijfmarathon van 2014 massaal actie voor Musaev. ‘Ik wil mijn diepste dankbaarheid overbrengen aan alle Amnesty-activisten en iedereen die mij en mijn familie in deze moeilijke tijd hebben gesteund. Hoewel de autoriteiten weigerden mij de solidariteitsbrieven te geven, veranderde hun houding. Ze behandelden me beter en ik kreeg veel minder zwaar werk te doen’, liet Musaev na zijn vrijlating weten.

Syrië – Duizenden burgers zitten in de val in Raqqa, de ‘hoofdstad’ en het belangrijkste bolwerk van Islamitische Staat (IS). Nu de strijd om de stad zijn eindfase nadert, liggen vluchtende burgers in de vuurlinie van alle strijdende partijen. Dit concludeert Amnesty in een op 24 augustus verschenen rapport, na intensief onderzoek in de regio. Amnesty roept alle strijdende partijen op de bescherming van burgers als hun hoogste prioriteit te beschouwen en te zorgen dat er voldoende veilige wegen zijn voor mensen om te vluchten.

Goed nieuws – De 25-jarige Palestijnse circusartiest Mohammad Faisal Abu Sakha, voor wie Amnesty actievoerde, wordt op 31 augustus eindelijk vrijgelaten uit administratieve detentie in Israël. Hij werd bijna twee jaar vastgehouden zonder aanklacht of proces. Abu Sakha werd in december 2015 zonder uitleg of aanklacht opgepakt door het Israëlische leger. Hij was onderweg naar een circusschool waar hij optrad en les gaf aan kinderen met een handicap.

September

 

Nederland – Amnesty International is geschokt door een televisie-uitzending van 1Vandaag, waaruit blijkt dat een patiënt in een psychiatrische instelling door de politie is getaserd. Het inzetten van een Taser bij een patiënt die geen onmiddellijke levensbedreiging vormt is in strijd met de mensenrechten. Amnesty roept op tot een onafhankelijk onderzoek. Ook moeten er striktere regels komen voor het gebruik van Tasers door de politie.

Bahrein – Het afgelopen jaar kregen in Bahrein ten minste 169 critici of hun familieleden te maken met ernstige repressie. Ze kregen een reisverbod opgelegd, werden bedreigd, gearresteerd of gemarteld. Een nieuw Amnesty-rapport concludeert dat deze toenemende repressie komt door het gebrek aan een tegengeluid vanuit de internationale gemeenschap.

Centraal Afrikaanse Republiek – Vele burgers in de regio Basse-Kotto in de CAR zijn in recente aanvallen door zowel islamitische als christelijke milities verkracht en vermoord. De Verenigde Naties slaagden er niet in het geweld te stoppen en de burgers te beschermen. Begin september concludeert Amnesty dat het hard nodig is om de huidige VN-missie te versterken om nieuwe bloedbaden te voorkomen.

Tsjaad – In Tsjaad neemt de onderdrukking van kritische geluiden steeds verder toe. Mensenrechtenverdedigers, burgerbewegingen, vakbonden en journalisten die het regeringsbeleid bekritiseren, lopen steeds meer gevaar, nu de autoriteiten vaker onderdrukkende wetten gebruiken om hen te muilkorven en het werken onmogelijk te maken. Dit staat in het Amnesty-rapport Between repression and recession. The rising cost of dissent in Chad, dat op 14 september verschijnt.

Rijbewijs – Saudische vrouwen mogen vanaf juni volgend jaar hun rijbewijs halen en legaal de weg op. Amnesty International is trots op de dappere vrouwelijke activisten die zich hier jarenlang voor hebben ingezet. Het is een hoopvolle ontwikkeling, maar er moet nog veel gebeuren om de positie van vrouwen en (andere) critici echt te verbeteren.

Amerikaanse bom – De bom die bij een luchtaanval afgelopen maand op de Jemenitische hoofdstad Sanaa zestien mensen doodde en zeventien verwondde, blijkt van Amerikaanse makelij. De enige overlevende was de vijfjarige Buthaina. Haar foto werd massaal gedeeld op sociale media. Amnesty’s wapenexperts analyseerden foto’s die een lokale journalist had gemaakt van de resten van de bom. Zo ontdekten ze onderdelen die in de Verenigde Staten worden gefabriceerd.

Sleepnetwet – Amnesty International steunt het initiatief van studenten van de Universiteit van Amsterdam voor een referendum over de Wet op inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Deze Sleepnetwet geeft Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten zeer vergaande bevoegdheden waarmee de privacy, vrijheid van gedachte en de vrije meningsuiting van burgers wordt aangetast.

Oktober

Afghaanse asielzoekers – Terwijl het aantal burgerdoden in Afghanistan naar recordhoogte stijgt, dwingen Europese landen steeds meer uitgeprocedeerde Afghaanse asielzoekers terug te keren naar hun land. Daar lopen ze een reëel risico gemarteld, ontvoerd of gedood te worden. Dat blijkt uit een rapport dat Amnesty op 5 oktober publiceert.

Rohingya – Het leger en de politie van Myanmar maken zich schuldig aan misdaden tegen de menselijkheid. De minderheidsgroep Rohingya is het slachtoffer van wijdverspreide en systematische moord, verkrachting en brandstichting. Dat zegt Amnesty in een rapport dat op 18 oktober verschijnt.

Polen – Op 19 oktober brengt Amnesty het rapport Poland: On the Streets to Defend Human Rights uit. Daaruit blijkt dat de Poolse autoriteiten hardhandig optreden tegen vreedzame demonstranten. Sinds 2016 hebben duizenden mensen vreedzaam gedemonstreerd tegen nieuwe wetgeving die vrouwenrechten en de onafhankelijke rechtspraak in gevaar brengt. Zij werden gevolgd, lastiggevallen en vervolgd, om nieuwe demonstraties te voorkomen.

Goed nieuws – Op 22 oktober wordt de Bahreinse mensenrechtenverdediger Ebtisam al-Saegh vrijgelaten uit de gevangenis. Amnesty voerde internsief actie voor haar. Al-Saegh werd op 3 juli opgepakt nadat ze getwitterd had over mishandeling in de Isa-vrouwengevangenis in de Bahreinse hoofdstad Manama. Ze werd onderworpen aan lange verhoren, waar haar advocaat niet bij aanwezig mocht zijn. De autoriteiten beschuldigen haar van het verspreiden van valse informatie over Bahrein.

Goed nieuws – Op 25 oktober besluit de rechtbank in Istanbul om acht mensenrechtenverdedigers vrij te laten. Het gaat onder meer om de directeur van Amnesty Turkije, İdil Eser. Zij en haar collega’s mogen hun rechtszaak in vrijheid afwachten. De voorzitter van Amnesty-Turkije, Taner Kılıç, zit nog vast.

Goed nieuws – Op 26 oktober zou in de Amerikaanse staat Texas de executie van Clinton Young plaatsvinden. Maar na inzet van talloze mensen en organisaties is er op 18 oktober eindelijk goed nieuws. De executiedatum is ingetrokken en de terechtstelling is voorlopig van de baan. Young wordt verdacht van twee moorden, maar zegt zelf dat hij onschuldig is. Amnesty voert al jarenlang actie tegen de doodstraf en organiseerde ook een actie voor Clinton Young.

November

Egypte – De onderdrukking van LHBTI’s in Egypte bereikt een nieuw dieptepunt met een uiterst discriminerend wetsvoorstel, dat homoseksuele contacten strafbaar maakt. De situatie voor LHBTI’s is de laatste maanden sterk verslechterd, nadat tijdens een concert met een regenboogvlag werd gezwaaid. In de klopjacht die hierop volgde werden meer dan zeventig mensen gearresteerd. Sommigen werden ook anaal onderzocht, wat volgens Amnesty International een vorm van marteling is.

FMO – De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO is medeschuldig aan de moord op de Hondurese activist Berta Cáceres. Dat concludeert een internationaal team van mensenrechtenadvocaten in een onderzoeksrapport. DESA, een door FMO gefinancierd bedrijf, heeft huurmoordenaars ingehuurd en andere misdaden begaan. De bank ontkent elke vorm van aansprakelijkheid.

Goed nieuws – Op 14 november wordt bekend dat Zuhair Kutbi, een prominente Saudische schrijver en commentator, op 23 juni 2017 is vrijgelaten. De voorwaarden voor zijn vrijlating zijn onbekend, maar het reisverbod dat hij eerder kreeg opgelegd blijft gehandhaafd, evenals het verbod om via sociale media berichten te verspreiden. Amnesty voerde onder meer spoedacties voor hem.

Kobaltmijnen – Op 15 november brengt Amnesty het rapport Time to Recharge uit. Daaruit blijkt dat grote elektronica- en autofabrikanten nog steeds te weinig doen om te voorkomen dat kobalt, de belangrijkste grondstof voor batterijen, niet onder mensonterende omstandigheden wordt verkregen. Kinderen en volwassenen werken in levensgevaarlijke omstandigheden in kobaltmijnen in de Democratische Republiek Congo.

Rohingya – De Rohingya-bevolking in Myanmar zit gevangen in een door de staat georganiseerd systeem van discriminatie dat alle kenmerken van apartheid heeft. Dat zegt Amnesty in het rapport Caged without a Roof, dat op 21 november wordt uitgebracht. De autoriteiten beperken de leefwijze van de Rohingya op alle mogelijke manieren, en houden hen vast in gettoachtige omstandigheden met slechte toegang tot medische voorzieningen en onderwijs.

Shell – Op 28 november publiceert Amnesty International het rapport A Criminal Enterprise? Shell’s Involvement in Human Right Violations in Nigeria in the 1990s. Daarin toont Amnesty aan dat Shell in de jaren ’90 een rol speelde bij een serie moorden, verkrachtingen, martelingen en verbrandingen van dorpen door de Nigeriaanse militaire regering in de regio Ogoniland. Amnesty roept Nigeria, Groot-Brittannië en Nederland op een strafrechtelijk onderzoek hiernaar in te stellen.

December

Schrijfmarathon – Tijdens de jaarlijkse Schrijfmarathon op 10 december, de Dag van de Rechten van de Mens, schrijven mensen wereldwijd brieven naar autoriteiten en gewetensgevangenen. Ook in het Amnesty-huis nemen weer honderden mensen deel aan de schrijfactie.

Sacharovprijs – Het parlement van Venezuela en de politieke gevangenen in dat land ontvangen op 13 december de Sacharovprijs 2017 van het Europees Parlement. Dat wil daarmee de moed belonen van studenten en politici die strijden voor democratische waarden in het land. Eerder dit jaar, op 10 oktober, werd de Martin Ennals-prijs voor mensenrechtenverdedigers toegekend aan de Egyptenaar Mohamed Zaree van het Cairo Institute for Human Rights Studies.