Dwangarbeid is verboden, maar volgens het VN-verdrag (BuPo) zijn onder meer de dienstplicht, als straf opgelegde arbeid en dienstverlening bij rampen daarvan uitgezonderd.

Dwangarbeid in detentie komt veel voor. In China bijvoorbeeld zijn miljoenen mensen tewerkgesteld in kampen en gevangenisbedrijven. Hedendaagse organisaties tegen slavernij ijveren ook tegen vormen van horigheid die bijvoorbeeld ontstaan doordat landarbeiders, vaak al vanaf hun geboorte, gebonden zijn aan een landeigenaar bij wie zij in de schuld staan.

Illegalen of slachtoffers van mensenhandel zijn makkelijk tot arbeid te dwingen. Volgens rapporten van de internationale arbeidsorganisatie ILO zijn wereldwijd zeker meer dan 10 miljoen mensen slachtoffer van dwangarbeid.

Schending van mensenrechten

Amnesty komt in actie omdat gedwongen arbeid een schending van mensenrechten is. Amnesty laat het maken van investeringsbeslissingen over aan het bedrijfsleven, onder voorwaarde dat de bedrijven niet betrokken raken bij mensenrechtenschendingen zoals dwangarbeid. Dat risico bestaat zeker in bijvoorbeeld China, waar bedrijven gebruik maken van gedwongen arbeid, ook zonder dat ze zich daar bewust van zijn. Werkkampen fungeren daar onder een commerciële bedrijfsnaam als ‘gewone’ bedrijven.