Russische militairen aan de oostgrens met Oekraïne, 22 februari 2022
© EPA/Russian Defence Ministry

Rusland en Oekraïne, bescherm de rechten van krijgsgevangenen

Amnesty International roept de Russische en Oekraïense autoriteiten op de rechten van krijgsgevangenen te eerbiedigen zoals dat is vastgelegd in de Derde Conventie van Genève.

De afgelopen dagen hebben de Oekraïense autoriteiten Russische krijgsgevangenen naar persconferenties gebracht om hun rol bij de militaire invasie te bespreken. Op video’s op sociale media is te zien hoe gevangengenomen soldaten contact opnemen met familieleden in Rusland.

Openbaarheid kan krijgsgevangenen in gevaar brengen

‘Terwijl het conflict voortduurt, is het essentieel dat alle partijen bij het conflict de rechten van krijgsgevangenen volledig respecteren’, zegt Joanne Mariner van Amnesty International. ‘Elke verschijning in het openbaar kan krijgsgevangenen in gevaar brengen wanneer ze terugkeren naar huis. Ook kan het hun families in problemen brengen.’

In strijd met artikel 13 van de Geneefse Conventie

‘Artikel 13 van de Derde Conventie van Genève stelt expliciet dat krijgsgevangenen te allen tijde moeten worden beschermd, in het bijzonder tegen publieke nieuwsgierigheid. Het is de taak van de autoriteiten van het land die de militairen gevangenneemt om ervoor te zorgen dat de rechten van deze gevangenen naar behoren worden gerespecteerd vanaf het moment dat ze zijn opgepakt’, zegt Mariner.

De Conventie van Genève

Artikel 13 van de Derde Conventie van Genève stelt: ‘Krijgsgevangenen moeten te allen tijde menslievend worden behandeld. Iedere onrechtmatige handeling of nalatigheid van de zijde van de gevangenhoudende Mogendheid, welke de dood van een krijgsgevangene die zich in haar macht bevindt, ten gevolge heeft dan wel zijn gezondheid ernstig in gevaar brengt, is verboden en wordt beschouwd als een ernstige inbreuk op dit Verdrag. In het bijzonder mag geen krijgsgevangene lichamelijk worden verminkt of onderworpen aan geneeskundige of wetenschappelijke proefnemingen van welke aard ook, welke door de geneeskundige behandeling van de betrokken krijgsgevangene niet gerechtvaardigd noch in diens belang zouden zijn. Evenzo moeten krijgsgevangenen te allen tijde worden beschermd, in het bijzonder tegen iedere daad van geweld of vreesaanjaging, tegen beledigingen en de nieuwsgierigheid van het publiek. Represaillemaatregelen ten aanzien van krijgsgevangenen zijn verboden’.

Het Internationale Comité van het Rode Kruis specificeert dat ‘elk materiaal dat de identificatie van individuele gevangenen mogelijk maakt, normaliter moet worden beschouwd dat zij worden onderworpen aan publieke nieuwsgierigheid en daarom niet mag worden verzonden, gepubliceerd of uitgezonden’.

Amnesty International heeft eerder opgeroepen om de internationale humanitaire en mensenrechtenwetgeving te respecteren nu het conflict in Oekraïne blijft escaleren.