Israël zet uithongering in bij genocide op Palestijnen

Amnesty International toont aan dat ruim een maand na de invoering van het gemilitariseerde hulpdistributiesysteem, Israël uithongering nog altijd inzet als oorlogswapen tegen Palestijnen in de bezette Gazastrook. Als onderdeel van de voortdurende genocide legt Israël bewust levensomstandigheden aan de Palestijnen op, die hun fysieke vernietiging tot doel hebben.  

Hartverscheurende getuigenissen van medisch personeel, ouders van ondervoede kinderen en ontheemde Palestijnen, schetsen een angstaanjagend beeld van extreme honger en wanhoop in Gaza. Hun verhalen laten zien hoe Israëls voortdurende beperkingen op levensreddende hulp – in combinatie met een dodelijk gemilitariseerd hulpsysteem, massale gedwongen verplaatsingen, voortdurende bombardementen en vernietiging van cruciale infrastructuurrampzalige gevolgen hebben. 

Voorbij het breekpunt

“Terwijl de hele wereld keek naar de vijandelijkheden tussen Israël en Iran, ging Israëls genocide in Gaza gewoon door. De bevolking leeft gedwongen onder omstandigheden waarbij honger en ziekte hen voorbij het breekpunt brengen,” zei Agnès Callamard, secretaris-generaal van Amnesty International. 

“In de maand na de invoering van het gemilitariseerde ‘hulpsysteem’ onder leiding van de Gaza Humanitarian Foundation (GHF), zijn honderden Palestijnen gedood en duizenden gewond geraakt in de buurt van hulppunten of op weg naar hulptransporten. Deze dagelijkse verliezen zijn het voorspelbare gevolg van doelbewust Israëlisch geweld en van roekeloze, dodelijke distributiemethoden.” 

Dodelijk hulpsysteem 

VN-organisaties en andere humanitaire organisaties worden verhinderd essentiële goederen te verspreiden, zoals voedselpakketten en brandstof. Tegelijk houdt Israël vast aan een dodelijk, onmenselijk en inefficiënt hulpsysteem. Voor uitgehongerde Palestijnen is het zoeken naar hulp hierdoor veranderd in een dodelijke valstrik. De geboden hulp is bovendien bij lange na niet voldoende voor een bevolking die al bijna twintig maanden dagelijks wordt gebombardeerd. 

“Als bezettende macht heeft Israël de wettelijke plicht ervoor te zorgen dat Palestijnen in Gaza toegang hebben tot voedsel, medicijnen en andere noodzakelijke middelen. In plaats daarvan negeert Israël openlijk bindende bevelen van het Internationaal Gerechtshof om ongehinderd hulp toe te laten, van januari, maart en mei 2024. Israël houdt vast aan zijn verstikkende blokkade en voerde zelfs een volledige belegering uit van bijna tachtig dagen,” aldus Callamard. 

“Dit moet onmiddellijk stoppen. Israël moet alle beperkingen opheffen en direct veilige en waardige toegang tot humanitaire hulp in Gaza toelaten.” 

Amnesty International interviewde in mei en juni 2025 zeventien mensen die binnen hun eigen land zijn ontheemd (10 vrouwen en 7 mannen), samen met de ouders van vier ernstig ondervoede kinderen in het ziekenhuis. Ook sprak de mensenrechtenorganisatie vier gezondheidswerkers in drie ziekenhuizen, zowel in Gaza-stad als in Khan Younis. 

Verwoestende impact op kinderen 

Zelfs vóór de volledige belegering op 2 maart 2025 – pas 78 dagen later werd deze enigszins versoepeld – had de opzettelijke Israëlische strategie van vernietiging van het Palestijnse leven bijzonder zware gevolgen voor jonge kinderen, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven. 

Sinds oktober 2023 overleden minstens 66 kinderen als direct gevolg van ondervoeding. Dit cijfer telt talloze kinderen niet mee. Zij overleden aan ziektes die vermeden hadden kunnen worden en verergerden door ondervoeding. Een van de slachtoffers is de vier maanden oude Jinan Iskafi, die op 3 mei 2025 overleed aan ernstige ondervoeding. Volgens haar medisch rapport leed zij aan marasmus (ernstig eiwit- en energietekort), chronische diarree en vermoedelijke immuundeficiëntie. Haar arts verklaarde dat zij lactosevrije voeding nodig had. Die was door de blokkade niet beschikbaar.  

De ingestorte gezondheidszorg in Gaza kan de toestroom van ondervoede baby’s en kinderen nauwelijks aan. Volgens het VN-Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Zaken (OCHA) zijn sinds 1 januari 2025 in totaal 18.741 kinderen opgenomen met acute ondervoeding. De meeste ondervoede kinderen kunnen ziekenhuizen niet eens bereiken door bombardementen, militaire operaties en gedwongen ontheemding. 

Cijfers vertellen niet het hele verhaal 

Getuigenissen van gezondheidswerkers en ontheemden schetsen een nog schrijnender beeld. Voedingsexpert Susan Maarouf in het Patient Friend Benevolent Society-ziekenhuis in Gaza-Stad vertelde dat het ziekenhuis in juni 2024 een speciale afdeling opende voor kinderen van zes maanden tot vijf jaar oud die lijden aan ernstige ondervoeding. 

“Destijds werden Gaza-Stad en het gouvernement Noord-Gaza zwaar getroffen door ondervoeding [door de strikte blokkade]. Dit jaar verslechterde de situatie vanaf april opnieuw. Sindsdien vertoont bijna 15 procent van de ongeveer 200 tot 250 kinderen die we dagelijks screenen op ondervoeding, symptomen van ernstige of matige ondervoeding,” zei ze. 

In de ernstigste gevallen zijn de zichtbare symptomen een bleke huid, uitvallend haar en nagels, en verontrustend gewichtsverlies. Dr. Maarouf beschreef de diepe machteloosheid die ze voelt wanneer ze voedingsadvies moet geven terwijl er een ernstig tekort is aan voedsel. Fruit, groenten en eieren zijn nauwelijks beschikbaar en als ze er zijn, kosten ze een fortuin: “In een ideale wereld zou ik ouders aanraden hun kinderen voedzaam eten te geven, rijk aan eiwitten. Ik zou adviseren hun kinderen in een hygiënische omgeving op te voeden, het belang van schoon water benadrukken… In onze situatie voelt het soms alsof je met elk advies zout strooit in de wonden van deze ouders.” 

Melkcrisis 

Artsen waarschuwen dat het leven van pasgeboren baby’s gevaar loopt door een acuut tekort aan babymelkpoeder, vooral kinderen met lactose-intolerantie of andere allergieën. Een arts zei: “Er is een melkcrisis in Gaza. We merken ook dat nieuwe moeders, doordat ze zelf ondervoed zijn of door het trauma en de angst, geen borstvoeding kunnen geven. Alleen al gewone melkpoeder bemachtigen is een strijd. Maar als je kind allergieën heeft, is het bijna onmogelijk om speciale melkpoeder te vinden in de ziekenhuizen van Gaza. Dit kan een doodvonnis zijn.” 

In het Nasser-ziekenhuis in Khan Younis, in het zuiden van de Gazastrook, bevestigde Dr. Wafaa Abu Nimer de nijpende situatie. Zij meldde dat op 30 juni 2025 negen kinderen in haar instelling werden behandeld voor complicaties door ondervoeding. Ze beschreef de taferelen van de afgelopen twee maanden als “echt ongekend”, met ernstige gevallen van hongeroedeem of spierverval. Sommigen lijden bovendien nog steeds aan verwondingen door explosies waarvan ze niet zijn hersteld. 

Dr. Abu Nimer vertelde Amnesty hoe de impact op kinderen verder gaat dan alleen het fysieke. “Een meisje, van wie bijna al haar haar uitviel als gevolg van hongeroedeem, vroeg me steeds: ‘Dokter, zal mijn haar weer groeien? Ben ik [nog steeds] mooi?’” Abu Nimer zei: “Zelfs als deze kinderen volledig herstellen, blijven de littekens. We weten dat ondervoeding bij baby’s en jonge kinderen op de lange termijn cognitieve en ontwikkelingsproblemen kan veroorzaken.” 

Nimer voegt toe dat zij als artsen ook uitgeput zijn. “We zijn zelf ondervoed, de meesten van ons zijn ook ontheemd en wonen in tenten. Toch doen we ons uiterste best om medische zorg te verlenen, voedingssupplementen te geven en zo veel mogelijk steun te bieden. We proberen levens te redden, we proberen het lijden te verlichten. Maar na ontslag uit het ziekenhuis kunnen we nog maar weinig doen.” 

Gemilitariseerde hulpverlening 

Israël blijft hulp en commerciële goederen blokkeren. Honderden vrachtwagens met voedsel staan vast buiten Gaza, wachtend op een Israëlisch toelatingsbevel. Volgens het OCHA stonden op 16 juni 2025 852 hulptrucks vast in Al-Arish, Egypte. Zelfs na de gedeeltelijke opheffing van de blokkade 19 mei worden essentiële zaken zoals brandstof en gas niet toegelaten.  

De schamele hulp die wél binnenkomt, wordt verspreid via het dodelijke Gaza Humanitarian Foundation-systeem of geplunderd door wanhopige burgers of soms georganiseerde bendes. Israël vernietigt ook systematisch plekken waar voedsel wordt geproduceerd, zoals kassen en kippenboerderijen. 

Op 26 juni 2025 mocht het Wereldvoedselprogramma voor het eerst meel uitdelen in Gaza-Stad. Dat gebeurde zonder incidenten. Dit contrast met Israëls GHF-systeem laat zien hoe onmenselijk dat systeem is. Alles wijst erop dat het GHF vooral dient om internationale kritiek te sussen, terwijl het feitelijk dient als nieuw wapen in Israëls genocidale strategie. 

“De internationale gemeenschap slaagt er niet in om Israël te stoppen. Maar dat niet alleen. Ze laat ook toe dat Israël steeds nieuwe methoden uitvindt om Palestijnse levens te vernietigen en hun waardigheid te vertrappen,” aldus Callamard. 

Oproep Amnesty International 

“Staten moeten hun passiviteit laten varen en hun wettelijke plichten nakomen. Ze moeten Israël onder druk zetten de blokkade onmiddellijk en onvoorwaardelijk op te heffen, en een einde te maken aan de genocide in Gaza”, stelt Callamard. “Ze mogen geen steun verlenen aan Israëls misdaden, anders riskeren ze medeplichtigheid. Dit vereist onmiddellijke opschorting van militaire steun, een verbod op handel en investeringen die bijdragen aan Israëls misdaden, en het opleggen van gerichte sancties tegen verantwoordelijke Israëlische functionarissen. Samenwerking met het Internationaal Strafhof, inclusief uitvoering van arrestatiebevelen, is essentieel.”  

Achtergrondinformatie 

Volgens gegevens van het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid bedroeg het sterftecijfer in 2024 bij kinderen jonger dan vijf jaar in Gaza 32,7 per 1.000 levendgeborenen. Dat is, een sterke stijging vergeleken met 13,6 in 2022. De moedersterfte is meer dan verdubbeld: van 19 per 100.000 geboorten in 2022 tot 43 per 100.000 in 2024.