Israël moet een einde maken aan de bezetting van Palestina
Israël moet een einde maken aan de bezetting van Gaza en de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, die al sinds 1967 voortduurt. Dat zegt Amnesty International bij het begin van de openbare hoorzittingen in het Internationaal Gerechtshof, dat de juridische gevolgen van Israëls langdurige bezetting onderzoekt.
De openbare hoorzittingen vinden plaats in Den Haag van 19 tot 26 februari, nadat de algemene vergadering van de Verenigde Naties in december 2022 een resolutie aannam om het Internationaal Gerechtshof (ICJ) om advies te vragen over de wettigheid van het beleid en de praktijken van Israël in de Bezette Palestijnse Gebieden, en de consequenties van het gedrag van Israël voor andere staten en de VN. Het is de bedoeling dat meer dan 50 staten, de Afrikaanse Unie, de Arabische Liga en de Organisatie van Islamitische Samenwerking deelnemen aan de hoorzittingen.
‘De bezetting van Palestina door Israël is de langste en een van de meest dodelijke militaire bezettingen ter wereld. Al tientallen jaren vinden er wijdverspreide en systematische mensenrechtenschendingen tegen Palestijnen plaats. De bezetting heeft ook het Israëlische systeem van apartheid mogelijk gemaakt, waar alle Palestijnen het slachtoffer van zijn,’ zegt Agnès Callamard, secretaris-generaal van Amnesty International.
‘De militaire bezetting door Israël is in de loop der jaren uitgegroeid tot een flagrante schending van het internationaal recht. Het huidige conflict in de bezette Gazastrook, waarover het ICJ heeft geoordeeld dat er een reëel en dreigend risico van genocide bestaat, laat de catastrofale gevolgen zien van Israëls internationale misdrijven in de Bezette Palestijnse Gebieden. De wereld moet erkennen dat het beëindigen van Israëls illegale bezetting een voorwaarde is voor het stoppen van de voortdurende mensenrechtenschendingen in Israël en Palestina.’
‘Geen tijdelijke bezetting’
Onder het internationaal humanitair recht mag de bezetting van een gebied tijdens een conflict alleen tijdelijk zijn. De bezettende macht moet het gebied besturen in het belang van de bezette bevolking en moet de situatie zoals die bestond aan het begin van de bezetting zoveel mogelijk in stand houden. Ze moet dit onder andere doen door de bestaande wetten te respecteren en geen demografische veranderingen door te voeren of te tornen aan de territoriale integriteit van het bezette gebied.
De Israëlische bezetting voldoet niet aan deze basisprincipes van het internationaal humanitair recht. Israëls bezetting duurt al meer dan een halve eeuw. Daarnaast heeft het bezet Oost-Jeruzalem officieel geannexeerd, wat illegaal is, en grote delen van de Westelijke Jordaanoever de facto geannexeerd door landonteigening en uitbreiding van nederzettingen. Dit laat duidelijk zien dat het Israëls bedoeling is om de bezetting permanent te laten zijn, waarbij zijn eigen belang en dat van zijn Israëlische burgers voorop staat.
Illegale blokkade
De Gazastrook is bezet gebied gebleven, zelfs na de terugtrekking van de Israëlische troepen en de uitzetting van de kolonisten in 2005. Dat komt omdat onder andere de grenzen, territoriale wateren, het luchtruim en het bevolkingsregister onder Israëls controle staan. Al 16 jaar is er sprake van een illegale blokkade van Gaza door Israël, die het verkeer van mensen en goederen ernstig beperkt en de economie van Gaza heeft verwoest. Tijdens militaire acties zijn duizenden burgers gedood en gewond en werd een groot deel van de infrastructuur en huisvesting van Gaza vernietigd.
‘Alle staten moeten hun betrekkingen met Israël heroverwegen, om er zeker van te zijn dat ze niet bijdragen aan het in stand houden van de bezetting of het apartheidssysteem. De noodzaak om een duidelijke en eensgezinde oproep te doen om een einde te maken aan Israëls bezetting is nog nooit zo dringend geweest,’ zegt Agnès Callamard.
Leven onder de bezetting
Palestijnen die onder Israëlische bezetting leven zijn slachtoffer van vele mensenrechtenschendingen, die worden veroorzaakt door een geïnstitutionaliseerd regime van systematische overheersing en onderdrukking. De discriminerende en repressieve wetten zijn ogenschijnlijk aangenomen als onderdeel van de bezetting, maar dienen in feite de doelstellingen van het Israëlische apartheidssysteem. De hulpbronnen van de Palestijnen worden onrechtmatig geëxploiteerd, hun rechten en vrijheden willekeurig beperkt en bijna elk aspect van hun leven wordt gecontroleerd.
Vóór de aanvallen door Hamas op 7 oktober waren de Palestijnen in Gaza al het slachtoffer van talrijke Israëlische militaire offensieven – minstens zes tussen 2008 en 2023. Tijdens deze offensieven documenteerde Amnesty International een herhaald patroon van onwettige aanvallen, die neerkomen op oorlogsmisdrijven en zelfs misdrijven tegen de menselijkheid, terwijl de aanhoudende blokkade een collectieve straf vormt, wat ook een oorlogsmisdrijf is.
Minachting voor internationaal recht
Op de Westelijke Jordaanoever, inclusief bezet Oost-Jeruzalem, worden Palestijnen routinematig geconfronteerd met buitensporig geweld, moord, willekeurige arrestatie, administratieve detentie, gedwongen verplaatsing, sloop van huizen, onteigening van land en natuurlijke hulpbronnen en ontzegging van fundamentele rechten en vrijheden. Israël houdt een afgrendelingssysteem in stand dat bestaat uit massale surveillance, fysieke barrières en wettelijke beperkingen (waaronder een illegaal muur/hek), honderden controleposten en wegversperringen en een willekeurig vergunningenstelsel. Dit alles beperkt de bewegingsvrijheid van Palestijnen en maakt hen rechteloos.
Een van de meest in het oog springende voorbeelden van Israëls volstrekte minachting voor het internationaal recht is de vestiging en onophoudelijke uitbreiding van Israëlische nederzettingen in de hele Bezette Palestijnse Gebieden en de illegale annexatie van bezet Oost-Jeruzalem. Dat laatste vond direct na de oorlog van 1967 plaats en werd in 1980 grondwettelijk vastgelegd. Er zijn momenteel minstens 300 illegale Israëlische nederzettingen en buitenposten op de Westelijke Jordaanoever, inclusief in bezet Oost-Jeruzalem, met een bevolking van meer dan 700.000 Israëlische kolonisten.
‘Al 56 jaar zitten Palestijnen in de Bezette Palestijnse Gebieden gevangen en zijn ze het slachtoffer van systematische discriminatie. Elk aspect van hun dagelijks leven wordt verstoord en gecontroleerd door de Israëlische autoriteiten, die beperkingen opleggen aan hun recht om zich te verplaatsen, in hun levensonderhoud te voorzien en hun ambities op het gebied van onderwijs en werk na te streven, en die hen ook de toegang tot hun land en natuurlijke hulpbronnen ontzeggen,’ zegt Agnès Callamard.
Draconische maatregelen
De bezetting in de Gazastrook is uiterst meedogenloos. De 16 jaar durende illegale blokkade is er sinds 9 oktober 2023 nog verder verscherpt. In combinatie met de voortdurende militaire operaties van Israël is de Gazastrook in een van de ernstigste humanitaire en mensenrechtencrises van de moderne tijd gestort.
‘Als bezettingsmacht heeft Israël de plicht om te zorgen voor de bescherming en het welzijn van iedereen die in het gebied woont dat het controleert. In plaats daarvan begaat het ongestraft grove en systematische mensenrechtenschendingen. Israël voert de noodzaak om de veiligheid te handhaven aan als reden voor zijn meedogenloze beleid. Maar veiligheid kan nooit een rechtvaardiging zijn voor apartheid, illegale annexatie en nederzettingen, of oorlogsmisdaden tegen de bevolking. De enige manier om de veiligheid van Israëli’s en Palestijnen te garanderen is door ieders mensenrechten te respecteren,’ zegt Agnès Callamard.
Geef Palestijnen hun rechten terug
Een einde maken aan de bezetting zou betekenen dat de Palestijnen hun rechten terugkrijgen. De blokkade van Gaza moet worden opgeheven, de Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, moeten worden ontmanteld en de illegale annexatie moet ongedaan worden gemaakt. Dan zouden Palestijnen zich weer vrij kunnen bewegen in de gebieden waar ze wonen en zouden families herenigd worden. Het massale lijden en de grootschalige mensenrechtenschendingen zouden erdoor tot het verleden gaan behoren.
