Hongkong: machteloze en bevooroordeelde klachtencommissie brengt geen gerechtigheid

Man-Kei Tam, directeur van Amnesty Hongkong, noemt het onderzoeksrapport van de Independent Police Complaint Council (IPCC) over politiegeweld tijdens de protesten tussen juni 2019 en maart 2020 misleidend en partijdig.

‘Dit misleidende rapport doet geen enkele poging om recht te doen aan de noodzaak om verantwoording af te leggen over het grove wangedrag van de politie tijdens de protesten van de afgelopen zomer,’ zegt Man-Kei Tam. ‘Het toont ook de onwil van de regering van Hongkong om de wijdverbreide en systemische schendingen van de mensenrechten aan te pakken die sinds juni vorig jaar tijdens protesten plaatsvonden.’

Rapport niet onpartijdig

In het rapport staat dat er ‘ruimte voor verbetering’ is voor de wijze waarop de politie reageerde op de demonstranten. Maar de klachtencommissie slaagt er volgens Man-Kei Tam niet in om gerechtigheid dichterbij te brengen voor de slachtoffers van de onderdrukkende en onprofessionele politieoperaties.

‘Het rapport is niet onpartijdig en de IPCC heeft niet de bevoegdheid om een ​​onafhankelijk onderzoek uit te voeren. De IPCC richtte zich onevenredig op de “haat en het geweld tegen de politie” dat een klein deel van de demonstranten tentoonspreidde,’ zegt Man-Kei Tam. ‘Alermerend is de bewering dat het terrorisme in de stad in opkomst is, zonder dat daarvoor bewijs wordt geleverd. De regering mag terrorismebestrijding niet gebruiken als excuus voor onnodig en buitensporig gebruik van geweld en andere systematische schendingen van de mensenrechten door wetshandhavers.’

Regering moet onafhankelijk onderzoek doen

‘Carrie Lam, de Chief Executive van Hongkong, geeft dit rapport haar volledige steun en weigert een onderzoekscommissie in te stellen. Daarbij negeert ze de herhaalde oproepen van het maatschappelijk middenveld, de Verenigde Naties en anderen om een echt onafhankelijk onderzoek te doen naar het buitensporige politiegeweld tijdens de protesten.’

‘Het hardhandig optreden tijdens recente, vreedzame protesten laat zien dat de regering van mening is dat zij kritiek kan smoren door de vrijheid van meningsuiting en vergadering nog verder in te perken. In plaats van te proberen het politiegeweld goed te praten, moet de regering van Hongkong onmiddellijk een onderzoekscommissie instellen, in overeenstemming met internationale normen, om het geweld te onderzoeken,’ zegt Man-Kei Tam. ‘Dit bevooroordeelde rapport zal de publieke woede alleen maar aanwakkeren. Een onafhankelijk onderzoek is de cruciale eerste stap om het vertrouwen van de burgers terug te winnen en de geweldscyclus te doorbreken.’

Achtergrond

De IPCC besloot in juli 2019 onderzoek te doen naar verschillende gebeurtenissen die verband houden met de protesten. De IPCC heeft echter geen eigen onderzoeksbevoegdheden, zoals de bevoegdheid om documenten in te zien of getuigen op te roepen. Buitenlandse deskundigen werden aangetrokken om bij het onderzoek te helpen, maar zij stapten in december 2019 op. Volgens de deskundigen ontbrak het de IPCC aan de onderzoeksbevoegdheden en  de capaciteit die nodig waren om ‘ook maar in de buurt te komen van de kwaliteitsstandaard die burgers van Hongkong waarschijnlijk zouden eisen van een politiewaakhond die actief is in een samenleving die vrijheden en rechten op prijs stelt’.

In een recent gerechtelijk onderzoek waarin een activist het mandaat van de IPCC betwistte, maakte een IPCC-vertegenwoordiger duidelijk dat het om een ‘studie’ ging en niet om een ‘onderzoek’, en dat er geen conclusies getrokken zouden worden over klachten die tegen de politie waren ingediend.

Het VN-Mensenrechtencomité en het Comité tegen Marteling hebben elk herhaaldelijk opgemerkt dat bevoegdheden van de IPCC te beperkt zijn om de Hongkongse regering te laten voldoen aan haar verplichting om schendingen van de mensenrechten effectief te onderzoeken.

Amnesty’s oproep

Amnesty International heeft onnodige en buitensporig politiegeweld vastgelegd tijdens alle protesten in Hongkong, waaronder gevaarlijk gebruik van dodelijke wapens. Er zijn ook bewijzen van marteling en andere vormen van mishandeling tijdens detentie. In maart publiceerde Amnesty een briefing over de noodzaak en het internationale juridische kader voor het instellen van een onderzoekscommissie om de wijdverbreide mensenrechtenschendingen rondom de protesten te onderzoeken.