Geen vredesvoorstel Gaza zonder einde aan bezetting, apartheid en genocide

Het voorstel van de regering-Trump om het conflict in Gaza te beëindigen, moet uitgaan van internationaal recht en respect voor mensenrechten in het Bezette Palestijnse Gebied en Israël. De hoogste prioriteit is een einde aan de genocide in Gaza en het vrijlaten van alle burgergijzelaars, stelt Amnesty International vandaag.  

De mensenrechtenorganisatie benadrukt in haar reactie op het vredesplan, dat elk duurzaam vredesinitiatief gebaseerd moet zijn op internationaal recht en mensenrechten en een onmiddellijk einde moet maken aan de onwettige bezetting en het apartheidsregime van Israël. 

“De eerste stappen moeten zijn: een permanent staakt-het-vuren, het onvoorwaardelijk opheffen van de illegale blokkade van Israël zodat veilige levensreddende hulp mogelijk is, en het onvoorwaardelijk vrijlaten van gijzelaars die door Hamas en andere gewapende groeperingen worden vastgehouden en van mensen die onwettig door Israël worden vastgehouden,” zegt Agnès Callamard, secretaris-generaal van Amnesty International.“Of de partijen bij het conflict nu wel of niet instemmen met een vredesplan, staten moeten nu handelen om een einde te maken aan de genocide, een staakt-het-vuren tot stand brengen, de vrijlating van gijzelaars bewerkstelligen en ongehinderde toegang tot humanitaire hulpgoederen mogelijk maken”.  

Geen voorwaarden aan humanitaire hulp 

Het verlenen van humanitaire hulp en het beëindigen van de genocide door Israël in Gaza mogen niet afhankelijk zijn van de vraag of Hamas het voorstel al dan niet aanvaardt, zoals in dit plan wordt voorgesteld. Er zijn meer dan 65.000 Palestijnen gedood en honderdduizenden zijn gewond geraakt. De Palestijnse bevolking in Gaza lijdt al bijna twee jaar door de voortdurende ontheemding, verwoesting en hongersnood. Aan deze ramp, die door Israël is veroorzaakt en door de steun van de VS in stand wordt gehouden, moet eindelijk een einde komen, of er nu wel of geen akkoord komt. 

Daarnaast moet de vrijlating van burgergijzelaars en willekeurig vastgehouden Palestijnen onvoorwaardelijk zijn. Zowel Israël als Hamas moeten stoppen met de onwettige praktijk om de lichamen van de doden niet aan familieleden terug te geven. 

Geen vrede zonder gerechtigheid 

Het is cruciaal dat elke overeenkomst leidt tot gerechtigheid voor de slachtoffers van genocide, oorlogsmisdaden of misdaden tegen de menselijkheid.  

Overal ter wereld, ook in Israël en het Bezette Palestijnse Gebied, is duidelijk dat straffeloosheid leidt tot conflicten en verdere wreedheden. Alle staten moeten hun verplichtingen volgens het internationaal recht nakomen en degenen die verantwoordelijk zijn voor misdaden volgens het internationaal recht ter verantwoording te roepen. 

“Gerechtigheid en vrede kunnen elkaar niet uitsluiten. Apartheid en bezetting zijn een paar van de belangrijkste oorzaken van de verschrikkingen waarmee Palestijnen te maken hebben. Elk plan dat deze realiteit niet erkent, is eigenlijk een recept voor nog meer misstanden,” zegt Callamard. 

In september 2024 nam de Algemene Vergadering van de VN een resolutie aan waarin Israël wordt opgeroepen om, in overeenstemming met het advies van het Internationaal Gerechtshof van juli 2024, zich binnen een jaar terug te trekken uit het Bezette Palestijnse Gebied, waaronder Oost-Jeruzalem, de Westelijke Jordaanoever en Gaza. Elk vredesplan moet voortbouwen op de uitvoering van de resolutie en deze mogelijk maken. Het mag geen bepalingen bevatten die de resolutie ongeldig kunnen maken of de volledige uitvoering ervan onmogelijk kunnen maken. 

Geen gedwongen ontheemding meer

Alle gedwongen verplaatsingen van Palestijnen uit Gaza moeten worden afgewezen. Maar deze voorwaarde moet ook gelden voor gedwongen verplaatsingen binnen het volledige Bezette Palestijnse Gebied. Als Israël een veiligheidszone wil, mag het daarvoor niet het Bezette Palestijnse Gebied gebruiken. Bovendien mag Israël niet blijven bepalen wie wel en wie niet naar het Bezette Palestijnse Gebied mag terugkeren. 

Bovendien moet elke definitieve overeenkomst ervoor zorgen dat Palestijnen volledig en op een zinvolle manier betrokken worden bij alle beslissingen over de toekomst van het Bezette Palestijnse Gebied, het bestuur ervan en de uitoefening van hun rechten, inclusief het recht op terugkeer. 

Amnesty International is erg bezorgd over de opmerking van president Trump over “volledige steun” aan Israël om Hamas te vernietigen als Hamas dit plan niet accepteert, aangezien Israël de vermeende reden om Hamas te vernietigen gebruikte als rechtvaardiging voor de genocide in Gaza.  

Genocide kan en mag geen middel zijn om oorlog te voeren. Mocht Hamas dit voorstel afwijzen, dan blijven Israël en de Verenigde Staten, net als Hamas, gebonden aan het internationaal recht en mogen zij geen acties ondernemen die gericht zijn tegen burgers of die levensreddende hulp aan de burgerbevolking tegenhouden. 

Oproep Amnesty International

Amnesty International roept alle landen op om zich te richten op het nakomen van hun verplichtingen onder het internationaal recht.  

Regeringen moeten stoppen met hun actieve of stilzwijgende steun aan Israëlische schendingen van internationaal recht. Ze moeten beloven om alle vormen van samenwerking – van wapenleveranties tot economische samenwerking– te beëindigen als die bijdragen aan de illegale bezetting, het apartheidsregime of de genocide in Gaza of deze in stand houden.