In deze containers in Zuid-Sudan werden in 2015 gevangenen opgesloten
© Amnesty International

Zuid-Sudan: opsluiten en martelen ‘tegenstanders’ gaat tóch door

De Zuid-Sudanese autoriteiten nemen (vermeende) tegenstanders willekeurig gevangen en martelen hen, soms tot de dood erop volgt. Dit terwijl de president herhaaldelijk beloofde politieke gevangenen vrij te laten. Dit blijkt uit de nieuwe Amnesty-briefing A Trail of Broken Promises.

De veiligheidsdiensten van Zuid-Sudan arresteerden de afgelopen jaren mensen vanwege hun politieke of etnische banden en stelden hen vervolgens bloot aan de meest afschuwelijke kwellingen. Voormalig gevangenen vertelden Amnesty dat ze gevangen werden gehouden in hete, volgepropte zeecontainers, water moesten drinken uit het toilet en voor elkaars ogen naar de wc moesten gaan. Ook mochten ze hun cel nauwelijks verlaten en mochten ze niet met elkaar praten.

Sommigen kregen slechts een keer per dag eten of zelfs maar een paar keer per week. Vaak werden ze ook gemarteld tijdens verhoren of als straf. Als ze dachten dat je je had misdragen, sloegen ze je. Als de soldaten dronken binnenkwamen, sloegen ze je. De martelingen daar zijn onbeschrijflijk. Sommige mensen worden zelfs met elektriciteit gemarteld. Mensen worden geslagen tot ze instorten.

Doden in gevangenschap

Als gevolg van de slechte omstandigheden en gebrek aan medische zorg overleden tussen februari en juli 2017 vier mannen in gevangenschap. Zij werden allen zonder aanklacht vastgehouden omdat ze banden met de oppositie zouden hebben. Eerder bleek uit Amnesty-onderzoek al dat tussen februari 2014 en december 2016 ten minste twintig gevangenen overleden.

Voorheen was mijn leven goed. Maar daar zag ik vreselijke dingen […] mensen die voor je neus werden gedood […] Ik had nooit gedacht dat ik er levend uit zou komen.

Valse beloften

De gevangenen mochten geen contact hebben met hun familie of advocaat. Soms maakten de autoriteiten het met opzet moeilijk voor families en advocaten om de gevangenen te vinden, door hen steeds over te plaatsen.

Op 10 maart 2017 kondigde president Salva Kiir aan politieke gevangenen vrij te laten. In augustus van dat jaar liet hij inderdaad zo’n dertig mensen vrij. Hij herhaalde zijn belofte in december 2017 en juni 2018, maar de veiligheidsdiensten pakken nog steeds (vermeende) tegenstanders en dissidenten op. Zo arresteerden ze een maand geleden de bekende academicus en activist Dr Peter Biar Ajak. Hij zit nog steeds gevangen.

Amnesty’s oproep

Amnesty roept de autoriteiten van Zuid-Sudan op de gevangenen vrij te laten of hen te veroordelen voor een internationaal erkend misdrijf. Ook moeten de martelingen en mishandelingen stoppen en de verantwoordelijken voor de ernstige mensenrechtenschendingen in de gevangenissen moeten worden berecht.