Zimbabwe: keiharde onderdrukking van recht op demonstratie

De autoriteiten van Zimbabwe treden met veel geweld op tegen demonstranten die sinds 14 januari protesteren tegen de verhoging van de brandstofprijzen. Om de protesten een halt toe te roepen zijn demonstranten gemarteld en gedood.

Amnesty International Bekijk ook: Zimbabwe report - 'Open for business', closed for dissent die de afgelopen weken door de veiligheidstroepen werden gedood. Die traden met buitensporig veel geweld op en gebruikten traangas, wapenstokken, waterkanonnen en vuurwapens.

Een van de doden is Elvis Nuoni, die door de oproerpolitie werd neergeschoten toen hij een vrouw en haar baby hielp die in ademnood waren als gevolg van traangas. Solomon Nyaruwa werd dodelijk getroffen door een kogel in zijn hoofd. Hij werd neergeschoten toen hij met andere demonstranten op de vlucht sloeg.

Buitensporig geweld

‘De Zimbabwaanse autoriteiten gaan tot het uiterste om de protesten de kop in te drukken’, zegt Muleya Mwananyanda van Amnesty International. ‘Door de doden, de berichten over verkrachting door militair personeel en de massale arrestaties van demonstranten en niet-demonstranten, dringt de vraagt zich op of president Mnangagwa’s regering werkt aan een land waar respect voor de mensenrechten de norm is.’

Meer dan 1.000 arrestaties

Talloze mensenrechtenverdedigers, oppositieleiders en leiders van maatschappelijke organisaties die verdacht worden van het organiseren van protesten, zijn ondergedoken omdat ze voor hun leven vrezen. Meer dan duizend mensen zijn willekeurig gearresteerd, van wie sommigen een oneerlijk proces kregen.

Systematisch gebruik van marteling

Getuigen vertelden Amnesty dat mishandeling en marteling veel voorkomt. Vele tientallen mensen, onder wie kinderen, zijn slachtoffer van mishandeling en marteling. Zo worden zij gestraft voor hun (vermeende) deelname aan de protesten of vormen een waarschuwing om deelname aan de demonstraties te voorkomen. Amnesty bevestigd dat artsen 343 mensen hebben behandeld die gewond raakten tijdens de protesten of na hun arrestatie. Van hen hadden 78 mensen schotwonden. Het werkelijke aantal gewonden ligt waarschijnlijk hoger, omdat veel mensen te bang waren een arts te bezoeken en veel openbare ziekenhuizen niet toegankelijk waren tijden de protesten. Ook documenteerde Amnesty dertien gevallen van verkrachting en seksueel geweld door politieagenten en militairen.

Activisten en organisatoren doelwit

De autoriteiten richten zich vooral op vooraanstaande mensenrechtenverdedigers, oppositieleiders en leiders van maatschappelijke organisaties van wie ze denken dat zij betrokken zijn bij de organisatie van demonstraties.

Ewan Mawarire, een bekende predikant en activist, werd door een grote groep met AK-47-geweren bewapende agenten uit zijn huis gehaald en beschuldigd van het aanzetten tot geweld en het ‘ondermijnen een grondwettelijke regering’. Mawarire liet zich kritisch uit over de ontberingen die veel mensen moeten doorstaan als gevolg van het huidige economische klimaat. Na een dag kwam hij op borgtocht vrij.

Achtergrond

De protesten en de oproep om thuis te blijven en niet naar het werk te gaan, volgden nadat president Mnangagwa op 12 januari had aangekondigd de prijzen voor brandstof met 150 procent te verhogen.

Lees het Engelse persbericht van 8 februari 2019.