Stop de wereldwijde steun aan Israëls onderdrukking

Wereldwijd maken staten, openbare instellingen en bedrijven het mogelijk dat Israël het internationaal recht schendt. Bedrijven profiteren van de voortdurende genocide op Palestijnen in de bezette Gazastrook, van de onwettige bezetting en van het wrede apartheidsregime dat Israël alle Palestijnen oplegt. Dat stelt Amnesty International vandaag in een nieuwe publicatie.

De bedrijven en overheden maken Israëls schendingen van het internationaal recht mogelijk of profiteren ervan. Ze zijn medeplichtig, steunen de schendingen of stellen zich passief op. In haar publicatie met de titel “Pull the Plug on the political economy enabling Israel’s crimes: What States and Companies must do to stop fueling Israel’s Genocide, Apartheid and Unlawful Occupation”, doet Amnesty International een aantal dringende oproepen aan overheden en bedrijven.

“Het is hoog tijd dat staten, openbare instellingen, bedrijven, universiteiten en andere private partijen stoppen met het nastreven van winst en economische voordelen boven alles,”, reageert Agnès Callamard, secretaris-generaal van Amnesty International.

“De langdurige onwettige bezetting door Israël en tientallen jaren van apartheid zijn mogelijk gemaakt door aanhoudende steun aan Israël via economische betrekkingen en handel. Voor 23 maanden van meedogenloze bombardementen en genocide is een eindeloze aanvoer van wapens en bewakingsapparatuur nodig, gestut door handelsvoordelen en staten en bedrijven die bereid zijn het onverdedigbare te negeren.”

Profiteren van genocide is onacceptabel

In de publicatie noemt Amnesty maatregelen die staten moeten nemen om hun verplichtingen na te komen. Van het verbieden en uitsluiten van bedrijven die bijdragen aan of rechtstreeks betrokken zijn bij de misdrijven van Israël, tot effectieve wet- en regelgeving en het afstoten van beleggingen en het stopzetten van aankopen of contracten.

In de publicatie noemt Amnesty ook vijftien bedrijven die bijdragen aan de onwettige bezetting, genocide of andere misdrijven van Israël volgens het internationaal recht.

Het gaat onder meer om de Amerikaanse multinationals Boeing en Lockheed Martin, de Israëlische wapenbedrijven Elbit Systems, Rafael Advanced Defense Systems en Israel Aerospace Industries (IAI), het Chinese bedrijf Hikvision, de Spaanse fabrikant Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles (CAF), het Zuid-Koreaanse conglomeraat HD Hyundai, het Amerikaanse softwarebedrijf Palantir Technologies, het Israëlische technologiebedrijf Corsight en het Israëlische staatsbedrijf Mekorot.

“Maar laten we ons geen illusies maken: deze vijftien bedrijven zijn slechts een kleine greep uit alle partijen die verantwoordelijk zijn voor het in stand houden van een regering die hongersnood creëert en genocide pleegt en Palestijnen al decennialang hun fundamentele rechten ontzegt”, reageert Agnes Callamard.

“Elke economische sector, de overgrote meerderheid van de staten en veel private partijen dragen willens en wetens bij aan of profiteren van de genocide van Israël in Gaza en de bezetting en apartheid in het Bezette Palestijnse gebied.

Amnesty International roept staten ook op om met onmiddellijke ingang een verbod in te stellen op de levering aan Israël van alle wapens, leger- en veiligheidsuitrusting en –diensten. Ook de levering van bewakingsapparatuur, kunstmatige intelligentie en cloud-infrastructuur die worden gebruikt ter ondersteuning van bewakings-, veiligheids- en militaire activiteiten moeten staten verbieden.

Hierbij hoort het verbieden van het vervoer en de overslag van wapens, leger- en beveiligingsmaterieel – inclusief onderdelen – die naar Israël gaan. Dit geldt voor transport via hun grondgebied, havens, luchthavens, luchtruim of andere routes onder hun gezag.

Daarnaast roept de mensenrechtenorganisatie op tot het stopzetten van handel met bedrijven wereldwijd die bijdragen aan Israëls genocide, apartheid of onwettige bezetting. Ook de investeringen in deze bedrijven moeten ophouden, zoals onder meer vermeld in het rapport van de speciale rapporteur van de VN over de mensenrechtensituatie in het Bezette Palestijnse gebied.

Rol van Nederland

Ook Nederlandse economische, politieke en diplomatieke steun draagt eraan bij dat Israël door kan gaan met  de grootschalige schendingen van het internationaal recht. Zo blijft de Nederlandse overheid nog steeds handel en investeringen toestaan die bijdragen aan deze schendingen.

Amnesty International dringt er bij de Nederlandse overheid op aan het huidige ontmoedigingsbeleid te vervangen door een ondubbelzinnig verbod op handel en investeringen die bijdragen aan of rechtstreeks betrokken zijn bij de genocide op de Palestijnen door Israël , de onwettige bezetting en het apartheidssysteem. 

Medeplichtige bedrijven

Amnesty International documenteerde jarenlang de misstanden van verschillende van deze bedrijven. De organisatie schreef opnieuw alle genoemde bedrijven aan met vragen over hun activiteiten in Israël en het Bezette Palestijnse Gebied en zorgen over de mensenrechtenschendingen. Slechts vijf bedrijven antwoordden.

Amnesty International documenteerde het gebruik van bommen en geleidingssystemen van Boeing bij onwettige luchtaanvallen in de bezette Gazastrook. Het Israëlische leger gebruikte wapens van Boeing, waaronder Joint Direct Attack Munitions en GBU-39 Small Diameter Bombs, bij een reeks dodelijke luchtaanvallen. Tientallen Palestijnse burgers in Gaza, onder wie veel kinderen, werden daarbij gedood.
Lockheed Martin levert F-16’s en diensten aan de groeiende vloot van F-35-gevechtsvliegtuigen die Israël op grote schaal zijn inzette tijdens de bombardementen op Gaza.

De drie grootste Israëlische wapenbedrijven – Elbit Systems en de staatsbedrijven Rafael Advanced Defense Systems en IAI – leveren jaarlijks voor miljarden dollars aan leger- en veiligheidsgoederen en -diensten aan het Israëlische leger. Het gaat onder meer om drones, munitie en beveiligingssystemen die Israël continue inzet bij zijn militaire offensief in Gaza en de rest van het Bezette Palestijnse gebied. Elbit Systems was het enige wapenbedrijf dat reageerde op Amnesty’s verzoek om meer informatie. Het verwierp Amnesty’s bezwaren en voerde aan dat het bedrijf legaal opereert en levert aan “een soevereine, niet-gesanctioneerde regering die door de internationale gemeenschap wordt erkend.”

Technologische bedrijven

Israël maakt gebruik van de bewakingsproducten en -diensten van Hikvision in zijn apartheidsregime tegen de Palestijnen. Corsight is gespecialiseerd in de ontwikkeling en verkoop van gezichtsherkenningssoftware die het Israëlische leger inzette bij zijn offensief in Gaza.
Het Amerikaanse Palantir Technologies levert AI-producten en -diensten aan het Israëlische leger en de inlichtingendiensten, die verband houden met de militaire activiteiten van Israël in Gaza.
Mekorot draagt bij aan de onwettige bezetting van de Palestijnse gebieden. Het bedrijf beheert de waterinfrastructuur op de Westelijke Jordaanoever op een manier die Palestijnen discrimineert en onwettige Israëlische nederzettingen bevoordeelt. CAF ondersteunt het Jerusalem Light Rail-project, dat de uitbreiding van Israëlische nederzettingen vergemakkelijkt. HD Hyundai produceert, onderhoudt en repareert zware machines die worden gebruikt bij onwettige sloopwerkzaamheden in het Bezette Palestijnse Gebied.

Online toerismebedrijven

In 2019 benadrukte Amnesty International al hoe de toonaangevende online toerismebedrijven Airbnb, Booking.com, Expedia en TripAdvisor bijdroegen aan het behoud, de versterking en de verdere uitbreiding van onwettige Israëlische nederzettingen in het Bezette Palestijnse Gebied. Ondanks Amnesty’s oproep aan deze bedrijven om op verantwoorde wijze te stoppen met hun activiteiten in Israëlische nederzettingen, bieden ze er nog altijd vakantieverblijven aan.

“Deze bedrijven moeten hun verantwoordelijkheden op het gebied van mensenrechten nakomen of de gevolgen van hun daden onder ogen zien. Ze moeten ervoor zorgen dat ze op geen enkele wijze betrokken zijn bij de onwettige bezetting en internationaalrechtelijke misdrijven van Israël”, zegt Agnes Callamard. “Als ze dit niet doen, lopen bedrijven, hun werknemers en hun bestuursleden het risico civielrechtelijk aansprakelijk te worden gesteld. In sommige gevallen kunnen zij zelfs strafrechtelijk worden vervolgd voor medeplichtigheid aan de misdrijven van Israël.”

Oproep Amnesty International

Amnesty roept deze bedrijven op om onmiddellijk te stoppen met de verkoop en levering van onderdelen, goederen en diensten die bijdragen aan of rechtstreeks verband houden met mensenrechtenschendingen in het Bezette Palestijnse Gebied. Staten, openbare instellingen en andere bedrijven moeten hun invloed via hun investeringen in deze bedrijven gebruiken en geen aankopen meer bij hen doen.

Staten moeten deze bedrijven ook uitsluiten van onder andere beurzen, overheidsbijeenkomsten, contracten en onderzoeksubsidies. Al deze maatregelen moeten van kracht blijven totdat deze bedrijven kunnen aantonen dat ze niet bijdragen aan Israëls onwettige bezetting of internationaalrechtelijke misdrijven. Amnesty International roept mensen over de hele wereld op om vreedzame acties te ondernemen. Met acties en campagnes kunnen zij erop aandringen dat staten en bedrijven niet langer bijdragen aan de misdrijven van Israël. Het is onaanvaardbaar dat staten en bedrijven weten dat hun inkomsten voortkomen uit dood, vernietiging en enorm leed van Palestijnen, maar toch wegkijken, hun bedrijfsmodellen handhaven, en winst vooropstellen.

Callamard: “Dit moet stoppen. Menselijke waardigheid is geen handelswaar. Terwijl Palestijnse moeders in Gaza moeten toekijken hoe hun kinderen sterven van de honger door Israël’s genocide, blijven wapenbedrijven en anderen aanzienlijke winsten maken.”

VN-resolutie

Amnesty International publiceert Pull the plug on the political economy enabling Israel’s crimes precies een jaar na de resolutie van de Algemene Vergadering van de VN van 18 september 2024. Hierin werd Israël opgeroepen om binnen twaalf maanden een einde te maken aan de onwettige bezetting van de Palestijnse Gebieden.

De resolutie volgde op het advies van het Internationaal Gerechtshof van juli 2024. Het hof verklaarde dat de bezetting van het Palestijnse Gebied door Israël onwettig is, dat de discriminerende wetten en het discriminerende beleid van Israël tegen Palestijnen in het Bezette Palestijnse Gebied in strijd zijn met het verbod op rassenscheiding en apartheid, en dat de aanwezigheid van Israël in het Bezette Palestijnse Gebied snel moet worden beëindigd.

“De termijn van twaalf maanden die de resolutie van de Algemene Vergadering van de VN aan Israël heeft gesteld om zich terug te trekken uit het Bezette Palestijnse Gebied, verstrijkt vandaag,” reageert Callamard, “maar Israël blijft Palestijnen dagelijks uithongeren en doden.”

De Algemene Vergadering van de VN vroeg lidstaten om concrete maatregelen te nemen, waaronder handelsbeperkingen en sancties, om Israëls bezetting van het Palestijns gebied te beëindigen.

Callamard:“De meeste lidstaten hebben vrijwel niets gedaan om de Israëlische regering onder druk te zetten om de resolutie na te leven. Het is tijd dat zij hun passieve opstelling overboord gooien. Deze is niet langer te verdedigen. Ze moeten onmiddellijk alle activiteiten opschorten die bijdragen aan Israëls schendingen van het internationaal recht – of ze lopen het risico medeplichtig te worden aan apartheid, genocide en andere misdrijven volgens het internationaal recht.”