Staakt-het-vuren Gaza moet opmaat zijn voor einde aan de onwettige bezetting, apartheid en genocide door Israël 

Israël en Hamas zijn het eens over de eerste fase van een staakt-het-vuren. Deze  fase bevat de onmiddellijke opening van vijf grensovergangen voor humanitaire hulp in de Gazastrook, de snelle vrijlating van alle levende gijzelaars in ruil voor Palestijnse gevangenen en de gedeeltelijke terugtrekking van het Israëlische leger in de bezette Gazastrook.

“Een akkoord dat een einde kan maken aan de verschrikkingen van de afgelopen twee jaar komt veel te laat”, reageert Agnès Callamard, secretaris-generaal van Amnesty International. “Dat geldt voor meer dan twee miljoen Palestijnen in de bezette Gazastrook, die al twee jaar lang lijden door meedogenloze bombardementen en systematische uithongering te midden van de voortdurende genocide door Israël, en voor degenen die gegijzeld worden gehouden door Palestijnse gewapende groeperingen en diegenen die willekeurig worden vastgehouden door Israël. Dit akkoord kan niet alles wat zij hebben doorstaan, tenietdoen. Velen zullen nu nauwlettend in de gaten houden of dit niet weer slechts een kortstondige adempauze is.”

Leger moet zich terugtrekken

Een tijdelijke pauze of vermindering van het aantal aanvallen en het toestaan van een kleine hoeveelheid humanitaire hulp in Gaza is niet voldoende. De vijandelijkheden moeten volledig worden stopgezet en de blokkade moet helemaal worden opgeheven. Israël moet ongehinderde toegang tot basisvoorzieningen, waaronder voedsel, medicijnen, brandstof en bouwmaterialen toestaan in alle delen van de bezette Gazastrook, evenals het herstel van essentiële diensten. Dit moet gepaard gaan met de terugtrekking van het Israëlische leger uit Gaza, en er moeten dringende maatregelen worden genomen om essentiële infrastructuur in de Gazastrook te herbouwen en te herstellen.

Gijzelaars moeten vrijkomen

Alle Palestijnen die intern ontheemd zijn geraakt – de meesten van hen meerdere keren – moeten naar hun land kunnen terugkeren zonder dat Israël bepaalt wie wel en wie niet mag terugkeren.

“Hamas en andere gewapende groeperingen moeten de gijzelaars vrijlaten. Israël moet alle willekeurig vastgehouden Palestijnen vrijlaten, met inbegrip van degenen die zonder aanklacht of proces worden vastgehouden in administratieve detentie of als onwettige strijders, in het bijzonder zorgmedewerkers die ten onrechte worden vastgehouden omdat zij voor hun patiënten zorgen,” zegt Callamard.

Einde aan de genocide

Om een duurzaam staakt-het-vuren-akkoord te laten slagen, moet het gebaseerd zijn op respect voor de mensenrechten en het internationaal recht. Het moet een onmiddellijk einde aan de genocide van Israël op Palestijnen in Gaza inhouden en concrete stappen zetten naar een einde aan de onwettige bezetting van het Bezette Palestijnse Gebied en de ontmanteling van het apartheidsregime.

‘Plan Trump’ schiet jammerlijk tekort

Het huidige plan – het zogenaamde ‘vredesplan van Trump’ – schiet hierin jammerlijk tekort. Het eist geen gerechtigheid en schadevergoeding voor slachtoffers van misdaden tegen de menselijkheid, noch verantwoordingsplicht voor de daders. Om de cyclus van lijden en verschrikkingen te doorbreken, moet er een einde komen aan de langdurige straffeloosheid die ten grondslag ligt aan de terugkerende schendingen in Israël en het Bezette Palestijnse Gebied. Staten moeten hun verplichtingen onder het internationaal recht nakomen om degenen die verantwoordelijk zijn voor oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid of genocide voor het gerecht brengen.

Bufferzone vergroot het probleem

“De plannen van Israël om een ‘veiligheidszone’ (bufferzone) in te stellen rond de vruchtbaarste gronden van Gaza versterken het systeem van apartheid en de bezetting en vergroten het onrecht,” zegt Agnes Callamard.  “Elk plan om de bezetting van Gaza uit te besteden zonder garantie voor vrij verkeer met de rest van het Bezette Gebied, vergroot alleen maar de versnippering van grondgebied die ten grondslag ligt aan het apartheidsbeleid van Israël. Op dezelfde manier moeten alle maatregelen onmiddellijk worden teruggedraaid die de geografie en demografische samenstelling van andere delen van het Bezette Gebied, namelijk de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, veranderen.

Fouten niet herhalen

Het voorgestelde plan bevat geen waarborg voor een volledige en zinvolle deelname van Palestijnen aan alle beslissingen over de toekomst van het Bezette Palestijnse Gebied, het bestuur ervan en de uitoefening van hun rechten. Een plan dat de fouten en mislukkingen herhaalt van eerdere initiatieven die de mensenrechten en de onderliggende oorzaken voor onrecht negeerden, zal er niet in slagen een rechtvaardige en duurzame toekomst te waarborgen voor iedereen die in Israël en het Bezette Palestijnse Gebied woont.

“Na twee jaar van beschamende dubbele standaarden en veto’s die de VN-Veiligheidsraad hebben lamgelegd, terwijl de wereld live een genocide volgt, moeten we de kans te grijpen om een einde te maken aan deze verschrikkingen, te herstellen wat hersteld kan worden en te redden wat er nog over is van onze gedeelde menselijkheid,” zegt Callamard.