Ondanks staakt-het-vuren gaat genocide in Gaza gewoon door

Meer dan een maand na het staakt-het-vuren en de vrijlating van alle levende Israëlische gijzelaars gaan de Israëlische autoriteiten door met de genocide op Palestijnen in de bezette Gazastrook. Ze blijven opzettelijk levensomstandigheden creëren die bedoeld zijn om de Palestijnen fysiek te vernietigen, zonder dat ze ook maar iets van een veranderde aanpak laten zien, zegt Amnesty International vandaag in een briefing.

De briefing bevat een juridische analyse van de aanhoudende genocide, en getuigenissen van lokale bewoners, medisch personeel en humanitaire hulpverleners, en benadrukt de erbarmelijke omstandigheden voor Palestijnen in Gaza.

“Het staakt-het-vuren dreigt een gevaarlijke illusie te wekken dat het leven in Gaza weer normaal wordt,” aldus Agnès Callamard, secretaris-generaal van Amnesty International. “Maar hoewel de Israëlische autoriteiten en strijdkrachten hun aanvallen hebben afgeschaald en beperkte hoeveelheden humanitaire hulp in Gaza toelieten, mag de wereld zich niet voor de gek laten houden. De genocide door Israël is nog niet voorbij.”

Genocide

In december 2024 publiceerde Amnesty International een uitgebreid onderzoek. De conclusie: Israël pleegt genocide in Gaza. Het rapport stelt dat Israël drie handelingen heeft uitgevoerd die verboden zijn volgens het Genocideverdrag. Het gaat om de specifieke bedoeling om de Palestijnen in Gaza te vernietigen, door hen te doden, het toebrengen van ernstig lichamelijk of geestelijk letsel en het opzettelijk opleggen van levensomstandigheden aan Palestijnen in Gaza die zijn bedoeld om hen fysiek te vernietigen.

Ondanks een afname van de omvang van de aanvallen en enkele minimale verbeteringen, is er tot op de dag van vandaag geen betekenisvolle verandering in de omstandigheden die Israël de Palestijnen in Gaza oplegt. Ook zijn er geen aanwijzingen dat de intentie van Israël is veranderd.

“In feite zetten de Israëlische autoriteiten hun meedogenloze beleid voort, beperken ze de toegang tot essentiële humanitaire hulp en basisvoorzieningen, en creëren ze opzettelijk omstandigheden die bedoeld zijn om de Palestijnen in Gaza fysiek te vernietigen”, aldus Agnès Callamard.

Israël blijft hulp blokkeren en beperken

Sinds het staakt-het-vuren van 9 oktober 2025 zijn minstens 327 mensen, onder wie 136 kinderen, omgekomen bij Israëlische aanvallen. Israël blijft de toegang tot cruciale hulp en hulpgoederen, zoals medische benodigdheden en apparatuur die nodig is om levensreddende infrastructuur te repareren, beperken. Hiermee negeert het land meerdere bevelen van het Internationaal Gerechtshof (ICJ) om ervoor te zorgen dat Palestijnen toegang hebben tot humanitaire hulpgoederen. Die bevelen kwamen voort uit de zaak die Zuid-Afrika aanspande om de genocide door Israël te stoppen. In januari 2024 oordeelde het ICJ dat de rechten van Palestijnen onder het Genocideverdrag, namelijk hun overleving, waarschijnlijk in gevaar waren.

De objectieve kans dat de huidige omstandigheden leiden tot de vernietiging van Palestijnen in Gaza blijft bestaan. Zeker gezien de toegenomen kwetsbaarheid van de bevolking voor ziekte en de verspreiding van ziekten na maanden van hongersnood door jarenlange onwettige blokkades en de maandenlange totale bezetting eerder dit jaar. Dit creëerde omstandigheden die kunnen leiden tot een langzame dood van Palestijnen door gebrek aan voldoende voedsel, water, onderdak, kleding en sanitaire voorzieningen.

Ook al was er een minimale verbetering, Israël blijft de toegang van voorraden en het herstel van voor burgers levensreddende diensten ernstig beperken. Zo blokkeert Israël de toegang van apparatuur en materiaal voor het herstel van infrastructuur en om niet-ontplofte munitie, verontreinigd puin en afvalwater te verwijderen. Dit vormt ernstige en mogelijk onomkeerbare risico’s voor de volksgezondheid en het milieu.

Israël beperkt ook hulpdistributie, door te bepalen welke organisaties hulp mogen leveren in de Gazastrook. Het is niet genoeg om alleen maar meer vrachtwagens Gaza binnen te laten. Volgens United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA) krijgen huishoudens nu weliswaar twee maaltijden per dag (tegenover één maaltijd per dag in juli), maar blijft de voedingsdiversiteit laag. Veel gezinnen hebben nog steeds geen toegang tot voedzaam voedsel zoals groenten, fruit en eiwitten. Daarnaast zijn producten als eieren en vlees schaars of onbetaalbaar.

Systematische verdrijving

Israël gaat gewoon door met het systematisch verdrijven van Palestijnen uit vruchtbare gebieden. Het Israëlische leger is nu in ongeveer 54 tot 58 procent van de Gazastrook aanwezig. Israël blijft de toegang van Palestijnen tot de zee flink beperken. Het heeft niks gedaan om de gevolgen aan te pakken van de grote verwoesting van landbouwgrond en vee in de afgelopen 2 jaar. Hierdoor hebben Palestijnen vrijwel geen mogelijkheid om zelf in hun levensonderhoud te voorzien.

Agnès Callamard voegt toe: “Palestijnen moeten overleven op minder dan de helft van het grondgebied van Gaza. Deze gebieden zijn het minst geschikt om in hun levensonderhoud te voorzien, terwijl humanitaire hulp nog steeds ernstig wordt beperkt.”

Na meerdere waarschuwingen van internationale instanties, drie reeksen juridisch bindende bevelen van het Internationaal Gerechtshof en twee adviezen van het Internationaal Gerechtshof, weigert Israël houdt nog altijd opzettelijk de nodige voorraden tegen voor de burgerbevolking in Gaza. “Ondanks het feit dat Israël verplichtingen heeft volgens het internationaal humanitair recht, zowel als bezettingsmacht als partij bij een gewapend conflict”, aldus Agnès Callamard.

Bovendien laten de Israëlische autoriteiten het na om personen die verdacht worden van genocide te onderzoeken of te vervolgen, of ambtenaren die genocidale uitspraken hebben gedaan ter verantwoording te roepen. Zelfs het staakt-het-vuren kwam tot stand als gevolg van internationale druk, onder meer van de Verenigde Staten, en niet door een expliciete verandering van houding van Israël.

Minder druk op Israël

De afgelopen weken zijn er tekenen dat de internationale gemeenschap minder druk uitoefent op Israël om een einde te maken aan de schendingen. De nieuwe VN-resolutie over de toekomst van Gaza bevat geen duidelijke toezeggingen om de mensenrechten te respecteren of ervoor te zorgen dat er verantwoording wordt afgelegd voor de gruweldaden. Onlangs beriep de Duitse regering zich op het staakt-het-vuren toen zij de opschorting van de afgifte van bepaalde wapenexportvergunningen aan Israël per 24 november introk. Ook werd een geplande stemming over de opschorting van de handelsovereenkomst tussen de EU en Israël stopgezet.

“Dit is niet het moment om de druk op de Israëlische autoriteiten te verminderen,” zegt Callamard. “Wereldleiders moeten laten zien dat ze vastbesloten zijn om aan hun plicht om genocide te voorkomen te voldoen en een einde maken aan de straffeloosheid die al decennialang de drijvende kracht is achter de Israëlische misdrijven in Bezet Palestijns Gebied. Ze moeten alle wapenleveranties aan Israël stopzetten totdat Israël stopt met zijn misdrijven volgens het internationaal recht. Ze moeten druk uitoefenen op de Israëlische autoriteiten om mensenrechtenwaarnemers en journalisten toegang te verlenen tot Gaza, zodat er transparant verslag kan worden gedaan van de gevolgen van de Israëlische acties voor de situatie in Gaza”.

Amnesty International benadrukt dat Israëlische functionarissen die verantwoordelijk zijn voor het organiseren, overzien en plegen van genocide zo aan de macht blijven. Als niemand hen ter verantwoording roept, krijgen zij in feite vrij spel om de genocide voort te zetten en verdere mensenrechtenschendingen te begaan in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem.

Geen dekmantel

Het staakt-het-vuren mag geen dekmantel worden voor de voortdurende genocide door Israël. Het gedragspatroon van Israël in Gaza, waaronder het opzettelijk en onrechtmatig weigeren van levensreddende hulp aan Palestijnen, van wie velen gewond, ondervoed en vatbaar voor ernstige ziekten zijn, blijft hun voortbestaan bedreigen.

“De internationale gemeenschap kan zich geen zelfgenoegzaamheid veroorloven,” stelt Callamard. “Landen moeten druk blijven uitoefenen op Israël om humanitaire hulp ongehinderd toe te staan, de onwettige blokkade op te heffen en een einde te maken aan de aanhoudende genocide. Bedrijven moeten onmiddellijk alle activiteiten opschorten die bijdragen aan of rechtstreeks verband houden met de genocide door Israël.”