Nieuwe veiligheidswet Turkije: meer veiligheid of meer geweld?
Op 16 juni 2013 raakte de veertienjarige Berkin Elvan in coma tijdens de Gezipark-protesten. Hij werd van dichtbij geraakt door een gasfles, afgevuurd door een politieagent. In maart 2014 overleed hij en werd hij het tragische symbool van de gewelddadige manier waarop de Gezi-protesten uit elkaar zijn geslagen. Politiegeweld. Het is in Turkije aan de orde van dag. Nu staat het Turkse Parlement ook nog op het punt om een nieuwe veiligheidswet aan te nemen, die de politie nog meer ruimte geeft om sneller en harder op te treden.
Door: Laurien Vos, Senior Medewerker Mensenrechtenprojecten & Coördinator Turkije
Gewelddadige demonstraties in Zuidoost Turkije in september 2014 vormen de aanleiding voor de nieuwe wetgeving. De regering vindt het principe van proportionaliteit in bestaande wetgeving te abstract. Dit resulteert in aarzelend politieoptreden, specifiek als het gaat om het gebruik van vuurwapens. Daarom is expliciet beschreven wanneer het gebruik van vuurwapens legitiem is. Ook krijgt de politie de mogelijkheid om individuen 48 uur vast te houden, zonder daarvoor eerst toestemming te krijgen van de aanklager. Het bedekken van je gezicht tijdens een demonstratie kan leiden tot 5 jaar cel. En dit zijn maar drie van de in totaal 21 voorstellen.
Turkije heeft een slechte staat van dienst wanneer het gaat om buitensporig politiegeweld en willekeurige detentie. Daarom vreest Amnesty dat de mensenrechtensituatie verder verslechtert als de wetgeving wordt aangenomen.
Dit gaat niet zonder slag of stoot. De oppositie en de regerende AK-Partij (AKP) vlogen elkaar de afgelopen week al meerdere keren in de haren. De oppositie is bang dat Turkije een politiestaat wordt. De AKP heeft de meerderheid in het Parlement en heeft haast. In juni zijn er parlementsverkiezingen. Premier Ahmet Davutoğlu is zich van geen kwaad bewust en baseert het wetsvoorstel op Europese wetten uit onder andere Groot-Brittanië en Duitsland. ‘Laat ons één artikel zien dat in strijd is met Europese standaarden’ zei hij, overtuigd van zijn zaak. Hij heeft een punt, in Duitsland is het bijvoorbeeld ook strafbaar om je gezicht te bedekken tijdens een demonstratie. Wat hij er niet bij vertelt is dat Turkije per land uitkiest welke wet in hun straatje past. Het totale ‘binnenlandse veiligheidspakket ’ kan leiden tot een toename van willekeurige detenties, buitensporig politiegeweld en politiek gemotiveerde strafvervolgingen.
Amnesty roept de autoriteiten op om de nieuwe wetgeving terug te trekken en toekomstige wetgeving op het gebied van veiligheid in lijn met internationale standaarden op te stellen. Gebeurt dat niet dan is het zeer de vraag of de nieuwe wetgeving leidt tot meer veiligheid voor de Turken. Meer politiegeweld is een waarschijnlijker optie.
Kom in actie en teken de petitie tegen het wetsvoorstel.
