Nieuw bewijs: traangasmisbruik door politie wereldwijd leidt tot gewonden en doden

Amnesty International publiceert vandaag nieuw bewijs van traangasmisbruik door veiligheidsdiensten wereldwijd in de tweede helft van 2020, zoals tijdens protesten rond de Oegandese verkiezingen, de Black Lives Matter-beweging in de VS en de onderdrukking van demonstranten in Libanon.

De interactieve website Tear Gas: An Investigation is geactualiseerd met nieuwe gevallen waarbij politie mensenrechtenschendingen pleegt tegen vreedzame demonstranten overal ter wereld. Sinds de lancering van de website in juni 2020 heeft Amnesty International incidenten van traangasmisbruik geregistreerd in onder meer de VS, Frankrijk, Guatemala, India, Mali, Nigeria, Peru, Oeganda, Libanon, Servië en Tunesië.

‘Het voortdurende misbruik van traangas door de politie wereldwijd is roekeloos en gevaarlijk en leidt tot verwondingen en soms zelfs totnde dood van vreedzame demonstranten’, zegt Patrick Wilcken van Amnesty International.

Grootschalig misbruik

‘Onze geactualiseerde analyse laat verder zien dat veiligheidsdiensten dit wapen op grote schaal blijven misbruiken. Veel te vaak werden vreedzame demonstranten in 2020 met geweld aangepakt, inclusief het wijdverbreide en onrechtmatige gebruik van traangas, wat in bepaalde omstandigheden neerkomt op marteling of andere vormen van mishandeling.’

‘We roepen autoriteiten wereldwijd nogmaals op om het recht op vreedzaam protest te respecteren en om hen ter verantwoording te roepen die traangas onwettig inzetten tegen mensen die dit recht uitoefenen.’

Open source-onderzoek

In totaal staan er op de website nu 31 gebeurtenissen in dertien landen en gebieden waar traangas werd misbruikt. Open source-onderzoekers verifieerden de locatie en datum van elke gebeurtenis en beoordeelden de rechtmatigheid van het traangasgebruik.

Amnesty’s Crisis Evidence Lab begon in 2019 met onderzoek naar traangasmisbruik, voornamelijk door video’s te analyseren op social media. Door gebruik van open source-onderzoeksmethoden wist de organisatie te achterhalen waar traangas onrechtmatig was ingezet en zette hier vervolgens de schijnwerper op. De analyse werd uitgevoerd door het Digital Verification Corps een netwerk van studenten aan zeven universiteiten op vier continenten die  getraind zijn in het opsporen en verifiëren van content op social media.

Op de website is een video te vinden die samen met SITU Research werd gemaakt waarin wordt uitgelegd wat traangas kan doen, hoe de munitie werkt en hoe het misbruik ervan kan iemand kan verminken en doden.

Niet kunnen vluchten

Amnesty documenteerde hoe de politie op verschillende manieren traangas misbruikt, zoals het afschieten van traangas in besloten ruimtes, het rechtstreeks op individuen schieten, overmatige hoeveelheden gebruiken, het schieten op vreedzame protesten en het richten op groepen die mogelijk minder goed kunnen vluchten of meer last kunnen krijgen van de gevolgen, zoals kinderen, ouderen en mensen met een handicap.

Slecht gereguleerde handel

Ondanks het wijdverbreide misbruik zijn er geen internationale reguleringen voor de handel in traangas en andere chemische irriterende stoffen. Er zijn maar weinig staten die informatie openbaren over de hoeveelheid en de bestemming van de traangasexport, waardoor onafhankelijk toezicht wordt belemmerd.

Amnesty International en de Omega Research Foundation voeren al meer dan twee decennia campagne voor meer controle op de productie, de handel en het gebruik van traangas en andere wetshandhavingsapparatuur en -wapens. Als gevolg hiervan hebben de VN en regionale instanties zoals de EU en de Raad van Europa de noodzaak erkend om de export van dit soort wapentuig te reguleren.

Lobby voor regulering

Door een diplomatieke lobby door de meer dan zestig staten die onderdeel uitmaken van de Alliance for Torture-Free Trade, gesteund door Amnesty International en Omega, onderzoekt de VN nu de mogelijke ontwikkeling van internationale handelscontroles op wetshandhavingswapens en gerelateerde goederen om te voorkomen dat ze worden gebruikt voor marteling, andere vormen van mishandeling en de doodstraf. Amnesty International en Omega dringen er nu op aan dat dergelijke contr olesook traangas en andere chemische irriterende stoffen gaan omvatten.

Bezoek de geactualiseerde interactieve website via deze link.