Goed nieuws uit Zimbabwe: slachtoffers seksueel geweld niet langer vals beschuldigd

In Zimbabwe zijn Cecillia Chimbiri en Joanah Mamombe vrijgesproken. Ze zouden beschuldigingen van seksueel geweld hebben verzonnen, maar daar blijkt geen enkel bewijs voor te zijn.

In 2020 namen Cecillia Chimbiri, Joanah Mamombe en Netsai Marova deel aan een demonstratie tegen het coronabeleid van de regering. Ze werden gearresteerd, met een zak over hun hoofd in een auto geduwd en naar een plek buiten de stad gereden. Daar werden ze gruwelijk mishandeld en seksueel misbruikt. In het ziekenhuis mochten ze niet met journalisten praten. Nadat ze enkele daders van de aanval hadden geïdentificeerd, werden de vrouwen aangeklaagd. Ze zouden de beschuldigingen van seksueel geweld hebben verzonnen. Als ze zouden worden veroordeeld, konden ze een jarenlange gevangenisstraf krijgen. Tijdens Amnesty’s wereldwijde schrijfactie Write for Rights werd in 2022 massaal voor de vrouwen geschreven.

Rechtbank vooringenomen

Amnesty Zimbabwe ondersteunde de vrouwen als waarnemer tijdens hun proces en met het organiseren van solidariteitsacties, zowel lokaal als internationaal. Tijdens het proces bleek dat de autoriteiten vooringenomen waren. De gerechtelijk ambtenaar sprak zich voortdurend uit tegen de bezwaren die hun advocaten maakten met betrekking tot het bewijsmateriaal dat werd aangevoerd. In september 2022 vroegen hun advocaten om vrijspraak van de vrouwen.

Geen enkel bewijs van valse beschuldiging

Het verzoek tot vrijspraak kwam nadat bleek dat de staat geen enkel bewijs aan de rechtbank kon voorleggen die een veroordeling kon rechtvaardigen. De rechtbank verwierp het verzoek echter. De advocaten van Cecillia en Joanah dienden daarop een aanvraag in bij het Hooggerechtshof om de beslissing van de magistraat te herzien. Het Hooggerechtshof oordeelde op 4 juli 2023 dat de twee onschuldig zijn en sprak hen vrij.

Amnesty International is ervan overtuigd dat de Write for Rights-actie een rol speelde bij de uitkomst van deze zaak, aangezien daarmee druk werd uitgeoefend op de regering die de vervolging van de vrouwen steunde. De minister van Justitie verklaarde op verschillende fora dat de drie schuldig waren.

Dankwoorden

Na de vrijspraak lieten Cecillia Chimbiri en Joanah Mamombe ons weten: ‘We werden overweldigd door de enorme stortvloed aan brieven en kaarten van mensen uit heel Nederland. Jullie solidariteit heeft ons in deze uitdagende tijd enorm veel kracht en hoop gegeven. We zijn jullie enorm dankbaar.’

Maak einde aan straffeloosheid

Amnesty roept de autoriteiten van Zimbabwe op de daders die de vrouwen ontvoerden en martelden ter verantwoording te roepen.

Er waren diverse aparte rechtszaken waardoor Netsai Marova nog altijd wordt beschuldigd van het verzinnen van haar ontvoering. De drie worden bovendien nog vervolgd vanwege hun protest tijdens de coronapandemie.