Ethiopië, maak verblijfplaats ‘verdwenen’ arrestanten bekend

De Ethiopische autoriteiten moeten onmiddellijk bekendmaken waar tientallen politici en journalisten zijn die werden opgepakt na protesten en geweld op 29 juni. De demonstraties en het geweld vonden plaats na de moord op de uitgesproken Oromo-zanger Hachalu Hundesa. Mede als gevolg van politiegeweld vielen daarbij ten minste 177 doden en gewonden.

De politie pakte in de regio’s rondom Addis Ababa en Oromo ten minste 5.000 mensen op. De meesten van hen zitten incommunicado (zonder contact met de buitenwereld) vast op onbekende locaties. Onder hen zijn tientallen bekende oppositieleden zoals Jawar Mohammed (van het Oromo Federalist Congress), leiders van het Oromo Liberation Front en Eskinder Nega (van de Balderas for True Democracy Party), en journalisten.

Incommunicado gevangengezet

Familieleden maken zich zorgen om de mensen die zijn opgepakt. Het is niet duidelijk waar en onder wat voor omstandigheden ze worden vastgehouden. De Ethiopische autoriteiten moeten bekendmaken waar deze mensen zich bevinden, en hen vrijlaten of aanklagen voor een wettelijk erkend misdrijf. Familieleden maken zich extra zorgen vanwege de huidige coronapandemie: de opgepakte mensen zitten waarschijnlijk vast in drukke, onhygiënische omstandigheden.

Eskinder Nega

Eskinder Nega is een bekende Ethiopische journalist en activist, die nu voorzitter is van de Balderas for True Democracy-partij. Amnesty voerde jarenlang actie voor hem toen hij gevangen zat vanwege zijn journalistieke werk. In 2012 werd Nega daarvoor tot 18 jaar gevangenisstraf veroordeeld vanwege de verzonnen aanklacht ‘terrorisme’ en ‘hoogverraad’. In februari 2018  werd hij vrijgelaten. Kort daarna bezocht hij Amnesty International in Amsterdam.

Nega werd samen met vicevoorzitter Sintayehu Chekol op 30 juni opgepakt in de hoofdstad Addis Ababa. Op 1 juli verscheen Nega voor de rechtbank omdat hij de jeugd zou hebben gemobiliseerd voor gewelddadige activiteiten. Op 16 juli moest hij weer naar de rechtbank, de politie vroeg toen om meer tijd om het onderzoek af te ronden. Nega vertelde de rechter dat hij tijdens zijn arrestatie en gevangenschap is geslagen. De rechtbank beval een onderzoek naar deze aanklachten. De politie zou hier nog geen gehoor aan hebben gegeven.

Leden van het Oromo Liberation Front

Advocaten weten niet waar prominente leden van het Oromo Liberation Front (OLF) zich bevinden. Onder anderen Michael Boran, Shigut Geleta, Lemi Benya, Kenessa Ayana en Colonel Gemechu Ayana werden sinds de dood van Hachalu Hundesa opgepakt. De politie van de regio’s Oromo en Addia Ababa ontkennen de mannen in hechtenis te houden. Een andere leider van de OLF, Abdi Regassa, wordt telkens naar een andere plek overgebracht, zodat onduidelijk is waar hij op dit moment is.

Jawar Mohammed

De oprichter van het Oromia Media Network (OMN), Jawar Mohammed, werd op 30 juni gearresteerd, samen met zijn collega Bekele Gerba. Zij zitten vast en zijn al twee keer voor de rechter gebracht. Zij worden ervan verdacht ‘verkeerd om te zijn gegaan met een lichaam’ (dat van de gedode Hachalu Hundesa: er waren discussies over de plek waar hij begraven zou worden), ‘poging tot moord op leden van de Prosperity Partij’ (OPDO), ‘het aanzetten tot geweld’, en de ‘moord van een agent’. Ze zitten in voorarrest bij de politie, terwijl die helemaal geen bewijzen tegen hen heeft. Dat mag helemaal niet; alleen als de politie bewijs heeft, is voorarrest geoorloofd.

De twee mannen zaten vast bij de politie van Addis Ababa en werden later gevonden in een ondergrondse cel van een onofficieel detentiecentrum.

Journalisten

Naast politici zijn ook veel journalisten opgepakt. Twee journalisten van het OMN, Melesse Diribsa en Misha Chiri, en de Keniaanse journalist Yassin werden op 2 juli opgepakt. Ze worden vastgehouden en hebben geen toegang tot familiebezoeken en consulaire bijstand.

Ook Guyo Wario, de journalist van het OMN die Hachalu Hundesa een week voor zijn dood interviewde, en OMN-foto- en video-editor Nasir Adem zijn opgepakt.

Amnesty’s oproep

De autoriteiten van Ethiopië moeten stoppen met deze onderdrukking. Zij moeten het demonstratierecht en het recht op het uiten van een politieke mening respecteren. Ook moeten ze alle gevangenen toegang tot hun advocaten en familie geven, en ervoor zorgen dat ze eerlijke rechtszaken krijgen.

Achtergrond

In Ethiopië hebben veiligheidstroepen zich schuldig gemaakt aan grove mensenrechtenschendingen. Mensen werden buitengerechtelijk geëxecuteerd, verkracht, willekeurig gearresteerd en huizen werden platgebrand. Dit gebeurde in reactie op aanvallen van gewapende groeperingen en gewelddadigheden tussen de Amhara en Oromia, de twee grootste bevolkingsgroepen van het land. Lees meer hierover in ons recente rapport.