Demonstreren in Rusland? Vergeet het maar

In Rusland dreigt het recht om te demonstreren compleet te verdwijnen. De afgelopen maanden is de repressie van iedereen die zich op een of andere manier tegen de overheid durft uit te spreken enorm toegenomen.

Dat staat in het rapport A right, not a crime: Violations of the right to freedom of assembly in Russia. Daarin beschrijft Amnesty International wat de consquenties zijn van de wettelijke en politieke veranderingen sinds Poetin twee jaar geleden opnieuw president werd. Het rapport verschijnt op het moment dat het Russische parlement bezig is om nieuwe wetgeving aan te nemen die organisaties criminaliseert, die de zeer restricitieve wetten rondom vrijheid van samenkomst breken.

Demonstraties organiseren moeilijk en gevaarlijk

De compromisloze reactie op de golf van demonstraties in Moskou in februari en maart van dit jaar heeft laten zien hoe moeilijk en gevaarlijk het is geworden om in Rusland demonstraties te organiseren of daaraan deel te nemen. Het recht op vrijheid van samenkomst is al langer beperkt in Rusland, maar dreigt nu helemaal verloren te gaan.

De streng toegepaste wetgeving zorgt ervoor dat:

• Alle openbare bijeenkomsten vooraf moeten worden goedgekeurd. Tenzij ze worden gehouden in afgelegen, speciaal daarvoor bestemde, gebieden. Het niet naleven van deze wet leidt tot hoge boetes voor de organisatoren en de deelnemers. Degenen die worden beschuldigd van verzet tegen de politie kunnen maximaal vijftien dagen in de cel belanden.
• Aanvragen voor bijeenkomsten die worden georganiseerd door mensen met kritische, afwijkende of minderheidsstandpunten worden bijna altijd geweigerd en afgekeurd.
• Alleen eenpersoons-demonstraties zijn toegestaan zonder vergunning. Maar ook deze vorm van protest lag onder vuur in de afgelopen maanden.
• Spontane bijeenkomsten worden automatisch als onrechtmatig beschouwd en worden routinematig uit elkaar gedreven. Vreedzame deelnemers riskeren arrestatie, een boete of detentie.

Na het neerslaan van de Bolotnaya-protesten in Moskou in mei 2012 waren er tijdelijk minder demonstraties. Daarna heeft Amnesty in Moskou tien demonstraties geregistreerd in februari en maart van dit jaar. Ten minste zeven van de tien demonstraties werden door de politie uiteengeslagen en meer dan duizend vreedzame demonstranten werden aangehouden. Honderden demonstranten werden zwaar beboet en meer dan tien werden in oneerlijke processen veroordeeld tot enkele dagen detentie.