De brieven voor de Koning

Het gebeurt niet vaak dat we een reactie krijgen op brieven die Amnesty-activisten versturen naar autoriteiten. We gaan er vanuit dat de pakketten met brieven worden bezorgd bij de minister/president/ambassadeur van Myanmar/Turkije/Egypte. Maar je weet natuurlijk nooit zeker of die post vol vervelende kritische opmerkingen niet ergens wordt tegengehouden, om de tere zieltjes van de betreffende autoriteiten te beschermen. In de praktijk krijg je dus meestal geen bedankje terug, en zelfs geen verweer. Daardoor kunnen we niet altijd controleren of onze brieven ontvangen en gelezen worden, en of ze impact hebben.

Daarom waren we zeer verheugd toen we zagen dat de Saudische autoriteiten het anders hadden aangepakt: ze stuurden onze pakketten terug, maar wel met alle bewijs dat ze de brieven hadden ontvangen én gelezen. Wij vermoeden dat het ongeveer zo is gegaan:

Hoe het begon

In mei arresteerden de Saudische autoriteiten vijf Saudische vrouwenrechtenactivisten. Amnesty stuurde meteen een spoedactie uit. We vroegen mensen om online een brief te sturen aan de Saudische kroonprins Mohammed Bin Salman en de Saudische ambassadeur in Den Haag, met de oproep de activisten vrij te laten. In een paar weken tijd stuurden 7.848 mensen een brief.

Verzending en ontvangst

We printten deze brieven uit, verpakten ze in dozen en verstuurden deze per post naar Saudi-Arabië. Het adres van de koning dat we erop hadden gezet is er op de postsorteerplek in Riyadh ook in het Arabisch op gezet, om aankomst bij het koninklijk paleis te verzekeren. Vervolgens zijn de pakketten doorgestuurd naar het paleis. De dozen zijn stuk voor stuk kapotgescheurd en weer aan elkaar geplakt met tape, dus ze moeten daar zijn opengemaakt.
Dus: Ontvangen: check.

Afweging

Men vond in de dozen de 7.848 brieven met de oproep aan de kroonprins om alle vrouwenrechtenactivisten die de kroonprins in mei had laten oppakken onmiddellijk en onvoorwaardelijk vrij te laten. Plus het verzoek om in afwachting van hun vrijlating hun verblijfplaats bekend te maken en hen te beschermen tegen marteling. Die tekst is in ieder geval bekeken om te kunnen beslissen wat er met de brieven moest worden gedaan.
We weten het natuurlijk niet zeker, maar ik stel me zo voor dat het kantoor van de kroonprins daarna is geïnformeerd over de dozen vol brieven, en dat daar de beslissing is genomen: terugsturen, we weigeren deze te aanvaarden. Vandaar dat er op alle dozen een sticker is geplakt waarop de optie ‘reject’ is aangevinkt.
Dus: Gelezen: check.

Effect

Waarschijnlijk dachten de autoriteiten dat ze door de brieven te weigeren ons een lesje zouden leren. We sturen de brieven terug, dan laten we zien dat we de boodschap negeren, dachten ze. Maar het tegendeel is waar. We versturen al jarenlang pakketten met brieven naar het Koninklijk Hof, waarin we opriepen tot de vrijlating van talloze gewetensgevangenen. Maar nooit eerder kregen we zo’n reactie. Dit is een teken dat de brieven hen raken, dat ze het vervelend vinden. En dat is precies wat we willen bereiken.

De Saudische autoriteiten hechten veel waarde aan hun reputatie. Ze geven miljoenen uit aan pr-bureaus die het imago van het land moeten oppoetsen (inderdaad, moeilijk te verenigen met de gruwelijke moord op de Saudische journalist Khashoggi). Dat de kroonprins duizenden brieven krijgt van mensen van over de hele wereld is een signaal dat de pr niet werkt. Dat pr-bureaus de mensenrechtenschendingen niet kunnen verhullen, dat wij ervan weten.
Dus: Impact: check.

Hopelijk komt de kroonprins daardoor tot het inzicht dat hij alleen de reputatie van het land daadwerkelijk kan verbeteren, als hij om te beginnen alle mensenrechtenverdedigers vrijlaat.

Dus: blijf als-je-blieft schrijven, het helpt!