China berecht Australisch-Chinese schrijver vanwege ‘spionage’ achter gesloten deuren

In China staat de Australisch-Chinese schrijver Yang Hengjun terecht op beschuldiging van spionage. Die beschuldiging is volledig ongegrond. Amnesty International roept de Chinese autoriteiten op ervoor te zorgen dat zijn proces voldoet aan de internationale normen voor een eerlijk proces.

‘De aanklachten tegen Yang Hengjun lijken politiek gemotiveerd te zijn vanwege artikelen die hij schreef en die kritisch waren over de Chinese regering’, zegt Joshua Rosenzweig van Amnesty International. ‘Dit is een schandalige aanval op zijn recht op vrijheid van meningsuiting.’

Oneerlijk proces achter gesloten deuren

Naar verluidt is Yang honderden keren ondervraagd en werd hij onder onmenselijke omstandigheden vastgehouden met slechts zeer beperkte toegang tot zijn advocaat. Nu is de kans groot dat Yang achter gesloten deuren een oneerlijk proces krijgt. Hij loopt nog steeds een groot risico op marteling en andere vormen van mishandeling.

Patroon om critici het zwijgen op te leggen

Uit de zaak tegen Yang blijkt weer eens dat incommunicado-detentie, gedwongen verhoren, geheime hoorzittingen en het negeren van garanties voor een eerlijk proces dat is gebaseerd op vage beschuldigingen, deel uitmaken van de routinematige wijze waarop de Chinese autoriteiten zich richten op critici van de overheid en mensenrechtenactivisten.

China moet concreet, geloofwaardig en toelaatbaar bewijs leveren dat Yang een internationaal erkend misdrijf heeft begaan. Wanneer dat niet gebeurt, moet hij onmiddellijk worden vrijgelaten en moeten alle aanklachten tegen hem worden ingetrokken.

Achtergrond

Yang Hengjun is een vooraanstaand schrijver en laat zich incidenteel kritisch uit over de Chinese regering. Hij staat op 27 mei 2021 terecht vanwege spionage. Hij bracht al meer dan 2 jaar in hechtenis door. Als hij schuldig wordt bevonden, kan hij minimaal 3 jaar gevangenisstraf krijgen. Ook kan hij de doodstraf krijgen als hij wordt veroordeeld vanwege het ‘in gevaar brengen van de nationale veiligheid met ernstige schade voor het land en de mensen’.

Yang werd in januari 2019 aanvankelijk vastgezet in de Zuid-Chinese stad Guangzhou. Vervolgens werd hij onder ‘residentiële bewaking op een aangewezen locatie’ vastgehouden voordat hij in december 2019 in hechtenis werd genomen. Pas 8 maanden later, nadat hij in augustus 2020 van spionage werd beschuldigd, mochten Australische consulaire functionarissen en zijn advocaten hem bezoeken. Volgens berichten in de media heeft Yang Hengjun gezegd dat hij meer dan 300 keer is ondervraagd door dertig verschillende mensen, soms urenlang en midden in de nacht.

‘Residentiële bewaking op een aangewezen locatie’ is een maatregel die opsporingsambtenaren onder bepaalde omstandigheden in staat stelt om mensen tot 6 maanden buiten het formele detentiesysteem te houden. Dit kan neerkomen op een vorm van geheime incommunicado-detentie.

Spionage is volgens het Chinese strafrecht een misdrijf waarbij de nationale veiligheid in gevaar wordt gebracht. Mensen die hiervan verdacht worden, krijgen regelmatig niet de procedurele rechten die normaal aan gewone verdachten worden toegekend. Ze hebben dan geen toegang tot een juridisch adviseur naar keuze en het recht op een openbare hoorzitting wordt hen ontnomen. Yang heeft alle beschuldigingen van spionage ontkend.

De Australische regering heeft China vorige week gevraagd om haar ambtenaren toegang te geven tot het proces van Yang als ‘een basisnorm voor gerechtigheid’.