Berichten uit Strafkolonie Nr2: Vrijheid in een roestig blikje

Groene Straat 11: dat is – enig gevoel voor ironie kun je de Russen niet ontzeggen – al ruim een jaar het onvrijwillige adres van de Russische milieuactivist en gewetensgevangene Yevgeny Vitishko. Hij zit daar in Strafkolonie Nr 2, vanwege vloeken bij de bushalte.

(Die vloek was de stok om mee te slaan: Vitishko overtrad er de regels mee van een eerdere voorwaardelijke veroordeling, voor een protestactie bij de woning van de gouverneur van Sotsji. Waarschijnlijker reden: als lid van de milieuorganisatie Environmental Watch for North Caucasus was hij een lastige luis in Poetins Olympische pels, met zijn protesten tegen onrechtmatigheden bij de bouw van de Olympische voorzieningen in Sotsji. Amnesty beschouwt Vitishko als gewetensgevangene. Lees meer)

Eind vorig jaar arriveerden na een oproep van Amnesty zakken vol brieven en kaarten voor Vitishko op Groene Straat 11, vanuit de hele wereld, ook Nederland (waar veel kinderen aan de actie deelnamen). Behalve mooie ansichten en morele steun leverde hem dat iets zeer kostbaars op: bescherming, zo liet hij Amnesty eind januari 2015 weten. Al zijn de omstandigheden logischerwijs niet perfect, hij had geen last meer van druk van de gevangenisleiding. ‘Jullie brieven beschermen me daartegen.’ Eerder zaten die autoriteiten hem op de huid omdat hij medegevangenen hielp met juridische kwesties. Om allerlei onbenullige redenen werd hij gestraft: het ‘incorrect bewaren’ van eten, niet groeten van gevangenispersoneel, ‘onverschillige werkhouding’. Zo zat hij al eens drie dagen in de isoleercel.

Vitishko ontving ruim 4000 brieven van over de hele wereld, onder andere uit de wereldwijde Schrijfmarathon van Amnesty International van 10 december 2014. Hij stuurde Amnesty Moskou een brief (die er 43 dagen over deed, van de Groene Straat in de regio Tambov tot de hoofdstad): ‘Dank voor alle mooie dingen die jullie me stuurden. Maar schoonheid gaat de wereld niet redden. Alleen door samen te werken kunnen we het recht ook daadwerkelijk in ere herstellen – net als de bomen die illegaal zijn gekapt.’ De gevangen activist bekritiseerde ook de regering: ‘Elke regio van dit land is inmiddels een onneembare vesting van autoritarisme. (…) De Grondwet sluit alle burgerlijke vrijheden en de ontwikkeling van het land voor vele jaren af – als een roestig blikje met het label “Alle Macht Behoort Aan De President”.’

De campagne om hem vrij te krijgen gaat door. Een twitteraar: ‘#Sochi still makes me angry. It hasn’t gone away what was done. There are still activists in prison. #FreeVitishko’.

Lees Vitishko’s bedankbrief, vertaald uit het Russisch.