Vanwege zijn dreadlocks
Vier jaar geleden schoot een agent haar broer neer‚ omdat hij leek op de overvaller van een benzinestation. De Jamaicaanse Shackelia Jackson vecht sindsdien voor gerechtigheid. Maar in een land waar jaarlijks honderden mensen door politiegeweld worden gedood‚ en waar agenten vrijwel altijd vrijuit gaan‚ bleek dat vooralsnog onmogelijk.
Shackelia Jackson is op maandagochtend 20 januari 2014 zo moe dat ze door haar wekker heen slaapt. Later schrikt ze wakker van de naam ‘Nakiea!’ in haar hoofd. Ze springt uit bed‚ trekt snel een korte broek aan en rent naar het eettentje van haar broer in de Jamaicaanse hoofdstad Kingston. ‘Ze hebben hem neergeschoten!’‚ roept een buurvrouw. Ze krijgt het maar half mee‚ in een roes rent ze door.
In het restaurantje dat haar broer Nakiea runt‚ ziet ze de pan met rijst nog op het fornuis staan. De resten van vers gesneden groenten en kruiden liggen op de snijplank. In het kamertje naast de keuken ligt een slipper op grond‚ naast een veeg bloed.
Nakiea Jackson is even daarvoor‚ tijdens het klaarmaken van de dagelijkse lunchbestellingen‚ neergeschoten door een politieagent. Die was op zoek naar ‘een man met dreadlocks’ die een overval zou hebben gepleegd op een benzinestation. En Nakiea voldeed aan de beschrijving.
Als een burger hem had gedood‚ dan had de staat ons geholpen. Maar bij politiegeweld werkt die je tegen
‘Meteen gingen alle alarmbellen af’‚ vertelt Jackson in de lobby van haar hotel in Amsterdam‚ waar ze half november is om over de zaak van haar broer te spreken. ‘In Jamaica is politiegeweld aan de orde van de dag. Ik wist: ik moet deze plek als crime scene beschermen.’
Met een extra slot sluit ze het restaurant‚ waarna ze naar het ziekenhuis snelt. Daar is Nakiea nog niet overleden. ‘Maar ik zag dat het leven al uit hem weg was.’ Omdat ze eerder ergens had gelezen dat iemands gehoor het laatste is dat wegvalt‚ zegt ze voor het eerst in negen jaar tegen haar broer dat ze van hem houdt. Later die middag sterft hij‚ 28 jaar oud.
Strijder
In Jamaica‚ een klein land met nog geen drie miljoen inwoners‚ zijn sinds 2000 zeker drieduizend mensen omgekomen door politiegeweld. De meeste moorden blijven onbestraft. Jackson komt daarom meteen in actie. ‘In Jamaica moet je eerst een strijder worden‚ later is er pas tijd en ruimte voor rouw.’ Overtuigd van haar broers onschuld‚ belt ze verschillende media. Die avond doet ze haar verhaal in de nieuwsuitzending van zeven uur‚ nog voor de politie aan het woord komt.
De media-aandacht heeft zin. In de buurt van haar broers restaurant demonstreren burgers en de politieagent wordt aangeklaagd – een grote uitzondering in Jamaica.
Jackson blijft alles op alles zetten om rechtvaardigheid voor de dood van haar broer op te eisen. De dader moet worden berecht.
‘Ieder gesprek dat ik voerde ging erover‚ of mensen het nou horen wilden of niet.’
Geïntimideerd
In die strijd komt Jackson veel obstakels tegen. Zij werd dusdanig geïntimideerd – haar huis werd onder meer aantal keer door gewapende mannen ‘doorzocht’ – dat ze besloot naar de VS te verhuizen‚ waar haar zussen en moeder al langer woonden. ‘Als een burger hem had doodgeschoten‚ zou de staat ons hebben geholpen. Maar bij politiegeweld werken de autoriteiten je juist tegen.’
Tweeënhalf jaar en talloze zittingen na de dood van haar broer wordt de rechtszaak tegen de agent alsnog afgeblazen. Een van de belangrijkste getuigen durft niet meer. Hij is bedreigd en vreest voor zijn leven. ‘Op dat moment stortte ik wel even in’‚ zegt Jackson. ‘Maar ik herpakte mezelf. Het kan toch niet zo zijn dat een systeem iemand mag doden en ermee weg komt? Ik stop pas als de zaak van mijn broer doordringt bij de overheid en Jamaicanen zich veilig kunnen voelen bij de politie.’ Ze ontmoette veel mensen die hetzelfde hebben meegemaakt. ‘Zo’n moord heeft zoveel invloed op hele families en op Jamaica als geheel‚ dit gebeurt overal in ons land.’
Bij de vraag wat ze het meeste mist aan haar broer‚ moet ze even slikken. ‘Hij was de meest zuivere en optimistische persoon die ik kende. Een man van weinig woorden‚ met een intense liefde voor het leven. Ongelooflijk dat juist hij het leven zo jong heeft moeten verlaten.’
Tekst: Mira Zeehandelaar
Op 10 december voert Amnesty tijdens de Schrijfmarathon actie voor Shackelia Jackson.