Tussen leven en dood
De aanklagers‚ twee pinnige juffen met brillen en parelsnoeren‚ hebben in de afgelopen dagen hun uiterste best gedaan de jury ervan te overtuigen dat Sanchez met een geweer een kinderpartijtje uitroeide. Drie doden‚ twee zwaargewonden. De twee door de staat aangewezen verdedigers presenteerden een andere versie van de gebeurtenissen. Ja‚ de slachtoffers waren jong‚ 17 en 18 jaar‚ maar al volleerde drugshandelaren voor een Mexicaans kartel. De schietpartij was een afrekening geweest en Sanchez (25) was niet de enige die heeft geschoten.
Ik zit al drie dagen naast de gesloten deur van de rechtszaal op het vonnis te wachten‚ in het gezelschap van drie zich allengs stierlijker vervelende journalisten van een lokaal Spaanstalig tv-station‚ en van de vriendin van Sanchez: Nancy‚ een tenger Mexicaans popje van begin 20. Ze baarde twee van Sanchez’ vijf kinderen en houdt van hem. Elke dag zat ze in haar eentje in de rechtszaal om haar Johnathan door haar lange mascarawimpers liefdevolle blikken toe te werpen. Sanchez’ broers en zussen wilden niet komen: ze hebben strafbladen en blijven liever uit de buurt bij gerechtsgebouwen.
Het wachten op het vonnis begint elke ochtend om 8.30 uur. Om 17.30 uur komt de griffier vertellen dat de jury morgen verder vergadert. Vanochtend stonden opeens de moeder en zussen van een van de slachtoffers voor onze neuzen‚ om boos naar Nancy te kijken en luidkeels aan God om wijsheid voor de jury te smeken. Daarna vertrokken ze weer naar hun eigen hoek.
Koffiepauze. De jury loopt langs‚ giebelend. Is dat een goed of een slecht teken‚ vraagt Nancy. Ik weet het niet. De aanklagers benen voorbij‚ hun gezichten op onweer. De doodstraf eisen doe je alleen als je heel erg zeker weet dat je gaat winnen‚ want doodstrafzaken kosten de staat maar zo een miljoen dollar. Dat de jury al drie dagen twijfelt‚ betekent dat de aanklagers niet overtuigend zijn geweest. Naar hun kerstbonus kunnen ze fluiten‚ grap ik tegen Nancy. Ze weet niet wat een kerstbonus is.
Lunchpauze. We eten een taco bij een karretje op de stoep. Als ze hem nou maar life geven‚ zegt Nancy‚ ‘dan zien we daarna wel verder’. Ik knik haar bemoedigend toe‚ maar kan me weinig voorstellen bij hoe ‘verder’ er dan uitziet. De keuze voor Texaanse jury’s om niet de dood‚ maar onvoorwaardelijk levenslang te geven‚ bestaat sinds 2005.
Mensenrechtenactivisten vonden het een stap vooruit. Anderen vonden het maar niks. Terdoodveroordeelden bijvoorbeeld zijn wel eens woedend op hun advocaat als die het voor elkaar krijgt om hun doodvonnis naar levenslang omgezet te krijgen. Net als ieder ander mens willen terdoodveroordeelden leven‚ maar alleen zolang er hoop is‚ al is het maar een sprankje‚ dat ze op een dag vrij kunnen komen. Iemand opsluiten om gegarandeerd achter de tralies te sterven is gewoon een andere vorm van de doodstraf‚ vinden ze.
Als het levenslang wordt mag Johnathan in beroep‚ maar alleen als hij dat zelf kan betalen. Kosten: pakweg 100 duizend dollar. Zoveel heeft hij niet. Krijgt hij echter de doodstraf‚ dan wijst de staat hem weer een gratis advocaat toe. Soms ook wordt een terdoodveroordeelde ‘geadopteerd’ door een duur advocatenkantoor dat een vrijgelaten terdoodveroordeelde mooi vindt staan op het cv van de firma. Afgelopen juni kwam een man vrij van death row dankzij een kantoor dat acht jaar onbetaald aan de zaak werkte‚ won‚ en nu met Hollywood over de filmrechten onderhandelt.
Donderdag 12 november‚ 15.00 uur. De jury is eruit. Levenslang. Sanchez wordt ter plekke in de boeien geslagen en door een zijdeur afgevoerd. Ik weet niet of ik Nancy moet feliciteren of condoleren. Ik wens haar dan maar geluk. Ze wil naar Las Vegas om te proberen een advocatenhonorarium uit fruitmachines te trekken.
