Achterstandswijk in Aarhus, Denemarken
© Jan Grarup/laif

Onvergetelijk – column van Eduard Nazarski

Je kindertijd vergeet je nooit. Dat vinden ze in Denemarken ook. ‘Je eerste duizend dagen zijn de belangrijkste. Als je opgroeit in een parallelle maatschappij en je onze waarden niet vanzelf meekrijgt, moet je ze leren.’ Dat zei de Deense minister Mai Mercado bij de presentatie van haar nieuwe plan: kinderen uit die ‘parallelle maatschappij’ (25 gettowijken die door de regering zijn aangewezen) zullen 25 uur per week verplicht naar de crèche gaan.

Dat klinkt als innovatie. Veel Europese steden worstelen met wijken met verhoudingsgewijs meer migranten, meer criminaliteit en minder opleiding. Plannen om daaraan iets te doen mislukken vaak. Ook dit plan, zeggen deskundigen. Ouders zijn wars van overheidsdwang in de opvoeding. Ze zullen zich eerder gaan ergeren aan de ‘Deense waarden’ dan dat ze die omarmen.

Maar belangrijker: is Mercado iets vergeten? In 1992 ondertekenden twaalf landen het Verdrag van Maastricht, het begin van de EU. Ook Denemarken tekende. Artikel 2 gaat over waarden, waaronder menselijke waardigheid, gelijkheid en ‘eerbiediging van de rechten van degenen die tot minderheden behoren’.

Het virus van selectief vergeten waart rond

Het virus van selectief vergeten waart rond in Europa. Zo vergat de Poolse regering wat de Europese en VN-regels zijn voor de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. Van de 72 rechters in het Hooggerechtshof werden er 27 ontslagen. Dat ging makkelijker doordat de pensioenleeftijd van de rechters op stel en sprong met vijf jaar werd verlaagd. De EU startte een artikel-7-procedure, waarmee Polen stemrecht kan worden afgenomen.

Het Hongaars parlement wilde daar niet in mee. Ook dat land vergeet graag Europese beginselen. Hongarije nam onlangs een wet aan tegen ngo’s die vluchtelingen helpen. Hun werknemers riskeren nu een celstraf wegens ‘medewerking aan illegale migratie’. Ook de Hongaarse Amnesty-afdeling voelt de dreiging.

Straks kan er in Europa een generatie kinderen opgroeien die denkt dat ongelijkheid normaal is, dat rechters niet onafhankelijk zijn en dat vluchtelingen criminelen zijn. Omdat hun ouders vergaten om welke waarden het ging in Europa.