© Karl Mancini

Niet nog één minder

Elke achttien uur wordt in Argentinië een vrouw door een man vermoord omdat ze een vrouw is – bijvoorbeeld na verkrachting‚ uit eerwraak of door huiselijk geweld. Femicide heet dit verschrikkelijke fenomeen en je kunt er sinds 2012 levenslang voor krijgen in het Zuid-Amerikaanse land. Toch blijft het aantal moorden op vrouwen toenemen – niet alleen in Argentinië‚ maar in heel Zuid-Amerika.

In feite is het natuurlijk een wereldwijd probleem‚ een gevolg van de voortdurende machtsongelijkheid tussen mannen en vrouwen‚ misogynie en discriminatie‚ plus allerlei lokale factoren: sociaal‚ cultureel en religieus. In Zuid-Amerika speelt het machismo een belangrijke rol‚ het idee dat een man supermannelijk moet zijn en de vrouw er is ter meerdere eer en glorie van dat heerschap.

Ongestraft

Begin 2015 besloot een groep vrouwelijke journalisten‚ kunstenaars en academici na een serie gruwelijke moorden dat het genoeg was met al dat geweld‚ en met het feit dat de daders ondanks de nieuwe wetten vaak nog ongestraft blijven. Ze begonnen de beweging Ni una menos‚ ‘Niet één minder’‚ en organiseerden protestacties in Buenos Aires‚ vaak na weer een geruchtmakende moord. Al snel deden daar duizenden en duizenden mensen aan mee en verspreidden de acties zich over het hele land.

De organisatoren van de wereldwijde Women’s March tegen Donald Trump‚ 21 januari 2017‚ noemden Ni una menos een grote inspiratie

Intussen is de beweging actief in vele andere landen in Zuid-Amerika‚ zoals Peru‚ Colombia‚ Uruguay‚ Mexico en Chili. De organisatoren van de wereldwijde Women’s March tegen Donald Trump‚ 21 januari 2017‚ noemden Ni una menos een grote inspiratie. De Argentijnse organisatie probeert inmiddels ook op vele andere manieren vrouwen te helpen‚ bijvoorbeeld bij het opzetten van blijf-van-mijn-lijfhuizen.

Complex

Ook de Italiaans-Argentijnse fotograaf Klaus Mancini was bewogen door Ni una menos en de zaak waarvoor ze strijdt. Al meer dan een jaar volgt hij de organisatie en documenteert hij op vele manieren het probleem van het geweld tegen vrouwen. Dat is groot en complex en niet zomaar op te lossen‚ laat hij zien met zijn beelden en de verhalen die hij eromheen vertelt.

Soms lijkt elke oplossing wel weer voor nieuw geweld te zorgen: er komen nu bijvoorbeeld opvanghuizen voor mishandelde vrouwen‚ maar daar worden ze weer opgespoord door mannen die wraak zoeken omdat ze zich in hun eer aangetast voelen. Moordzaken komen nu wel prominent op televisie‚ met de bedoeling meer aandacht aan het probleem te schenken‚ maar zorgen vaak voor kopieergedrag. En door de betere informatievoorziening door Ni una menos‚ vooral onder de lagere klassen in de vele slums‚ doen weliswaar meer vrouwen aangifte bij de politie‚ maar leidt dat eerder tot meer wraakacties dan tot vervolging.

Katholieke kerk

Grote‚ onopgeloste problemen die het geweld blijven voeden zijn de vergaande corruptie bij de politie‚ werkloosheid‚ alcoholisme en drugsgebruik onder laagopgeleide mannen‚ de grote negatieve invloed van de katholieke kerk (bijvoorbeeld inzake abortus‚ dat nog altijd in de meeste gevallen verboden is in Argentinië) en die machocultuur. Vrij naar James Baldwin‚ die zei dat racisme een probleem is van de witte mens‚ dat de witte mens zelf zal moeten oplossen: vrouwen kunnen wel strijden tegen vrouwenhaat‚ maar mannen zullen aan de slag moeten. Niet één minder‚ behalve als het om macho’s gaat.