Amnesty-acties

Veel mensen mobiliseren voor één zaak: dat was vanaf de allereerste actie Amnesty’s kracht. Het maakt indruk op autoriteiten. Als van over de hele wereld protesten binnenstromen, weten zij dat zij niet onopgemerkt mensenrechten kunnen schenden.

Een snelle actie

São Paulo (Brazilië), 15 februari 1973: zwaar bewapende politieagenten vallen ’s nachts het huis binnen van Luiz Basilio Rossi, professor Braziliaanse geschiedenis. Zonder enige verklaring wordt hij meegenomen. Rossi vertelt: ‘In die tijd werden veel mensen op politieke gronden gearresteerd en doodgemarteld, of ze “verdwenen”. Ik was oprecht bang dat dat ook mij zou overkomen.’ Rossi’s huis wordt door de veiligheidstroepen omsingeld en de voordeur dichtgespijkerd. Dit om te belemmeren dat Rossi’s vrouw María José of hun drie jonge dochters bekend zouden maken wat er was gebeurd.

‘We konden het huis niet uit’, vertelt María José, ‘dus schreef ik een briefje naar de buren zonder dat de politie dit zag.’ Via een achterraampje werd het naar buiten gesmokkeld. De dochter van de buren bracht het naar een priester. Die speelde het door aan de bisschop. Aan de andere kant van de wereld ontving Amnesty International berichten over brute martelingen in Brazilië door overheidsdienaren. Het briefje van María José Rossi was inmiddels bij Amnesty in Londen aangekomen.

Gezien eerdere berichten, achtte men de kans groot dat Luiz Rossi gemarteld zou worden. Daarom werd besloten onmiddellijk in actie te komen, en zo was op 19 maart 1973 Amnesty’s eerste bliksemactie een feit. Binnen zeer korte tijd werden de autoriteiten met protesten bestookt. Twee weken later werd María José gesommeerd naar het militair hoofdkantoor te komen. Op het kantoor ving ze een glimp op van Luiz; hij leefde nog! Ook zag zij een stapel brieven. De directeur zei: ‘Uw man moet een belangrijker persoon zijn dan wij dachten. We krijgen van over de hele wereld post voor hem.’ Op 24 oktober 1974 werd Luiz Rossi vrijgelaten.

Zestig jaar later is het sturen van brieven – en van e-mails, petities en sms’jes – nog steeds een simpel en tegelijkertijd briljant actiemiddel. Het maakt indruk wanneer uit alle uithoeken van de wereld mensen machthebbers laten weten dat de wereld meekijkt als ze zich schuldig maken aan marteling of discriminatie of als zij mensen ten onrechte vastzetten. Machtsmisbruikers staan nu eenmaal niet graag te boek als folteraar of onderdrukker. Onze acties werken echt. Onschuldige mensen komen vrij, marteling stopt, discriminerende wetten worden aangepast en daders worden berecht. Wereldwijd steunen miljoenen mensen Amnesty. Hoe groter die groep, hoe groter onze slagkracht.